Саясаттану | Қазақстан Республикасының Бразилиямен экономикалық және географиялық қарым-қатынасы

Мазмұны
Кіріспе.
І. Бразилияға экономикалық және географиялық сипаттама.
1.1. Географиялық орны.
1.2. Табиғат ресурстары.
1.3. Халық саны.
1.4. Жалпы шаруашылығы.
а) өнеркәсібі
б) ауыл шаруашылығы
1.5. Көлігі
ІІ. Қазақстан Республикасымен Жапонияның халықаралық қарым-қатынасы.
Қорытынды.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Бразилия ұзақ мерзімдік экономикалық қажеттілігін қамтамасыз ету мақсатында Орталық Азия мемлекеттерімен белсенді қарым-қатынастарын дамытып отыр. Әсіресе, осы аймақтағы байланыстарда Қазақстанның орны бөлек. Осы курстық жұмысты жазу мақсатында өндірістік тәжірибе өткен, жапондық компаниялармен тығыз экономикалық байланыстар орнатқан қазақстандық компания «Казатомпромның» қызметі осыған дәлел болып отыр. мемлекеттері ішінде Бразилияның Қазақстанмен байланыстары қарқынды дамып отыр. Екі жақты байланыстар тек минералдық ресурстарды ғана емес, сондай-ақ жол құрылыс материалдарының тасымалы, мұнай мен газ өндірісіне қажетті химикаттардың тасымалы, NEХI сияқты сақтандыру ұйымының қатысуымен қаржыландыру сияқты жаңа іс-шаралармен толығуда.
Ресми деңгейдегі екі мемлекеттің қалыптасуына ықпал еткен оқиғаларды яғни, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Бразилияға іс-сапары барысында қол қойылған «Қазақстан Республикасы мен Бразилияға арасындағы достық, әріптестік және ынтымақтастық туралы біріккен мәлімдеме». Осы мәлімдеменің нәтижесінде екі мемлекеттің қарым-қатынастары стартегиялық әріптестік деңгейге көтерілгенін жан-жақты зерттеп ашып көрсету. Екі мемлекетте халықаралық аренада бейбітшілікті қолдау саясатын жүргізіп отырғандығын және негізінен олардың ғаламдық және аймақтық проблемалары бойынша ұстанымдары ұқсас болып отырғандығын айқындау.
«Қазақстан Республикасының Бразилияғамен экономикалық және географиялық қарым-қатынасы» тақырыбындағы курстық жұмыс кіріспеден, екі тараудан және бес тараушадан сондай-ақ қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1.1. Географиялық орны.
Латын Америкасында және бүкіл әлемде маңызды орынға ие екендігін және оның ВВП-сы
Жалпы Латын Америкасы елдері шаруашылықтың территориялық құрылымына ие, оның дамуы біріншіден экономикасының дамуы мен урванизация процесінің сипатына тәуелді. Мемлекеттің жарық мысалы полидентрикалық территориялық ұйымдастыру жүйесі (ТҰЖ) күрделі қызмет атқарады.
Негізгі сандық көрсеткіштеріне байланысты мемлекетті сипаттай отырып, Бразилия-гигант мемлекет қатарына жатады. Расында да ол территориясының өлшемі (8,5 млн. км2 ) және халқының санына байланысты (170млн-ға жуық адам) әлемде төртінші орын алады. Оның құрғақ шекарасының ұзындығы-16 мың. Құрғақ жерінің шекарасы мен көрші мемлекеттерінің санына (10) байланысты Қытай және Ресейден кейін қалады, соңынан еруші Мексика мен Аргентинадан ауданы мен халқы бойынша озып шыққан Латын Америкасының ірі мемлекеті.
Мемлекет Оңтүстік Америкасы материгінің шығыс және орталық бөлігін алып жатыр.құлықтағы шекарасының ұзындығы 16 мың км шамасында; шығысында 7,4 мың км-ді Атлант мұхитының суы шайып жатады. Астанасы Бразилия қаласы.
Астананың Рио-де Жанейродан Бразилиядан көшуі 1960 ж. мемлекеттің ішкі отрнықтыруына бағытталған іс-шаралардың бірі болды. Ең кедей және жиі ашыққандардың иммигранттардың солтүстік-шығыстан үнемі экономикалық дамыған оңтүстік-шығысқа бағытталғанын көрдік. өкіметпен істелінетін бағдарламасы жаңа аудандар (Амазония) мен қалған аудандарыд көтеруге (солтүстік-шығыс) бағытталуы бірінші кезекте онда жұмыс орындарын құрып және өмірге қажетті жағдайларды жасауда еді.
1.2. Табиғат ресурстары
Бразилия мемлекеті айтарлықтай табиғи ресурсы бар, сол аймақтың басқа мемлекеттерін экономикалық, әсіресе өнеркәсіптік өсуі бойынша юасып озатын Латын Америкасының ірі мемлекеттерінің бірі. Территориясының кеңдігі Бразилияның табиғи жағдайларының әртүрлілігін білдіреді.
Мемлекеттің солтүстік бөлігі мен Амазонкалы бөлігінде орналасқанаймағының оңтүстік бөлігі мен биіктеу Бразилия жазық тауларымен салыстырмалы айырмашылық көп. Солтүстік аймағы әлі толық зерттелмеген. Бразилиялық жазық тауларда жағалау маңы жолақтар көп; ірі ішкі кеңістігі-сертандар, мұхиттан жабылған серралармен көтерілген, бірақ аздау орналасқан. Пайдалы қазбалары геологиялық құрылымының ерекшеліктері мемлекет территориясында темір, марганец рудасы, титан, боксит, мыс, хромит, беррилий, цирконий, таулы хрусталь сияқты айтарлықтай ресурстарының бар екенін білдіреді. Мемлекет бірінші орында шикізат қорының барымен, ал кобальт, вольфрам, қалайы, калий тұздары, асбест, графит, тальк бойынша екінші орын алады. Одан басқа тағы никель, уран, алтын, фосфорит, магнезиттер де бар.Соған қоса жанармай ресурстары жетіспейді, үнемі геологиялық сұраныс жүреді, әсіресе жағалаумаңы зонадаға континентальды шельфтерден, бұларда себебі мұнай қоры мен табиғи газ табылған. Сландылардың болуы абыройлы, сонымен қатар шет елдерде екінші орынға ие. Тас көмірдің шығатын жері белгісіз және көбіне оңтүстікте анықталған.
Су ресурстарына келетін болсақ Бразилия территоиясында тығын сулар қоры көп. Олардың ең ірі көзі-Амазонка өзені. Гидроэнергия қоры -255 млн кВт-қа бағаланады (1993). Өзеннің гидроқұрылысы Парана бассейні үшін қарқынды қолданылды, бұл мемлекеттің бүкіл ГЭС-ның 2/3 күштілігін береді. Солтүстік шығыстың энергетикасы мен сумен қамтамасыз етуі үшін Сан-Франциску өзені қолданылады.
Топырақ өсімдік жамылғысы жалпы елде қызыл түсті ферралитті топырақты ормандар басым. Амазония батысында-ылғалды экваторлы ормандар
Ф-0Б-001/035
бар, шығысында-жапырақты жасыл оармандар ораналсқан. Бразилия жазық тауларының орталық бөлігінде саванналар бар, ал солтүстік шығысы құрғақ-қызыл, қоңыр топырағы құмды. Бразилия жазық тауларының оңтүстігінде жасыл жапырақты және аралас ормандар бар, мұнда қылқан жапырақты араукария жоғары бағаланады. Шеткі оңтүстік субтропикалық жазықта, тұқымыд қаражерлі топырағы бар. Ммелекет ауыл шаруашылығының жан-жақты дамуы үшін және өнеркәсіптерінің дамуы үшін барлығын дұрыс орналастырады. Оның әрбір ірі ауданы ерекше табиғат ресурстарымен бағаланып, шаруашылықты орналастыру мен құруда қиындық тудырмайды.
1.3. Халқы
Бразилия халқы еуропалық иммигрант және құл ретінде әкелінген африкалық негрлер, абариген-үндістердің араласуы нәтижесінде құрылған. Түбірлі үнді халқы ( губай куру, типу-гуарани, аймара, карибтер және т..б). бразилия территориясында ХҮІ ғасырдың басына дейін тұрған, кейін көп дәрежеде колонизация кзеңінде ассимиляция болды. Сақталып қалған үндістер (максимальді бағасы-1,5 млн. адамға жуық) Амазонка өзенінің бассейнінің терең облыстарында өмір сүреді.негрлерді плантацияда жұмыс істеу үшін Африкадан әкелінді, әсіресе солтүстік-шығыста еді, ХІХ ғасырдың ортасына дейін оларды әкелуге мемлекет тыйым салған еді.
Еуропалық иммигарция ХІХ ғ. басынан ХХ ғ. соңында қарқынды дамыды. 1872-1939 ж.ж. мемлекетке 5 млн-нан көп адам әкелінді, көбіне итальяндық , португалдық, испандық, неміс, жапондар болды. Екінші дүние жүзілік соғыстан кейін Бразилия Еуропадан иммигранттар тобын жаңадан қабылдады: 1946-1961 ж.ж. 700 мыңнан астам әкелінді, олар негізінен португалдықтар, кейін иммиграция құлдырап, қазіргі кезде оның ролі жоққа жақын. Мемлекет халқының 95%-дан көбі бразилиялықтар, ұлты нәсілдік қатынаста тығыз, оған ақтар, негрлер, мулаттар, метистер, самбо кіреді. Қалғаны басқа ұлттар; португалдықтар, испандықтар, итальяндықтар, немістер, украиндықтар, жапондықтар кірді. Бразилиялықтар ұлтына еуропалықтардың африкандық үндістердің қосылуы оның тілін, мәдениетін, салт-дәстүрін қосты. Португалдық тілде сөйлейтін бразилиялықтарүндістер мен африкандықтар тіліне ұқсатып сөйлейді
Халқының табиғи өсімі (1990-1994 ж.ж.17%) Латын Америкасының орта көрсеткішіне сәйкес келеді. Халқының жастық құрылымының ерекшелігі, көп бөлігінің бала жастарына кетуі (32% жуық) экономикалық белсенді халқы тұрғындардың 37%-ын құрайды. Жұмыспен қамту проблемасы өте өткір; экономикалық белсенді халқының 10%-на дейін жұмыссыздар. 40%)-дан астам халқы кедей, ал 20%-ы өте төмен жағдайда. Кедейлік, өмірдің нашар санитарлы-гигиеналық жағдайы-эпидемия, тропикалық аурулардың таралуы жоғары бала
өлімінің (1990-1995 ж.ж. 60%-Латын Америкасындағы жоғары көрсеткіштердің бірі) себебі болып табылады.
Төмен білім деңгейі (15 жастан жоғарылардың ішінде сауатсыздық 20%-ға дейін) халық шаруашылығының заманауи секторларына кері әсерін тигізіп отыр.
Тұрғындардың жартысы мемлекеттің, Атлант жағасының 7%)-ын мекендеген. Халықтың орналасуының орташа тығыздығы-19-дан көп, оңтүстік шығыста 70-тен көп, солтүстігінде 1 км2 –на 2 адамнан келеді. Бразилияда урванизация процесі өте тез дамуда; қалалық халқы 1980-1995 ж.ж.68%-дан, 77%-ға дейін өсті. «Миллионер» қалалар саны 15-ке жетті. Екі ірі қалалық агломерация өсуі жалғасуда –Сан-Паулу (20 млн-ға жуық тұрғыны бар) және Рио-де-Жанейро (14 млн-ға жуық тұрғыны бар).
Бразилия урванизациясының спецификасы мынада, кең тараған өз еркімен қала шетінде құрған жұпыны поселкелері-фавелдері 1991 ж. санақ бойынша бір Сан-Паулу штатында 1257 фавельдің бар болуы, онда 3 млн тұрғынның болуы.
Астананың Рио-де Жанейродан Бразилиядан көшуі 1960 ж. мемлекеттің ішкі отрнықтыруына бағытталған іс-шаралардың бірі болды. Ең кедей және жиі ашыққандардың иммигранттардың солтүстік-шығыстан үнемі экономикалық дамыған оңтүстік-шығысқа бағытталғанын көрдік. өкіметпен істелінетін бағдарламасы жаңа аудандар (Амазония) мен қалған аудандарыд көтеруге (солтүстік-шығыс) бағытталуы бірінші кезекте онда жұмыс орындарын құрып және өмірге қажетті жағдайларды жасауда еді.
Мемлекетпен қатар Бразилия-28 автономды штат пен федеральді (астаналық) округтардың союзынан түзілген федеративті республика. 1988 ж. конституция бойынша штаттардың өзінің конституциясы, билігі, материалды және саяси құқықтары бар, бірақ федерациядан шығуға құқығы жоқ. Мемлекетте заңды билік екі палатадан Ұлттық Конгреске жаатды, ол халық санына пропорциональды түрде 4 жылға сайланатын депутаттар палатасы мен әр штаттан 3 адам сайланып, 8 жылға сайланатын федеральды сенаттан (сенат әр 4 жылда жиі жаңарып отырады, ол биліктің орындалуын қамтамасыз етеді) тұрады.
Ф-0Б-001/035
Орындаушы билікті президент басқарады, тікелей дауыс беру арқылы 5 жылға сайланады, қайта сайлану құқығы жоқ есеп айыру конгресіне қатысуға құқы жоқ, оны себебі үкімет құрған қорғаныс күштері басқарады.
1.4. Жалпы шаруашылығы
Өнеркәсібі. Бразилияның өнеркәсібі ВВП-ң 30%-ын береді, көбіне бұл мемлекеттің бетін анықтап келе жатыр, еңбекті халықаралық геогарфиялық бөлгенде де осы қолданылады. өнеркәсіп өндірісінің жалпы көлемі бойынша (әлемдіктен 2%-дан көп), Батыс пен Қытай елдерінен «үлкен жетілігінен» кейінгі әлемдегі жетінші орынды алады.
Осы уақытқа дейін Бразилияның позициясы келешек өнеркәсіпте мықты еді. Сонда да мемлекет әлемде темір рудасын экспорттаудан бірінші орын, боксит өндіруден үшінші орын алады, қалайы өндірулен бірінші әлем бестігінің құрамына кіреді, ағаш жасауда да солай. Бірақ 1990 ж. өңдеу өнеркәсібінде Бразилияның позициясы күшейді. Бұл «төменгі қабаттардың» өңдеу өнеркәсібіне жатады, ол шойын, болат, алюминий, цемент өндіруден әлемнің алғашқы ондығының қатарына кіреді. Бразилияның әлемнің бестігіне теңіз кемелерін трактор, телевизор, мақталы мата шығарудан да кіретіні, алғашқы ондыққа автомабиль, метал өңдеуші станка, электроэнергия өндіруден алғашқы ондыққа кіреді.
Әсіресе соңғы уақытта Бразилияда автомобиль өнеркәсібі дамып жатыр, онда 100 мың адам жұмыс істейді. 1998 ж. автомобиль құрылысының 40 жылдығы аталып өтті, сол кездің өзінде автомобиль құрылысының алғашқы ондығының қатарына кіріп қойған болатын. Ал соңғы жылдары мамандардың ойынша автомобиль өндіру жылына 2,3-2,5 млн-ға артып отыр, Бразилияның осы көрсеткіші бойынша тағы екі-үш мемлекетті анықтауға болады. Бразилиялық автобустар Латын Американың автобус саябағының негізін құрайды. Бразилия автомобиль құрылысы бойынша батыс желісінің жетекші корпорацияларымен, оның ішінде «Дженерал Моторс», «Форд», «Фольксваген», «ФИАТ», «Рено», «БМВ», корпорацияларымен жарысу үстінде.
Ұшақ құру, есептеу және коммуникациялық техника, синтетикалық химия өндірісіненде де Бразилияның жетістіктерін байқауымызға болады. Рио-де Жанейродағы орналасқан АЭС-ның қуаттылығы өсіп келеді. Парана ауданында.....