География | Дүние жүзілік орманды аймақтары

Мазмұны

Кіріспе..................................................................3
1. Дүние жүзілік орманды аймақтары.............4
2. Дүние жүзінің орман ресурстары................11
3. Дүние жүзінің орман зоналарын аймақтарға бөлу......................................................................18
4. Орман өнімдерін пайданау...........................26
Қорытынды.......................................................29
Пайдаланылған әдебиеттер...........................31

1. Дүние жүзілік орманды аймақтары
Бірақ экономикалық көз – қарас бойынша бұл жағдайлар басқаша болып келеді. Орман ресурстарының ұзақ уақыт өсуі (орман қалпына келіп, оны орман деуге болатындай жағдайға жету үшін, қазіргі өндірістік қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін оған 80 – 100 жыл қажет, ал химиялық өндіру үшін, тез өсетін ағаштарды өсіргеннің өзінде 30 – 50 жыл қажет оны қарапайым өндірістік жалғаулармен салыстыруға болмайды. Сондықтанда орман ресурстарын қолданудағы көз – қарас бойынша орман ресурстары тек соңғы ондаған жылдардың шамасында ғанаөсірілген орман қоры болып табылады. Орман ресурстарын экономикалық жағынан бағалау оның материалды шикізат ресурстарын бағалаумен тығыз байланысты ия бағалы компаненттер қорын қайталанумен жүйелеседі.
Ауыл шаруашылықтаға егістерге қарағанда орман биологиялық бірлестікті құрайды. Ол жабайы өнімдердің флорасы мен біріккен болып келеді.
Орманның географиялық араласуы, оның биоциентез жағдайы тікелей табиғи заңдылықтарға бағынады.
Оның қай ауданда орналасқаны , орман ресурстарының көлемін анықтауда териториялық зоналық ерекшеліктерін байланысты болып келеді. Сонымен қатар байағыдан қалыптасқан адамның орманға әсері.
СССР – дің аумағында орман ресурстарының жайлау бөліктері орман зонасында негізіделген. Сонымен қатар орманның вертикальді палястарда тау жүйесі немесе өзен аңғарларында, яғни орман зонасының горизанталь аумағында орналасқан.
Ормандардың орналасыуы табиғи факторларға байланысты емес орналасады. Белгілі бір жағдайлар болса, қолдан ағаш отырғызып орман қылуға болады. Ол табиғи аралда орналаспасады оған орман өсірудің шөлді және шөлейт жерлерде өсіру тәжірибесі куә болады бірақтанда бұндай өсіру арқылы оған шикізаттан алу экономикалық тиімсіз болып келеді. Себебі оған көп қаражат керек.
Табиғи жағдайына байланысты ажырату: Орман зонасының аумағында орман типінің тереториялық дифференциясы шаруашылықта маңызды орынға ие болады.
Біріншіден, үлкен аумақтарда орман ресурстарының саны жағынан көрсеткіші әр түрлі, оның белгілі бір ауданды ағаш қорының көлемін көрсетеді. Бұл ажыратыулар биологиялық өсімдіктерінің өнімділігінің географиялық заңдылықтарға байлансыты өзгеруі әсер етеді: Оның биомассаның көлемі бойынша (800 – 1000 ц) га. Сол Тайга.
Екі 800, 3300 оңтүстік Тайга 4000ц 1 га – дубравта ормандарда болжамы типологиялық өзгерістер байқалады. Бір өсімдеге жататын 10ц \ га Солтүстік Тайганың аршалы мен 50 ц\га қайынға дейін өзгеріске ұшырайды.
Екіншіден, оның сапалық құрылымынада көп көңіл бөлінеді – ағаштардың жағдайына (биіктегі, қалыңдығы т.б.) да көңіл бөлінеді. Бұл ерекшеліктер саны мен сапасы жағынан айқындалады, көп кездерде техникалық бағалығына қарайды, себебі барлық ағаш түрі қолданудың барлық бағытына қажет етпейді және қолданбайды.
Үшіншіден, Орманды өсіру жағдайы және оны тереториялық дифференциялау оның даму динамикасы (оның қайта қалпына келу жағдайы тұқымдардың өзгеру сипаты, жылдық өсім мөлшемі және т.б).
Төртіншіден: көптеген табиғи жағдайларды шаруашылықтың орманды игеруі.
Осы ормандардың құрамдарын ажырату, оның экономикалық бағалуға тікелей әсерін тигізеді. өте үлкен класштабтағы табиғи комфлекстерде де, арнайы орман массивтерінде де көрінеді.
Орман ресурстарның құрамын географиялық ажыратуда тарихи – экономикалық факторлармен де байланысты. Себебі ормандарды пайдалану оның құрылымының өзгеруіне септігін тигізеді. Әсіресе шаруашылықтың орман өсіміне әсерінің нәтижесі оның жасымен тұқымының өзгеруімен сипаталады.
Орман ресурстарының басты ерекшелігі,басқа тереториялық ресурста сияқты олардың қатынасуында. Орманмен бос емес тереториялар басқа жағынан да қолдануға болады. Біздің елімзде 100 деген жылдар бойы миллиондаған гектар жерлерде бұрын орман болған, ал кейін оны егістік жерлерге айналдырған.
Орманмен бос болмаған жерлердің белгілі бір тереториясын қолдану орман ресурстарын сапалы қолдану шаруашылқтың дамуымен кеңейуіне әсер етеді. Ол жаңағы аумақтық қолдануда бағалаудың әр түрлі вариантарын салыстырмалы түрде бағалауға негізделген.
Орманды ресурстарды принцпті бағалау, оны көптеген жерлерін оның түрлерін бағалы, тереториядағы түрлерің жекелеген бағалауын қалыптастырды сонымен бірге минералды шикізат сияқты орман ресурстарына қолдану бір қалыптылығы жоғарылығымен сипаталады. Расындада оның биологиялық өсімдігі жыл сайын өзгеруі өнімділігі мен сипаталады, оның бұл өзгешеліктері климаттық және гидрогиологиялық факторларымен байлансыты. Бірақ орман ресуртарының шаруашылққа қолдаудың басты түрі - оны ағаш өндіру үшін қолдану, бұл жылдық өзгерістер әсер етпейді сонымен бірге су қорғау және өсімдік жамылғысын қорғау және т.б. функциялары да жатады. Жылдық өнімнің өнімнің өзгеруі – оның жемісін жинауда саңырау құлақ жабайы өсімдіктер мен жемістер жинаумен мал бағумен және т.б. әсерін тигізеді. Сонымен қатар табиғат жағдайларының өзгеруі орман ресурстарына оның сапасына оның сыртқы жағдайларды игеруіне оның өндірістік қасиетіне әсер етеді. Өйткені табиғатта қалыптасады.
Орман ресурстарының басты ерекшелігі ол ресурстарды көп мақсаттарда қолдану болып табылады. Орман, ағаш шикізаты бола тұрып, сумен өсімдік жамылғысын қорғау функциясын орындайды, микроклиматтық әсерін тигізеді, демалыс орындарына жер базасы болып табылады, сонымен қатар саңырау құлақ жинау жеміс, жанғақ, дәрілік өсімдік жинауда, мсал бағуда, аң аулауда т.б. қолданылады. Бағалау әдістерінңң көз қарасы бойынша орманның басты қасиеті – оның аралдық ауданының таралымы болып табылады. Осымен, орман ресурстарын бағалаудыңнеше әдістері байланысты.
Біріншіден, бағалау әр түрлі териториялық масштабтары жүогізүлуі мүмкін. Орман ішінен бастап үлкен зоналарға дейін.
Екіншіден, бағалаудың параллельді 2 жүйесін қарастырумен – табиғатымен, және де шаруашылығымен жүзеге асу мүмкіндігіне ие.
Екінші жағдайда шаруашылықтың орман қолдау – орман өндірісіндегі орман шаруашылығының тереториясы қарастырылады. Біздің түсінігіміз бойынша табиғи байлықтарды экономикалық бағалауларда екіншісі көбірек мақсатталған.
Орман ресурстарын бағалауда негізгі элементтер ретінде мыналарды қарастыруымыз қажет
1) көлем – барлық аумағы бағалаудағы объектінің және оның ағаш қоры.
2) Табиғи қасиеті – қор концентрациялы, сапасы және құрылымы және
3) Табиғи және экономикалық игеру жағдайы.
Бұл элементер орман шаруашылғының ресурстарды қолдануға жатады, оларды кесудің одан ағаш шикізатлын алумен сипатталады. Бұл бағалаудың шаруашылқта маңызды орынға ие болғандықтан, материал анализін жасауда басымдылық көрсетеді. Бұндай бағалау орман ресурстарын пайдалану тиімділігіне орман өсімдік бағалауымен тура келмейді онымен бірге ормандардың пайдалауда шаруашылық бағалаумен де.
Арықарай, біздің көңіліміз экономикалық критери бойынша саны мен сапасы және игеру жағдайына , географиялық ажырату арқылы орман ресурстарын игеру бағалау көрсеткішінің бағасына ауады.
Орман құрастыру – түсіру, ол картографиялау орманды сапалық және сандық фондын бағалау және де түсірілген таусациондық жұмсытар нәтижесінде жоспар құру және орман шаруашылығын кірістіруге негізделген. Орман құру жұмыстары әр түрлі тереториялық масшьабтарда жүргізіледі.
Оның көптараған түрлі орман шаруашылығының комплексті проектілерді құрастыру және негізгі орманшаруашылықтарындағы мсхозлардың экспидатциялау арқылы жүзеге асырылады. Кейінгі уақыттарда проекті бірлестіктерде орман шаруашлығының дамуына комплексті схемалар жасалуда.
Инвентларизация материалы және орман құрастыру ормандардың әртүрлілігімен және әр жақтылығымен ерекшеленеді. Алғашқы документерде так социандық көрсеткіштер белгілі ерекшеліктеріне байланысты жеке аудандардағы сипаты жағынан ерекшеленетін немесе ағшатардың жағдайымен көзге түсетін жерлерге сирпаттама береді
Әдебиетте бделгілеу үшін, қандайда бір шаруашылықтың орманы бағалауда немесе сипаттауда 200 ден астам көрсеткіштерді қарастырады.
Орман фондының данныйлары статистикалық анықтамаларда жүргізіледі, ал алғашқы формасында орман шаруашылығында сақталады. Сапалы бағалау көрсеткішінің ұзақтығы орман фондтарын тіреку ауыл шаруашылық угодияларында тіркеуден қайта басынан болады. Оған жазылатын анықтамалар арқылы орман ресурстарын әртүрлі аудандар мен аймақтарда салыстырмалы түрде қажеттерін түгел анықтауға мүмкіндік береді.
2. Дүние жүзінің орман ресурстары
Орман ресурстарын экономикалық бағалаудағы проблемалар, әсіресе оны салыстырмалы позиция бойынша тиімді қолдану, минералды – шикізат немесе жер ресурстарына қарағанда әдебиеттерде аз қамтамасыз етілген.
Бұл ұзаққа созылған орман ісіне натуралды интехникалық жағынан сұрақтардың шешілуі эксплуатциялық объектіні тандаумен де байланысты, саны мен қатар өндірістік шығындардың жоғары болумен, игерілген ормандардың табиғи .....