Білім беру жүйесіндегі жаңаша көзқарас

Білім саласында 12жылдық білімге көшуге байланысты елеулі істер атқарылуда .Бұл
білімді де, білікті ұрпақты тәрбиелеуде жеке тұлғаны жан-жақты дамытуға байланысты туындап
отыр. Қазіргі ұстазға өзгеру қажетпе десек, ол рухани жоғары адамгершілігі мен жауапкершілігі
мол рефлексияға қабілеті басым , білімді ,өзін дамытып өзін көрсете алуға ұмтылып
әдіснамалық қалыптасуы жоғары деңгейдегі тұлғалық коммуникативтік ,ақпараттық және
біліктіліктің түрлерін меңгерген құзырлығы жоғары маман иесі екені сөзсіз. Мектептерде білім
берудің ұлттық моделінің құрылуына білім беру жүйесінің мына факторлары әсерін тигізеді.
1.Білім беру сапасын жетілдіру.
2.Мұғалімнің кәсіби- құзырлігін жетілдіруге жұмыстану .
3.Педагогикалық процесті жетілдіру.
4.Бірлесіп жұмыс істеудің форма әдістерін іздеу.
Осыған байланысты ‘’Өрлеу’’ біліктілікті арттыру ұлттық орталығындағы Қазақстан
Республикасы педагог қызметкерлерінің деңгейлік бағдарламалар бойынша біліктілігін арттыру
курстары өзекті мәселелерді талқылап, бағдар сілтеуде.
ХХІ ғасырдағы аса бір күрделі кезең қазіргі заманғы еңбек нарығы талаптарына сәйкес келетін
техникалық және кәсіби білім берудің тиімді жүйесін қалыптастыру. Білікті Отандық кадрларды
даярлау елдегі білімді берудің деңгейін әлемдік стандарттарға жеткізу, өмір бойына тиімді оқу
жүйесін қалыптастыру қазіргі заманғы ұстаз қолында. Қоғамдағы білім беру жұйесін
реформалау балаларды оқытып, тәрбиелеуде оқу үрдісінде балалардың білімді меңгеру
процесінде тиімді әдістерді пайдалану арқылы білім беру болып табылады.
Білім беруде жаңаша өзгерістер бүгінгі күн талабына сәйкес бәсекеге қабілетті жеке
тұлғаларды тәрбиелеуде маңызды орын алады. Сондықтан 12 жылдық оқытуға көшу
барысындағы білім беруді іске асыру мектептердегі білім беру жүйесінің ынтымақтастық
негізінде өз жұмыстарын ұйымдастыруды талап етеді.
Білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер атты курсты оқу барысында мен нені
ұғындым, неге қол жеткіздім, не туралы ойландым. Қай қоғамда болсын жеке тұлғаның
қалыптасуы ұстаздан басталады.Білім саласындағы түбегейлі өзгерістер ұстаздан үлкен
жауапкершілікті талап етеді. Өздігінен білім алатын, жан- жақты ізденетін, талпынатын,
алдағы өмір жолын өзі болжай алатын тұлға тәрбиелеу - ұстаз қолында. Ал қоғамдағы
жаңа өзгерістер ұстаздардың кәсіби біліміндегі жаңашылдықты талап етеді.
Жаңаша оқытуда оқушы мұғалімнің түсіндіргенін ғана меңгеріп қоймай,
мұғаліммен тікелей пікірталасқа көшеді. Оқушы білімді өзі іздеп, өзі зерттеуі тиіс.Тек
осындай оқыту ғана оқушы интеллектісінің көзін ашып, шығармашылығын дамытады.
Орбисинова Майра Басипқалиқызы.
Қ.Смағұлов атындағы орта мектебінің жоғары санатты химия пәні мұғалімі.
Атырау қаласы.

Мұғалімдер оқушыларды ХХІ ғасырда қалай оқытып тәрбиелейді?

«Білімдендіруді жүзеге асыратын - мұғалім»
Ж.Аймауытов.
Қарқынды өзгеріп жатқан әлемде білім саласындағы жалпы мектептер үшін де,
соның ішінде мұғалімдер үшін де ең басты мәселе білім беруде оқушылардың заманауи
тәсілдермен алған білімдерін жай ғана иеленіп қоймай,оларды орынды жерде қолдана
білуіне басты назар аудару болып табылады.Мұғалімдерге көптеген оқыту
стратегиялары, әр түрлі педагогикалық тәсілдерді қолдану мүмкіндіктерін қалай және қай
жағдайда қолдану қажеттілігі туралы білуі қажет.
Мұғалімдер ақпараттық –коммуникациялық технологиялар саласында мықты
дағдыларды игеріп, оқытудың тиімді құралы ретінде оларды қалай пайдалану
әдістемелерін меңгеруге тиіс,сонымен қатар ақпараттық-басқару жүйелерін тиімді
қолдана білгені жөн.Ұстаздар әріптестерімен ынтымақтастықта оқу ортасын
құру,жүргізу ,басқару және жоспарлауға үлес қосу үшін өзінің мүмкіндіктерін
жетілдіріп отыруға тиіс.
Мұғалімдер өз тәжірибесі арқылы білім алу үшін өз практикасына рефлексия
жасауға тиіс.Оқушылардан талап етілетін дағды сын тұрғысынан ойлау , нақтыдан
бастап кешенді сараптамалық білімдерді игеру , ынтымақтастықты кеңейтуді
көздейді.Мұғалімнің кәсіби дамуы үшін тәжірибелік дағдыларды қалыптастыруға ерекше
көңіл бөлудің маңызы зор,сонымен қатар ол мұғалімнің көптеген мәселелер жөнінде
қарулануын, әрі сабақ барысында жедел шешім қабылдауға дайын болуын ескеруі
қажет.
ХХІ ғасыр дағдылары жүйесі мұғалімдер арасындағы ынтымақтастық аясын
кеңейтуді көздейді.Үздіксіз кәсіби дамудың көлемді зертеуінде Кембридж
университетінің оқытушылары Опфер мен Педдер(2010ж) мұғалімдердің кәсіби оқуына
септігін тигізетін және оқушылардың оқудаға нәтижелерін арттыратын алты факторын
анықтады.
1.Шынайы жағдайға барабар әрекет .
2.Бастама.
3.Әріптестермен ынтымақтастық.
4.Арнайы мән-мәтін
5.Нақты сыныптағы тәжірибелік жұмыс.
6.Оқу кезеңінің ұзақтығы.
Сапалы оқытудың ерекшелігі мұғалімнің оқушының тақырып мәнін өз бетімен
меңгеруін түсінуімен бағалай алуы болып табылады. Осылайша оқушы да өзінің оқуы
үшін жауапты болады. Оқытудың сапалы және табысты болуы ұстаздың заманауи
жаңаша оқыту үрдісіне бейімделе алуына тығыз байланысты.
Бұл негізгі мәселе туралы Қазақстан Республикасының Президенті
Н.Ә.Назарбаев 2011 жылғы Қазақстан халқына «Болашақтың іргесін бірге
қалаймыз» жолдауында жан-жақты сипатталған: «Біз білім беруді жаңғыртуды
одан әрі жалғастыруға тиіспіз. Сапалы білім беру Қазақстанның
индустрияландырылуының және инновациялық дамуының негізіне айналуы тиіс».
Ел басы жолдауда өмір бойы білім алу әрбір қазақстандықтардың жеке
кредосына айналуы тиіс деп бекер айтпаған да болар.
Ал 2012 жылғы Қазақстан халқына «Әлеуметтік - экономикалық жаңғырту -
Қазақстан дамуының басты бағыты» атты жолдауында, «Оқыту жүйесіне
заманауи әдістемелер мен технологияларды ендіру керек» деп үн тастауы
әлемдік білім кеңістігіне кіруді қажет етеді.