Сатиралық ертегі: Алдар Көсе мен молда

Күндерде бір күн Алдар көсе молдаларды мұқатуға шығады. Ол өз үйінен кетерде әйеліне:
– Үйді жақсылап жина, мен молданы шақырып келермін.
Келісімен: «Шай қайнат, әйел», – дермін, сен төсектен қозғалмай жата бер, екінші рет айтармын, онда да тіл алма, мен сені өткір пышақпен бауыздармын, сен тауықтың қанын толтырып, қуықты тамағың астына байлап, жат. Мен одан соң:
– «Молдеке, әйелім өліп кетті. Оқуыңды оқы», – дермін. Молда бірдеме оқыса, тірілме! Содан соң мен өзім келіп, құлағыңа түтікпен сыбырлармын, сен «Қатты ұйықтап кеткен екенмін», – деп, ұшып тұра кел, – дейді.
Әйелі мақұлдап:
– Жарайды, – деп, қалған екен.
Көсекең түтігін жанына салып, бір қу молданың үйіне келеді. Молда келсе, зулатып дін кітаптарын оқып жатыр екен дейді. Алдар көсені көріп, молда:
– Опырым, мына зұлым қайдан келді? – деп, шоши түседі. Алдар көсе сәлемдесіп, молданың қасына отыра кетеді.
Алдар көсе біраз отырған соң:
– Молда-еке, көңіл көтеріп, біздің үйге барып, қонақасы жеп қайтыңыз, – дейді. Молда разы болып, «Құп» деп, бұған еріп, Көсенің үйіне келеді.
Алдар көсе үйіне қонақ келген соң құстай ұшып, көрпе тастап, молда[ны] төрге шығарады. Одан кейін ол әйеліне:
– Бәйбіше, тұр, қонақ келді, ас әзірле, шай қайнат, ет ас, – дейді.
Әйелі жауап қайырмай, жата береді. Алдар көсе екінші рет бұл сөзін тағы қайталап айтады. Әйелі тыңдамастан [жата] берген екен дейді. Алдар көсе қатты ашуланып, пышақпен әйелін «бауыздап» жіберді. Әйелі тамағынан «қан» ағып, «өледі».
Алдар көсе молдаға қарап, жыламсырап:
– Молда-еке, әйелімді өлтіріп алдым ашу үстінде, бірдеме оқып, тірілтіп қара, – дейді.
Молда кітабын алып жіберіп, әрі оқиды, бері оқиды. Бірақ әйел «тірілмейді». Молда:
– Жаны шығып, жұмаққа кетіп қалған екен, енді тірілту қиын, жерлеу керек, – дейді.
Көсе кейіп кетіп, жанынан түтігін алып жіберіп, әйелінің құлағына сыбырлаған болады. Әйелі табанда «тіріліп», ұшып тұрып:
– Қатты ұйықтап кеткен екенмін, – деп көзін ашады, жан-жағына қаранады. Молданың зәресі ұшып, түсі өзгеріп кетеді.
Содан кейін үй ішін қайта ретке келтіріп, көсенің әйелі тамақ әзірлеп, молданы қонақ етеді. Молда бұлардың қонақасына разы болып, үйіне кетуге жиналады да, көсеге қарап:
– Көсеке, сіз не алсаңыз да, мына түтігіңізді маған сат, – дейді.
Көсе күлімдеп:
– Бұның өзі өте қымбат зат қой, болмас, жұдырықтай алтынға берейін, – дейді.
Молда:
– Жарайды, дегенің болсын, – деп, жұдырықтай алтын бережақ болып, түтікті алады.
Алдар көсе молдаға еріп барып, алтынын алып, өз жайына кетеді.
Күндерде бір күні молда бұл түтігінің қасиетін көрейін, әрі ханға жағынышты болайын деп, әйеліне:
– Мен ханды шақырып келейін, саған «Ас әзірле» дермін, сен қозғалмастан төсегіңде жата бер, мен сені пышақпен шалып жіберейін де, мына қасиетті кісі тірілткіш түтікпен тірілтіп алайын, ал, ханнан соңынан сансыз сыйлық аламыз ғой, – дейді.
Әйелі шошып кетіп:
– Опырмай, өліп кетем ғой, – дейді. Молда өзерлетіп:
– Мен өтірік айтам ба? Мына түтікпен тірілтем, – дейді.
Әйелі шарасыз көнеді.
Молда ханды шақырып келеді. Хан үйге кіріп отырған соң үй ішінде төсекте жатқан әйелді көріп:
– Бұл не, бәйбішең ауыра ма? – дейді.
Молда әйеліне:
– Тез тұр, мына ханды қонақ ет, – дейді. Әйелі табандап жатып алады. Молда ашу үстінде әйелін өлтіріп, түтігімен әурелейді. Өлген әйел тірілмейді. Хан кейін уәзірлеріне молданы әйелін өлтіргені үшін, әрі ханды алдағаны үшін өлтіруді бұйырады. Уәзірлері хан жарлығын орындайды.
Алдар көсе молдадан солай өш алыпты.