Үндістан

2.1. Мемлекеттің құрылысы.
Үндістан азаматтық демократиялық республикасының қазіргі конституциясы 1950 жылы 26 қаңтарда күшіне енеді. Мемлекет басшысы – президент,ол 5 жылға сайланады. Призидент кең праволы: премьер-министрді, оның ұсынысы бойынша үкіметтің және Жоғарғы сот мүшелерін тағайындайды; парламенттің Халық палатасын таратуға, парламент сессиясы аралығында төтенше указдар қабылдауға, төтенше жағдай жариялауға т.б. праволы, қарулы күштерінің бас қолбасшысы да сол.
Үндістанның заң шығаратын жоғарғы үкімет органы – парламент, оның құрамына призидент және екі палаталы: Халық палатасы мен Штаттар советі енеді. Совет құрамының 1/3-і 2 жылда бір рет жаңартылып отырады. 21 жасқа толған барлық азаматтарға сайлау правосы берілген. Үндістанның үкіметі – министірлік Советі, оның Халық палатасын сайлағанда жеңген партияның фракцыясы құрады. Штаттарда үкімет билігі 5 жылға тағайындалатың губернатор қолында. Сот жүйесіне: конституциялық бақылау органы – жоғарғы сотпен штаттық, округтық және төменгі соттар жатады.
2.2. Экономикасы.
Ауыл шаруашылығы. Аграрлық реформа үнді ауылында түбегейлі өзгерістерге әлі қол жеткізе қойған жоқ. Әлі де шағын, өте шағын шаруашылықтарын үлесі басым. Ауыл шаруашылығында механикаландыру қарқыны төмен.
Өнеркәсібі. Жалпы ұлттық табыстағы өнеркәсіптің үлесі 20 – 25 %. Мұнай, химия, алюминий, машина жасау өнеркәсібінің көпшілік салалары шындығында жаңадан жасалды, қара металл өндіру күрт артты. Ауыр өнеркәсіп салаларының өнімі жалпы өнеркәсіп өндірісінің шамамен жартысына тең. Үндістанның минерал және энергетика ресурстары едәуір. Елдегі өндірілетін көмірдің ¾ - іне жуығы Дамодар көмір басейнінің үлесіне тиеді.
Машина жасау мен металл өндіру зор табыстарға жетті. Машина жасаудың ірі орталықтары: Бомбей, Калькутта, Мадрас, Бенгалуру, Ранчи, Дургапур. Үндістанда машина өндірісінің басты өнімдері (1973-1974ж): автомобиль 99,88 мың, велосипед 2581 мың, темір жол вагондары 12,2 мың, трактор 24,2 мың, электромоторлар 3,2 млн,трансформаторлар 12,4 млн квт, радиоқабылдағыш 1966 мың.

2.3. Халқы.
40 жыл ішінде Үндістан тұрғындарының саны 350 млн-нан 850 млн-ға жетті. Қытайдан кейінгі 2-ші орын алады. Мұның өзіденсаулық сақтау жүйесіндегі оң өзгерістердің өлім-жетімді азайтуының нәтижесі болды. Халықтың шапшан көбейюі ұлттың экономикаға қосымша қиындықтар жүктеп отыр. Осыған байланысты Үндістан үкіметі тууды шектеуді көздеген ауқымды бағдарламаны жүзеге асырады. Алайда, үнді ғылымдарының есептеуінше, халық санының тұрақтануын тек алдағы ғасырдың ортасына таман ғана күтуге болады.
Үлдістан – дүние жүзіндегі ең көп ұлтты ел. Онда әр түрлі тілдік топтарға жататын көптеген халықтар тұрады. Хиндустандықтар, бенгалдар, бихарлар, пенджабтықтар ондаған миллиондап саналады. Діни құрамы да өте кұрделі, дегенлен халықтың 80 пайызына жуығы индуизм дінін ұстанады. Әсіресе ауылдық жерлерде қалдықтары бар касталық теңсіздік осы индуизммен байланысты. Этностық және діни құрамның ала-құлалығы ұлтшылдық, сепаратизм мен экстремизм үшін негіз болып келеді.
Британия отарының Үндістан және Пәкістан болып екі мемлекетке бөлінуі индуизмді ұстанатындардың Пәкістаннан Үндістанға, мұсылмандардың Үндістаннан жаппай қоныс аударуына әкеліп соқты.
Халықтың орналасуында көп енрағарлықтар бар. Гималай жоталары өңірінде оның тығыздығы не бары 2-4 адам балса, Үнді-Ганг ойпатында ол 5000 адамға жуық. Ал халықнеғұрлым тығыз болса, табиғатқа соғұрлым көп салмақ түседі, жасыл желек егістікке айналып жыртылады, тау бектеулері игеріледі, томарлар құрғатылады. Экономика жағы нашарлайды. Үндістан – урбандалуы аз ел (халықтың 30%-ынан азы қалалардан тұрады). Ең ірі қалалар теңіз жағалауында орналасқан – Калькутта, Мадрас, Бомбей.
Елде жұмыссыздар бірталай, халықтың едәуір бөлігі кедейшілікте өмір кешеді.....