Сыртқы және ішкі факторлардың транспирацияға әсері 1-сабақ (Биология, 9 сынып, I тоқсан)

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Заттардың тасымалдануы
Сабақтың тақырыбы: Сыртқы және ішкі факторлардың транспирацияға әсері 1-сабақ
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаты: 9.1.3.3 ішкі және сыртқы факторлардың транспирацияға әсерін зерттеу.
Сабақтың мақсаты: •тІшкі факторлардың транспирацияға әсерін зерттеу;
• Транспирация кезінде жүретін процесстерді және қандай механизмдер жүретінін сипаттау.
• Жасаған зертханалық жұмыс бойынша нәтиже шығару.

Ұйымдастру кезеңі:
-Оқушыларды түгендеу.
-Оқу жоспарына сәйкес жаңа тақырыптың мақсатын анықтау.
-Бағалау критерийлерімен таныстыру.
Миға шабуыл:

(T) Транспирацияға әсер етуші ішкі факторларды талдау, тақырыпты түсіндіру.
Видеокөрсетілім

Зертханалық жұмыс №2 «Ішкі факторларды: Буландыратын беттің ауданы және бұл беттік ауданның өсімдік көлеміне қатынасының (кутикула мен лептесіктер) транспирация үдерісіне әсері».

Жұмыстың мақсаты: Ішкі орта факторларың транспирацияға әсерін зерттеу.

Құрал-жабдықтар мен реагенттер:
Барлық зерттеу әдістері үшін өсімдіктер
Кобальд хлориді қағазы
Сағат
Заттық шыны
Резеңке
Таразы
Киім бауы
Потометр (траспирометр)
Құмыралар.

Жұмыс барысы:

Жұмыс №1
Кобальт хлориді қағазын жапырақтардың үстінгі және төменгі жағына қойыңыз (әлі де өсімдік үстіндегі). Қағазды белгілеу үшін резеңкемен бекітілген бұйымдық әйнектерді қолданыңыз. Қағаз түсін өзгерткенше ұстап тұрыңыз.
Жұмыс №2
Жапырақтарды өлшеңіз; жапырақтарды әр түрлі жағдайларда орналастырыңыз; жапырақтарды «киім бауына» жайыңыз; біраз уақыттан кейін жапырақтарды қайта өлшеңіз; әр түрлі жағдайлардағы судың жоғалу көлемін анықтаңыз.
Жұмыс №3
Құмырадағы өсімдіктерді потометр көмегімен өлшеу – судың жер қыртысынан булануын болдырмау үшін құмыраларды пластик пакеттерге салыңыз; өсімдіктерді өлшеңіз; өсімдіктерді әр түрлі жағдайларда орналастырыңыз; біраз уақыттан кейін құмырадағы өсімдіктерді қайта өлшеңіз; әр түрлі жағдайлардағы судың жоғалу көлемін анықтаңыз. Бұл әдіс өсімдіктің суды сіңіру мөлшерін анықтайды.

Жұмыс №4
Көпіршікті потометр – жапырақ тармағын кесіп, оны потометрге бекітіңіз; потометр суға толы екендігіне көз жеткізіңіз; белгілі бір уақыт аралығында ауа көпіршігі капилляр түтігі бойынша қаншалықты жоғары көтерілетінін өлшеңіз; белгілі бір уақыт аралығында ауа көпіршігі капилляр түтігі бойынша қаншалықты жоғары көтерілетінін өлшей отырып, өсімдіктерді әр түрлі жағдайларға орналастырыңыз.....