Ашық аспан бейбіт өмір

Соғыс жаңғыры жылдан-жылға алыстап барады... Ол туралы үлкендерден, көнекөз қариялардан естіп жүреміз. Кинолардан, деректі фильмдерден көреміз. Әйтсе де өткенге көз жүгіртпей, болашаққа бағдар жасау мүмкін емес. ХХ ғасырдың орта кезінде болған алапат соғыс Екінші дүниежүзілік болса, соның бөлшегі Кеңес Одағының тарихында Ұлы Отан соғысы болды. Бұл соғыс кезінде әрбір бесінші қазақ майданға аттанып, Отаным, туған жерім қазақ елім, отбасым деп жолға шықты. Қаншама қазақстандықтар ұрыс даласында мерт болды. Жеңіс бізге миллиондаған адамдардың төгілген қанымен келді.
Соғыс салған қасірет әрбір жанұяның есінде орны өшпес қасірет болды. Мыңдаған отбасы, балалар жетім, жесір болып қалды. Ашаршылықтан көрген азап аздай, енді соғысты көрулеріне тура келді. Ұлы Отан соғысы тарихы туралы қаншама кинофильмдер түсірілді, өлеңдер шығарылды, кітаптар жазылды. Ерлікпен шайқасып лайықты бағасын, ордендер алғандар да бар. Ал кейбіреулері тіпті молаға да зар болып ормандар да жатып қайтыс болғандар, суға батқандар өте көп. Олардың кейбіреулерінің мазараттары айдала да, әр жерде қалғандарды ғалымдар, археологтар табуды жалғастырып жатыр.
Соғыста болған аталарымыздың ішінде үшті күйлі жоқ болып кеткендер бар. Немесе фашистердің қолына түсіп, тұтқындалып олардың халқыны қаза болғаны жетіп артылады. Отан соғысының ізінде жиі ашылмай жатқан ақиқаттар, еленбей қалған ерліктер, елеусіз жатқан ерлер қаншама?... Оны ашып анықтау, белгісіз болып жатқан тағдырларды тауып елге танытып, лайықты атаққа ие болғызу, біздің, яғни болашақ ұрпақтың парызы. Өйткені олар осы бейбіт мемлекетте өмір сүріп жатқандары үшін өзінің атабабаларына риза болулары керек.
Ашық аспан, бейбіт өмір. Бүгінгі ұрпақ қазіргі тәуелсіз Қазақстан елінде алаңсыз өмір кешуде. Мұндай еркіндік бақатты адамзат тарихындағы ең жойқын күресте бесіктен белі шықпай еңбекке араласып, бұғанасы бекінбей қолына қару алып жауға шапқан, соғыстан қаза болған атабабаларымыз. Олар еркіндікті, тыныштықты, азаттылықты арман еткен, бірақ оған қол жеткізіп өздері бұл өмірден өтті. «Ер есімі-ел есінде»- бұл мақалдың түпкі мағынасын қазіргі ұрпақ біреуі біліп, біреуі білмес.
Ұрыста болған Бауыржан Момышұлы асқан қайрат иегері еді. Оның ерліктері танымал болғаны сонша, оны адамдар естерінен еш уақытта шығармайды. Ұрыста тек ерлер ғана емес әйелдер де қатысқан. Тіпті қыз бала 15-16 жастағы Әлия Молдағұлова асқан тәкәппарлығымен патриоттық сезімі қайнаған, оның бұл ерлігі еш уақытта ұмытылмайды.
Бір кітаптарда жазылған, Әлия Молдағұлова өзінің оқу орнынан қашып, үлкен бір талдың үстіне қайтпастан отырып алған екен. Оны мұғалімдері, сыныптастары зорға дегенде іздеп тауып бұл талда неге отырсың? - деп сұрағанда, ол мынадай деп жауап беріпті: мені соғысқа жібермесеңдер, мен мына талдан өлсем де түспеймін деп қадалған жерінен қан алмай тұрып алыпты.
Мәншүк Маметова ол- қазақ атынан шыққын алғашқы әйел жауынгер. Ол 21 жасында майдан даласында қаза тапты. Мәншүк Маметова 1922 жылы дүниеге келіп және 1943 жылы қайтыс болды.
Бұл батырлардың есімдері ешқашан сөнбейді. Олардың есімдері тарихта әріппенен басылады. Өйткені, болашақ келесі ұрпақ оларды ешқашан ұмытпасын, казіргі ғалым, тарих танушы ағаларымыз қолдарынан келгенше тырысып бағуда.