Биология | Шала туған баланың АФЕ-рі күтімі

Шала туған баланың АФЕ-рі, күтімі.



Шала туылғандықтың анықтамасы.

Шала туудың себептері.

Шала туған балалардың белгілері.

Шала туған баланың дәрежесін анықтау. Шала туған балалардың күтімі.

ШТБ-ны "Кенгуру” әдісімен және кювезде жетілдіру.

ШТБ-ны зонд арқылы , қасықпен тамақтандыру туралы.

ШТБ-ны тамақтандыру және егу ерекшеліктері.

Егер нәресте құрсақтағы дамудың 38-40 апталық мерзімінен



бұрын дүниеге келіп,салмағы 2500г,бойының ұзындығы 45см –



ден кем болса-бұл бала шала туылған деп есептеледі.



Дене салмағының мөлшеріне байланысты шала туған балаларды



4 дәрежеге бөледі:



І дәреже 2000гр-2500гр



ІІ дәреже-1500гр-2000гр



ІІІ дәреже 1000гр-1500гр



ІУ дәреже-1000гр төмен



Гестациондық жасына байланысты жіктелуі:



І дәреже 37-35апта



ІІ дәреже 34-32 апта



ІІІ дәреже 31-29 апта



ІУ дәреже 28-22 апта



Шала туылғандықтыңбелгілері:



1. дауысыжіңішкешіңкілдек

2. қимылдарыжай

3. терісіқызғылт,шалбарланыптұрады

4. теріастымайынашардамыған

5. Құлаққалқандарыжұмсақ,соңдықтанбасынажабысыптұрады.

6. Қызбалалардыңүлкенжыныстықеріндерітолығыпжетілмеген,

ал ұлбалалардыңұмасы бос болуымүмкін



7. Кіндіксақинасысемсертәріздесөсінді мен шатсүйектердің

қосылысының орта аралығынантөменірекорналасқан.



8. Кішіеңбектеріашық

9. Тырнақтарыжұқа,нәзік,ұясынтолықжаппайтұрады.

Шала туылудыңсебептері:



1. аяғыауырәйелдердің токсикозы

2. аяғыауыркездежұқпалыаураларменауыру/әсірессетұмау/

3. әйелдердіңжынысоргандарыныңаурулары

4. алкоголь мен темекініңзияндыәсері

5. Жиі аборт жасату,түсіктер

6. Психикалықжәнефизикалықкүшстресстері

7. 18 жасқадейінжәне 30жастан кейін бала көтеру

Шала туғанбаланыңбарлықжүйелері мен органдарыныңқызметтеріжақсыдамыпжетілмеген.осығанбайланысты шала туған Баланы



күтудіңөзерекшеліктері бар.



Орталықнерв жүйесініңдамыпжетілмеуінебайланысты шала



туғанбалалардыңденетемпературасынреттеу,тынысалу,асқорыту



ж/е иммундықжүйесініңқызметідұрысжетіпдамылмаған.



Температуранысақтауорталығыныңдұрысжетілмеуіне



байланысты шала туған бала тез тоңғыш ж/е тез қызғышболады.



Шала туғанбаланыңтоңғышболуынатеріастымайының



жұқалығы, жалпыжылубөлінудіңтөмендігісебепболады. Осыны



ескеалып,шалатуғанбалағаерекшекүтімжағдайынжасаукерек:



1. бөлмедегі температура 22-24 0Сболуыкерек

2. баланы 4 жөргеккеорайды,жылыкөрпеменжабады

3. баланыңкүтімінжылытқышлампаныңқасындаөткізукерек.

4. ІІІ,ІУ дәрежедегі шала туғанбалалардыкювезге

салыпжылытады.Кювездіңішіндегіжағдайжатырдағы



жағдайға жақын:Т32-34 0 С,ылғалдығы-60-70%,әрдайынылғалды



кювезден шығармай күтім жасауға болады.



5. Кювез жоқ болса немесе баланың шалалығы І-ІІ дәрежеде болса

оны 3 жылытқышпенжылытуғаболады.



6. Шала туғанбаланыңкелесіерекшелігітынысалуының

дамып жетілмеуі.олар 1 минутта 40-80рет дем алады,дем алу үстірт,



бір қалыпсыз,дем алуы кей кездерде тоқтап қалуы мүмкін-апноэ.



7. Бұның себебі тыныс алу орталығының дамып жетілмегендігінен

ж/е демалуоргандарыныңанатомиялықфизикалықерекшеліктерінен.



Күтімі:



1. Бөлменіжиіжелдетіптұрукерек

2. Баланың бас жағынкөтеріңкіжатқызу

3. Бос жөргектеу,немесекювезгежалаңаш салу

4. Оқтын-оқтынылғалдатылғаноттегіберіптұру

5. Сөткесіне 2 реткеудесінеқышақағазынқою.Бұләрекетбаланың

демалысынсиретеді ж/е тереңдетеді.



ІІІ-ІУ дәрежедетуылған шала балаларда ему ж/е жұту



шартсыз рефлекстері болмайды. Бұл балаларды тамақтандыру өте қиын.



Бірінші рет шала туған бала дәрежесіне байланысты анасының



емшегіне 3-4 рет тәулігіне беріледі.







Баланың салмағына байланысты алғашқы тамақтандыру



Уақыты



Жағдайы



Салмағы



Уақыт



- ауыремес,шалатуғандықдәрежесінесәйкес













- ауыр



700-900



901-1250



1251-1500



1501-2000



2000



салмағынабайланысты



емес



24-32сағсоң



17-24 сағсоң



14-18 сағсоң



10-16 сағсоң



8-12 сағ.соң







48-72сағ соң.







Баланы тамақтандыруәдісішартсызрефлекстергебайланысты:



А. егер шала туғанбалада ему ж/е жутушартсызрефлекстеріжоқ



болсаолбаланымұрынанжіберілген полиэтилен зонд



арқылытамақтандырады



Б. егербалада ему рефлексіжоқ,бірақжұтурефлексіболса



олбаланықасықпеннемесе пипетка мен тамақтандырады.



В. егербалада ему ж/е жұтурефлекстеріжақсыдамыған



болса,емшекпентамақтандырады.



Тамақтандыружиілігібаланынсалмағына,ему



қабілетінебайланысты,оларда 7-11 реттамақтандырады.



Тамақтыңкөлемі:



1күні-5-10мл



2күні-10-15 мл



3күн 15-20мл



алғашқы 10күнде



ТамақтыңтәуліктіңкөлеміРоммельформуласыменесептеленеді:



/10+п/ х м:100



пөмір суру күні



м-баланыңсалмағыграммен



15 күніденесалмағының 1/7 бөлімінайдыңаяғында 1/5 бөлімінқұрайды.



10күннен бастаптамақтыңтәуліктікмөлшерінкаллорияның



тәсілменесептейді: /10хп/ккал х м



п-өмір суру күні



м-салмағы/кг/



15 күні 120ккал/кг



1 айлығында 140ккал/кг



1 жасында 120ккал/кг



100мл анасүтініңкаллориялығы 70ккал,молозивоның /уыздың/ каллориясы140ккал.



Шала туғанбаланыңорганизмінде витамин қорыаз,соңдықтан



оларғабіріншікүндерденбастапвитаминдерұнтағыберіледі,



шырындар 3-4 апталығында,қосымшатамақ 4-4,5 айындаберіледі.



Ауруларданқорғаужүйесініңдамыпжетілмеуінебайланысты шала



туған бала жиіауыруғабейімді.соңдықтанбөлімшедеоларды



жекебокстарғажатқызукерек.Бұлбөлімініңсанитарлық



тазалығын, барлыққызметкерініңжекегигиенасынқатал



сақтауынқадағалапотырукерек.



І-ІІ дәрежедегі шала туғанбалалар 1 жасындаөзқұрдастарын



қуыпжетеді,ал ІІІ-ІУ дәрежедегілер 2 жасында.



Біздіңелімізде шала туғанбаланыңкүтімі 3 этаптантурады:



1 арнайыперзентхана



ІІ балаларауруханасыныңарнайыбөлімшесі



ІІІ балаларемханасындағыдиспансерлікесеп.