Металдық байланыс 2-сабақ (Химия, 10 сынып, I тоқсан)

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Ковалентті байланыс. Ковалентті байланыстың қасиеттері
Сабақ тақырыбы: Металдық байланыс 2-сабақ
Осы сабақта қолжеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.1.4.9 металдық байланыстың табиғатын және оның металдардың физикалық қасиеттеріне әсерін түсіндіру;
Сабақ мақсаттары: Металл атомдары өзара қалай байланысатынын анықтау
• Металдық байланыстың қасиеттеріне қалай әсер етеінін білу
• Химиялық байланыс туралы білімді жүйелеу.

Ұйымдастыру.
Тақырыпты проблемалық сұрақтар арқылы бастау.
1. Химиялық заттардағы бөлшектерді тұтас қылатын не?
2. Барлық байланыстардың күші бірдей ме?
3. Металдағы атомдарды не ұстап тұрады?

Оқушылар жұптаса жұмыс жасап, жауабын ақ параққа жазады. Мұғалім сыныпты аралап, оқушылардың жауаптарын тексереді.
Активи «Келісемін / келіспеймін»

Бағалау: Оқушылар берілген тұжырымдармен келісетін болса жасыл кеспе қағаз, келіспесе қызылын көрсетеді.
1. Бөлшектерді бірге ұстап тұратын тартылыс күштері байланыстар деп аталады.
2. Барлық бөлшектер бір-бірін белгілі бір аралықта тартады, яғни оларға сол бөлшектерді кері итеру үшін үнемі энергия қажет.
3. Заттарды балқыту не қайнату үшін қыздыру керек.
4. Бөлшектердің арасындағы байланыстарды үзу үшін, энергия беру арқылы, оларды бір-бірінен ажыратамыз.
5. Барлық байланыстардың күші бірдей
6. Темір секілді металдарда, немесе гауһар секілді қатты заттарда байланыстар өте берік, сондықтан олардың балқу температуралары өте жоғары.
7. Сұйық су бөлшектері арасындағы тартылыс күштері гелий атомдары арасындағы күштерден артық, бірақ темір атомдары арасындағы тартылыс күшінен әлсіздеу болады.
8. Оттегі O2, азот N2, көмірқышқыл газы CO2, су H2O, және метан CH4 секілді көптеген маңызды кішкене молекулалар ішінара иондық байланыс арқылы біріккен.
9. Су қайнап жатқанда су молекуласындағы мықты О-Н ковалентті байланыстар үзіледі.

Металдар сыртқы қабаттағы элеткрондарын өте оңай жоғалта алады, және олардың барлығы электрондар 'теңізін' құрайды. Электрондарын жоғалтқан атомдар катион деп аталатын оң иондарға айналады. Бұл катиондар тор деп аталатын үлкен, тұрақты, үш өлшемді құрылымда орналасқан. Металдардағы байланыс металдық байланыс деп аталады, ол – электрондар теңізі мен оң металл катиондары арасындағы тартылыс. Байланыс әдетте өте мықты, сондықтан металдардың көбіне балқу температурасы жоғары болады. Электрондар белгілі бір атомға байланыспағандықтан, өте оңай қозғала алады. Егер металды баттареяға жақындатсақ, электрондар бір бағытта қозғалады, зарядтың осы қозғалысы электр тогы деп аталады. Сондықтан барлық металдар электр тогын жақсы өткізеді.

Оқушылар осы сұрақтардың жауабын постерға жазып көрсетеді. (Жұптық жұмыс / топтық жұмыс)
Постерді бағалау критерийлері
Постерде сұрақтардың нақты жауабы көрсетілен
Постер көрнекті дайындалған (сурет, пішіндер, т.б.)
С1. Металдар неліктен иілгіш болып келеді. (оңай қалыпқа салынады)
Металды қысқан кезде металл катиондар қабаты бір бірінен сырғып, электрондар теңізі бос кеңістікке қарай ағады. Металл бұзылмайды және сынбайды, тек қана пішіні өзгереді.
С2. Неліктен алтын жүзіктер саф алтыннан жасалмайды?
Құймалар – металдар мен басқа заттың қоспасы болады, көбінесе екі металдың қоспасы кездеседі. Мысалы, қола (мыс пен қалайы), болат (темір+көміртек) ......