Галогеналкандардың нуклеофильді орынбасу реакциялары (Химия, 10 сынып, IV тоқсан)

Пән: Химия
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Галогеналкандар
Сабақ тақырыбы: Галогеналкандардың нуклеофильді орынбасу реакциялары
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: - галогеналкандардың нуклеофилді реагенттермен әрекеттесу қабілетін білу;
- нуклеофилдік орынбасу реакцияларының механизмін түсіну
Сабақ мақсаттары: 10.4.2.33 Нуклеофильді реагенттермен галогеналкандардың реакция теңдеулерін құрастыру;
10.4.2.34 Галогеналкандардың нуклеофильді орынбасу реакциясының механизмін түсіндіру.

Миға шабуыл
Тапсырма 1
Оқушылардан заттардың қай түрі галогеналкандармен реакцияға түсетінін шешуді және оны байланыс полярлығы, электр зарядтары және т.б. тұрғысынан түсіндірулерін сұраңыз
Галогендер үшін дұрыс болып табылатынын тұжырымды көрсетіңіз. Егер тұжырым шын болса  белгісін, ал егер тұжырым жалған болса  белгісін қойыңыз:

Галогендер жайлы тұжырым Шын болса  Жалған болса 
Қалыпты жағдайда молекуласы екіатомды
Барлық галогендер бөлме температурасында газ тәрізді агрегаттық күйде кездеседі
Барлық галогеннің ең жоғарғы валенттілігі VII тең
Барлық галогендер жылу мен электр тогын жақсы өткізеді
Барлық галоген атомдарында қалыпты жағдайда сыртқы энергетикалық деңгейінде 7 электрон болады
Қатты күйде галогендер иондық кристалл торын түзеді
Периодтық кестеде топ бойынша жоғарыдан төмен қарай галогендердің балқу және қайнау температурасы артады

Тапсырма 2
Кестеден галогендер және олардың қосылыстарының физиологиялық ролін сәйкестендіріңіз:

Галогеннің атауы Қолданылу салалары


A Хлор 1 Қосылыстары өнеркәсіпте сурет, кино материалдарын жасауда, медицинада дәрі-дәрмектер алуда, іштен жанатын двигательдердің бензин сапасын жақсартып, этилдеуде қолданады.


B Бром 2 Маталарды ағартуда, ағартқыш әк, тұз қышқылын алуда, ауылшаруашылығы зиянкестеріне қарсы күресте пайдаланылатын заттарды алуға, ауыз суын тазартуда қолданылады.
C Фтор 3 Медицинада дәрілер даярлайды,алғашқы көмекке пайдаланады, тамақ өнеркәсібінде, лабораториялық реактив ретінде де қолданады. Қазіргі кезде ас тұзына, ұнға, ашытқыға оның тұздарын қосып шығарады. Люголь реактивін баспаны емдеуге қолданады.



D

Йод Органикалық қосылыстар синтездеуде, шыны өңдеуде, ағашты шіруден сақтауда, т.б. мақсаттарда да қолданады. Өсімдіктер мен жануарлар, адам өмірінде де елеулі рөл атқарады. Тоңазытқыш сұйықтарын алуға қолданылады. (фреон).....