Экономика | Кәсіпорынның қаржылық инвестициялық қызметі

Мазмұны

Кiрiспе

1. Кәсіпорынның қаржылық инвестициялық қызметінің мәні мен маңызы

1.1 Кәсіпорынның қаржылық инвестициялық қызметінің мәні

1.2 Кәсіпорындағы қаржылық инвестициялық процестердiң кезеңдерi және жүзеге асыру көздері


2. Қазақстан Республикасының кәсіпорындардағы қаржылық инвестиция тартудың тиімділігін талдау

2.1 Қазақстан Республикасының кәсіпорындардағы қаржылық инвестиция тартудың ерекшеліктері

2.2 Оңтүстік Қазақстан обылысының кәсіпорындағы қаржылық инвестициялық процестерді талдау

3. ¬аза¶стан Республикасындағы кәсіпорындардың қаржылық инвестициялық қызметін жетілдіру жолдары

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Кәсіпорынның қаржылық инвестициялық қызметінің мәні мен маңызы

1.1 Кәсіпорынның қаржылық инвестициялық қызметінің мәні

Қазіргі уақытта кәсіпорындардың тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ететін экономикалық құрылымдарды қалыптастыру өте маңызды.Олардың жұмысының алға басуы көп жағдайда қаржы ресурстардың,яғни инвестицияларды тартуды талап етеді.Осыған орай кәсіпорындарда инвестициялық қызметті күшейтуде.Себебі,кәсіпорындар бәсекеге қабілетті болып,өз өндіріс ауқымын кеңейтуде,яғни инвестициялық қызметті дамыту бірден-бір жол болып табылады..
“Инвестиция” термині экономикаµа жаєа келгендердіє Ѕµымдарында кейде шатасуµа дейін апарады. Инвестиция жалпы тґртіп бойынша, бЅрыннан бар активтерді ґрѕрлі адамдардыє араларында бјліске тѕсіретін сатып алушылы¶ экономика ѕшін инвестиция болып саналады. Экономистер ¶олданып жѕрген инвестициялардыє мазмЅны жаєа капиталды жасау деген Ѕµымды білдіреді.
Негізгі ¶орµа ¶аржы жЅмсау ( јндірістіє негізгі ¶оры) босал¶ы ¶орларµа, резервтерге, сондай-а¶ пайда, дивиденд жґне бас¶а да табыс табу ма¶сатымен ¶Ѕнды ¶аµаздар шыµаруµа Ѕза¶ мерзімді капитал бјлуді инвестиция деп атайды.
Инвестициялар - кґсіпкерлік ¶ызметтіє жґне нґтижесінде пайда (табыс) ¶Ѕралатын немесе ґлеуметтік тиімділікке ¶ол жеткізілетін ¶ызметтіє бас¶а да тѕрлерініє объектілеріне жЅмсалµан мѕліктік жґне интеллектілік ¶Ѕндылы¶тардыє барлы¶ тѕрлері, капиталдыє ел ішіндегі жґне шетелдегі экоєомикаµа Ѕза¶ мерзімді жЅмсалымы.
Инвестицияны материалды¶-затты¶ жґне а¶шалайнысанына бјлуге болады. Материалды¶-затты¶ инвестиция−ол салынуµа тиісті јндірістік жґне јндірістік емес объектілер, жабды¶тар, машиналар жґне т.б. сонымен ¶атар, ол − ауыстыруµа немесе техникалы¶ парктерді кеєейтуге, материалды¶ заттарды бас¶а инвестициялы¶ тауарларды арттыруµа баµытталµан, ал инвестицияныє а¶шалай нысаны болса, ол − а¶шалай капиталдыє материалды¶-затты¶ инвестициясын жасауµа, инвестициялы¶ тауарларды ¶амтамасыз етуге жЅмсалады.
Өндірістегі жалпы инвестицияны јнім инвестиция деп атайды. Ол −негізгі капиталдыє (негізгі ¶ор ) артуын ¶адаµалауµа баµытталады. Жалпы инвестиция біріктірушініє екеунен ¶осылады. Оныє ішінде біреуі −амортизация. Ол −негізгі јндіріс ¶Ѕралдарыныє Ѕдайы тозу жґне оныє ¶Ѕнын јндірілетін јнімге кјшіру процесі.
Екінші біріктіруші таза инвестиция−бЅл капиталдыє ¶аржы жЅмсау негізгі ¶орларды арттыру,јсіре беру, µимараттар салу, јндіру жґне ¶ондыру, ¶осымша жабды¶тар, ¶олда бар јндіріс ¶уаттыµын жаєµырту ма¶сатында іске асырылады. Материалды¶ јндіріс салаларындаµы инвестициялармен ¶атар, олардыє едґуір бјлігі ґлеуметтік-мґдени салаларына, яµни µылым, білім, денсаулы¶, дене шыны¶тыру, спорт, ¶оршаµан табиµи ортаны ¶орµау, осы салалардаµы жаєадан салынатын объектілерге, олардаµы ¶олданылып жѕрген техника мен технологияларды одан ґрі жетілдіруге жЅмсалады.
Инвестициялар Ж±Ї-ніє еє маєызды жґне еє јзгермелі компоненттерініє бірі болып табылады. ¶ашанда болмасын ¶Ѕлдырау кезінде тауарлар мен ¶ызметтерге деген шыµын ¶ыс¶арады, бЅл ¶ыс¶арудыє ѕлкен бјдігі инвестициялы¶ шыµындар кјлемініє ¶Ѕлдырауына ¶атысты.
¬аза¶стан Республикасыныє “Шетелдік инвестиция туралы” Заєында: “Инвестициялар дегеніміз— мѕліктік ¶Ѕндылы¶тардыє барлы¶ тѕрлері жґне оларµа деген ¶Ѕ¶ы¶, сондай-а¶ пайда (табыс) алу ма¶сатында инвесторлардыє кґсіпкерлік ¶ызмет нысандарында жЅмсалµан интеллектуалды¶ меншікке ¶Ѕ¶ы¶”.
Кґсіпорынныє инвестициялы¶ стратегиясы екі біріктіруден аны¶талады: кјлемі жґне ресурстар сипаты, сол сия¶ты нары¶¶а жґне бґсекеге жарамдылыµы. БЅл екеуініє біріктілігін талдау кґсіпорын стратегиясын ¶исынµа келтіруге мѕмкіндік береді.
Сонымен, жалпы тѕрінде инвестиция а¶ша ¶аражаты ретінде, банктік салы¶тар, акциялар жґне бас¶а да ¶Ѕнды ¶аµаздар, технология, машиналар, жабды¶тар, лицензиялар, оныє ішінде тауар белгілеріне, несиелер, кез келген бас¶а да мѕліктер немесе мѕліктер ¶Ѕ¶ыµы, зиялы ¶Ѕндарды кґсіпкерлік ¶ызмет объектілеріне немесе бас¶а да ¶ызмет тѕрлеріне пайда (табыс) жґне ґлеуметтік нґтижеге жету ма¶сатына пайдаланады.
Инвестициялар ¶аржы ресурстарын пайдалануды ¶ыс¶а мерзімді жґне Ѕза¶ мерзімді кѕрделі ¶аржылар формасында жѕзеге асырылады. Инвестициялардыє тѕрлері бойынша тґуекелдік (венчурлік), тікелей, портфельдік жґне аннуитеттік болып бјлінеді.
Венчурлік капитал− ѕлкен тґуекелге байланысты жаєа саладаµы ¶ызмет кјрсетудегі жаєа акциялар формасында шыµарылатын инвестициялар болып табылады. Венчурлік капитал жЅмсалµан ¶аржыныє ѕлкен јтелімділігі есебіндегі јз јзінен байланысты емес жобаларды инвестициялайды. Ол јзіне тѕрлі формадаµы капиталды Ѕштастырады: несиелік, акционерлік, кґсіпкерлік.
Тікелей инвестициялау −шаруашылы¶ субъектілерініє табыстар тѕсіруіне жґне осы субъектіні бас¶аруµа ¶атысу ¶Ѕ¶ыµын алу ма¶сатындаµы жалµа капиталµа жЅмсалуы болып табылады.
Портфельдік инвестициялар −портфельді¶алыптастыруµа байланысты (тѕрлі инвестициялы¶ ¶Ѕндар жиынтыµы) жґне ¶Ѕнды ¶аµаздарды сатып алу, сол сия¶ты болса да активтер болып есептеледі.
Аннуитеттік− тЅра¶ты аралы¶ уа¶ыт ар¶ылы салымшыµа елеулі табыс ґкелетін, са¶тандыру жґне зейнета¶ы ¶орларына жЅмсалатын ¶аржыларды кјрсетеді.
Кґсіпорынныє инвестициялы¶ ¶ызметі — оныє жалпы шаруашылы¶ ¶ызметініє ажыратылмайтын бјлегі болып табылады. Кґсіпорынныє экономикасында инвестицияныє маєызы орасан зор. ¶азіргі јндіріс ѕшінЅза¶ мерзімді формалардыє маєызыныє јсуі ерекше. Егер декґсіпорын ойдаµыдай жЅмыс істейтін, јнімніє сапасын арттыратын, шыµындарды азайтатын, јндіріс ¶уаттарын кеєейтетін, јзініє шыµарµан јнімдерініє бґсекеге жарамдыµын арттыратын жґне рынокта јзініє жайµасымын ныµайтатын болса, онда капитал салу ¶ажет жґне оны салу пайдалы. Сонды¶тан да оµан инвестициялы¶ стратегияны мЅ¶ият ґзірлеп, жоµарыдаµы айтылµан ма¶саттарµа жету ѕшін оны ѕнемі жетілдірін отыру ¶ажет.
Инвестициялық қызметті жүзеге асыру көздері екіге бөлінеді:
• Тартылған құралдар;
• Қарызға алынған құралдар.
Тартылған құралдар тұрақты түрде берілген және олардың иелеріне табыс төлене алатын (дивидент, процент түрінде) және иелеріне қайтарылмайтын құралдар жатады. Олардың қатарына: акция эмиссиясынан түсетін құралдар, қосымша салымдар (поллар), сонымен қатар қайтарымсыз несие үлестік негізде жасалатын мақсатты мемлекеттік қаржыландыру жатады.
Қарызға алынған құралдар белгілі бір мерзімге беріліп, уақыты аяқталған соң процентерімен қайтарылатынақша ресурстары жатады. Қарызға алынған құралдарға: облигацияларды шығарумен байланысты құралдар, сондай-ақ банктер мен басқа да қаржы –несиелік институттарымен , мемлекетпен берілген несиелер.
Тартылған және қарызға алынған құралдарды мобилизациялау әртүрлі әдістермен жүргізіледі, олардың негізгілеріне, несие ресурстары нарығы арқылы, мемлекеттік қаржыландыру арқылы капиталды тарту.
Капиталды бағалы қағаздар нарығы арқылы тарту нарықтың экономикада маңызы зор. Бағалы қағаздарды эмиссиялау мен орналастырудан түсетін құралдар инвестицияларды қаржыландырудың негізгі көзі болып табылады.
Қаржы нарығында айналымда жүрген бағалы қағаздарэкономикалық мазмұны бойынша екі екі негізгі түрге бөлінеді:
• Үлестік, нақты меншіктегі иеленушінің белгілі бір үлесін анықтайды (акционерлік қоғамдардың жай және артықшылығы бар акцияларға бөлінеді).
• Қарыздық, иеленушіменн төлеуге міндеттелетін нақты процент ставкасы мен нақты өтеу мерзімі бар бағалы қағаздар (мысалы, облигация).
Қаржы құралдарын осындай критериге сәйкес эмиссия негізінде пайда болған бағалы қағаздар келтірген және қарызға алынған болып бөлінеді.
Акциялар эмиссиясы. Акцияларды эмиссиялағаннан түскен қаржы құралдары акциянерлік қоғамдармен акциянерлік капиталды келтіруге арналған инвестициялық көздерді қаржыландыруда маңызы үлкен. Акцияларды шығару арқылы меншікті капиталды ұлғайту тек қаржы құралдарына қажеттілігі бар фирманың қайта жаңару негізде ғана болады.
Айта кету керек меншікті капиталдың ұлғаюы басқа шотпен жүзеге асады—бөлінбеген пайданың капитализация арқылы. Меншікті капиталды осы әдіс арқылы ұлғайтуды акционерлік қоғам басшылығы акционерлік қоғам жиналысының қабылдаған шешімі негізінде қарапайым акция ұстаушылардың бөлінбеген пайдадан дивиденттерін төлемей, оны әр түрлі іс-әрекеттерге инвестициялайды. Пайданың қалған бөлігін акционерлік қоғамның акционерлері оларды болашақта табыс алу мақсатында инвестициялайды.
Пайданы ұстап қалу акционерлік капиталды ұлғайтудың акцияны эмиссиялауға қарғанда қарапайым, әрі арзан әдіс болып табылады. Өйткені бұл жағдайда акцияларды сақтау шығындар болмайды. Сонымен қатар пайдаланған инвестициялау практикасы ағымдағы дивиденттерді көбейтуге кедергі келтіріп, акция курсына теріс әсер етуі мүмкін. Өткені, дивиденттерді төлеу үздіксіздігін акция курсының нақты формалары болып табылады. Акциялардың парақтық құнының өсуі олардан түсетін табыстық шоғырлануына байланысты. Сондықтан да неғұрлым көп дивиденттер төлеу , соғұрлым қосымша акцияларды сатқаннан капиталды ұлғайтуды жеңілдетеді.
Пайданы ұстап қалғанда құралдар жоғарғы табыс нормасын беретіндей және дивидентті төлеумен байланысты шығындарды жабатындай инвестициялану қажет. Осылайша жаңа акцияларды сатудан түскен қаржы құралдарына сол акцияның дивиденттерін, сол акция курс кезіндегідей бұрын болған акцияларын капитал көлеміндегі табыстар қайтамсыз ететіндей инвестициялау қажет.
Жалпы алғанда акциянерлеу, инвестициялау әдісі тек бәсекеге қабілетті кәсіпорынға ғана тиімді болады. Акцияларды эмиссиялау мен орналастыру үлкен шығындармен байланысты. Сондықтан бірге алдындағы акциялардың құнсыздануы мүмкін, акциялардың бақылау пакетінің жоғалуы, акционерлік қоғам басқа фмрмамен сатып алынуы.



1.2 Кәсіпорындағы қаржылық инвестициялық процестердiң кезеңдерi және жүзеге асыру көздері

Инвестициялы¶ процесс— бЅл инвестициялы¶ ¶ызметті жѕзеге асыру бойынша кезеєдердіє іс-ґрекеттердіє жґне операциялардыє жѕйелігі болып табылады.Инвестициялы¶ процесстіє кезеєдері:
I-кезеє.Инвестициялау туралы шешiмдi ¶абылдау:
-инвестициялаудыє ма¶саттарыныє ¶алыптасуы;
-инвестициялаудыє баµыттарын аны¶тау;
-инвестицилаудыє на¶тылы объектілерін аны¶тау.
II-кезеє.Инвестицияларды жѕзеге асыру жґне эксплуатациялау.
Инвестициялы¶ туралы шешімдерді ¶абылдау барысында ґртѕрлі ма¶саттар ¶ойылады. Бастап¶ы ма¶сатар формальды ма¶саттар болып табылады. Формальлі ма¶саттар инвестордыє стратегиялы¶ баµыттарына байланысты. Формальді ма¶саттар келесілер болуы мѕмкін:
— табысты јсіру;
–јндіріс масштабын кеєейтуге;
–билікке Ѕмтылу;
– ґлеуметтік экологиялы¶ мґселелерді шешу жґне т.б.
Институционалды инвесторлар ѕшін инвестициялы¶ ¶ызметтердіє негізгі баµаты баµалы ¶аµаздарµа инвестициялау. Өндіріс кґсіпорындарына материалды жґне материалды емес активтерге салу болып табылады. ¶аржылы¶ инвестициялар кјбінесе бас¶а кґсіпорындарды бас¶аруµа ¶атысу ма¶сатымен ѕлестік баµалы ¶аµаздарды сатып алу тѕрде жѕзеге асырылады немесе саудагерлік ма¶сатарда уа¶ытылы бос а¶ша ¶аражаттарын орналастыру.
Инвестициялы¶ процестіє јзіне тґн кешенді сатылары бар. Олар:
- капитал салымын ¶аржыландыру;
- инвестициялы¶ объектілерін аны¶тау;
- аталµандардыє орындалуын ба¶ылау.
Объектісіне ¶атысты инвестициялар келесі тѕрлерге жіктеледі:
1. Мѕліктік инвестициялар (материалды инвестициялар);
2. ¶аржылы¶ инвестициялар;
3. Материалды¶ емес инвестициялар.
Мѕліктік инвестициялар – бЅл на¶та инвестициялар. ¶аржылы¶ инвестициялар – бЅл ¶аржылы¶ мѕлікке салынатын салымдар, бас¶а фирмалардыє жЅмыстарына ¶атысу жґне борышты¶ ¶Ѕ¶ыµына ие болу. Мысалы, акция, бас¶а да ¶Ѕнды ¶аµаздарды сатып алу.
Ал материалды¶ емес ¶Ѕндылы¶тарµа ¶атысты инвестицияларµа зерттеу мен талдау жасау, кадрлар даярлау, жарнама жґне бас¶аларµа салынатын инвестициялар жатады.
Әрекеттіє баµытына ¶арай инвестициялар келесі тѕрлерге бјлінеді:
1) бастап¶ы инвестициялар немесе нетто-инвестициялар, кґсіпорынды негіздеуде немесе сатып алуда жѕзеге асырылатын инвестициялар;
2) јндірістік потенциалды Ѕлµайтуµа баµыттылµан, кеєейту инвестициялары (экстенсивті инвестициялар).
3) ¶айта инвестициялау, яµни кґсіпорынныє негізгі ¶орыныє ¶Ѕрамын ¶олдау ма¶сатында жаєа јндіріс ¶Ѕралдарын жасауµа немесе сатып алуµа баµытталµан бос инвестициялы¶ ¶аражаттармен байланысты инвестициялар. Оларµа мыналарды жат¶ызуµа болады:
- бар объектілерді жаєа объектілермен ауыстыруµа баµытталµан
ауысттыру инвестициялары;
- рационализациялауµа арналµан инвестициялар, технологиялы¶
жабды¶тарды немесе роцестерді жетілдіруге жЅмсалады;
- шыµару баµдарламасын јзгертуге жЅмсалатын инвестициялар
- девирсификациялауµа арналµан инвестициялар, олар јнімніє
номенклатурасыныє јзгеруіне, јнімніє жаєа тѕрлерін шыµаруµа жґне жаєа сату рыногын Ѕйымдастыруµа жЅмсалатын инвестициялар;
- болаша¶та кґсіпорынныє ¶алыпты жЅмыс істеуін ¶амтамасыз етуге баµытталµан инвестициялар.
БЅµан µылыми жЅмыстарµа, кадрларды дайындауµа жарнама, ¶оршаµан ортаны ¶орµауµа баµытталµан инвестициялар кіреді.
Инвестиция жайында шешім ¶абылдау бас¶арманыє стратегиялы¶ ¶иын міндеті болып табылады. Инвестициялау кґсіпорынныє ¶аржылы¶ жаµдайын жа¶сартудаµы тиімді шараныє бірі.
Инвестициялы¶ шыµынныє јтелуі — бЅл салынµан ¶аржыны ¶айтару мерзімі. ¶аржы салымдарыныє шыµынды јтеу мерзімі мемлекеттіє инвестициялы¶ саясатына тікелей байланысты. Шыµындардыє ѕш типі ерекшеленеді.
• Кґсіпорынныє негізгі ¶орларына инвестициялар болып: кґсіпорындардыє јздерініє јндірістік ¶ызметтеріне пайдаланулары ѕшін алµан µимарат, ¶Ѕрылыс жґне ¶Ѕрал-жабды¶тары саналады.
• ТЅрµын ѕйлер ¶Ѕрылысы инвестициялары тЅру ѕшін алынµан ѕйлерге, сондай-а¶ жалµа беру ѕшін алµан ѕйлерге шы¶¶ан шыµындарды ¶амтиды.
• Са¶ты¶ ¶ор инвестициясы — фирмалардыє са¶тауµа ¶алдырµан тауарларын, оныє ішінде шикізаттар мен материалдарды, бітпеген јндіріс пен дайын јнімдерді ¶амтиды.
Инвестициялы¶ саясат— бЅл халы¶ шаруашылыµын дамыту ма¶сатында ¶абылданµан баµдарламалардыє орындалуын ¶амтамасыз ететін экономика јрістерінде капитал салымдарын пайдаланудыє негізгі баµыттарын сипаттайтын Ѕстаным.
Инвестициялы¶ саясаттыє ґлеуметтік- экономикалы¶ салдарын ескере отырып, ¶аза¶стан экономикалы¶ ¶аржылы¶ тЅра¶тануы сатысына ену кезеєінде ¶атає ґдістерді ¶олдана бастады, бЅл ґдістер тјмендегі баµыттарды ¶амтиды:
1. ѕкіметтік несиелер мен кепілдемелерді шектеу (јйткені ѕкіметтік несие алдын-ала а¶ы тјлеуді; кепілдемелерді Ѕсынуды жґне белгілі сомалардыє процентімен ¶айтаруын талап етеді).
2. тікелей шетел инвесторлары донордыє Ѕза¶ мерзімдік мѕдделерініє жѕзеге асуына мѕмкіндік береді.
3. донордыє јндірістік процесті бас¶аруµа ¶атысу мѕмкіндігі болуы тиіс;
4. елеулі кјлемде ¶аржылы¶ ресурстардыдыє аµылып келуін ¶амтамасыз етеді, ол сырт¶ы ¶арыздардыє тјлену проблемасына ґсер етпейді;
5. тікелей шетел инвестициялары іскерлік жґне шаруашылы¶ белсенділікті ¶амтамасыз ете отырып, јндірістік жґне µылыми-технологиялы¶ ынтыма¶тасты¶тыє ґр тѕрлі формаларыныє кеє тѕрде таралуына ы¶пал етеді.
Шыµынды јтеу мерзімі — бЅл капитал салымдарыныє нґтижелі болуына ¶ажетті уа¶ыт, яµни инвестициялы¶ жобаларды табыс табу тЅрµысында жѕзеге асыру.
Инвестициялардыє бЅл сыныптамасы тґуекелшілдік деєгейімен байланысты.
Инвестициялар белгілі бір тґуекелмен байланысты. БЅл тґуекел салымдардыє ¶айтарылу мерзімі кјп болµан жаµдайда артады, бЅл мезгілде нары¶ коньюктурасы, шикізат баµасы жґне жЅмыс кѕші жґне таµы бас¶алары да јзгеруі мѕмкін. Сонды¶тан салынµан ¶аражаттар тез ¶айтарылуды ¶амтамасыз ететін жобаларµа жЅмсалады.
Жоспарланµан, іске асырылµан инвестициялар инвестициялы¶ жобалар формасын ¶абылдайды. Инвестициялы¶ жоба - капиталдары Ѕлµайту ма¶сатымен экономиканыє ґртѕрлі салалары мен сфераларына ¶Ѕюµа баµытталµан, жоспарланµан жґне орындалатын шаралар жиынтыµы.
Инвестициялы¶ жобаларды ¶Ѕру жґне іске асыру мынадай кезеєдерден тЅрады:
- инвестициялы¶ Ѕµымды ¶алыптастыру;
- инвестициялы¶ мѕмкіншіліктерді зерттеу;
- жобаны техникалы¶-экономикалы¶ негіздеу;
- жер учаскесін алу немесе жалµа алу;
- келісім ¶Ѕжаттарын дайындау;
- ¶Ѕрылыс-монтаж жЅмыстарын жѕргізіп іске беру;
- объектіні ¶олдану, экономикалы¶ кјрсеткіштердіє мониторингі.
. Инвестициялы¶ жобаларµа саны, ґсіресе сапасы жаµынан тиісті талдаулар жѕргізілуі ¶ажет. МЅндаµы басты мґселе инвестицияларµа ¶осылµан жоба ¶Ѕрылтайшыларыныє ¶аржылы¶ ахуалын жґне ¶ызметтерініє тиімділігін баµалау
Әрбір жобалы¶ талдаудыє јзіндік ґдістемелері бар.
Инвестициялы¶ жобаларµа ґрбір ¶атысушыныє жаµдайын, оныє ¶Ѕрамын аны¶тайтын негізгі кјрсеткіштер мыналар:
- жарµылы¶ капиталдыє кјлемі мен оныє ахуалы;
- салы¶тар;
- айналым ¶аржысы;
- негізгі активтер (материалды жґне негізгі ¶аржылар);
- јндіріс шыµындары;
- таза табыс.
Инвестициялы¶ жобаны ¶абылдау циклы мынадай кезеєдерден јтеді:
- жобаларды таєдау жґне алдын-ала баµалау;
- жобаныє техника экономикалы¶ дґлелдемелерініє ¶Ѕрамдас
бјліктеріне талдау жѕргізу;
- мемлекеттік сараптау;
- ¶аржыландыру туралы шешім ¶абылдау;
- жобаларды ¶абылдау жЅмыстарын ат¶ару жґне ба¶ылау.
Инвесторлардыє негізгі ма¶саттарына жататындар:
- салымдардыє ¶ауіпсіздігі ;
- салымдардыє табыстылыµы;
- салымдардыє јсуі;
- салымдардыд јтімділігі.
Инвестициялы¶ жобаларды орындап, есептеп, олардыє тиімділігін жобаµа кеткен шыµындар мен жобаныє іске асу нґтиже-лерін салыстыра отырьш, талдау нґтижесінде аны¶тау ¶ажет.
Жобалы¶ талдау дегеніміз капиталды¶ жобаныє табыстылыµын талдау процесі. Бас¶аша айт¶анда, инвестициялы¶ жобаµа кеткен шыµындар мен осы жобадан тѕскен табысты салыстыру. Ол ѕшін инвестициялы¶ жобаныє барлы¶ сатылары мен аспектілеріне Ѕзак талдау жасалынады.
Негізгі талдау аспектілері:
- Техникалы¶ талдау. Инвестициялы¶ жобаµа неµЅрлым дґл келетін техника мен технологияны аны¶тау.
- Коммерциялы¶ талдау (маркетингтік). Инвестициялы¶ жобаны іске асырµа¶єан кейін, шыµарылµан јнімніє сатылу нарыµын талдау, .....