Би туралы ✍️
Басқа: 1
Мақал-мәтелдер: 33
Жұмбақтар: 1
Тақпақтар: 9
Өлеңдер: 77
Нақыл сөздер: 10
Баталар: 3
Туындылар: 2
Әңгімелер: 16
Ертегілер: 2
Шығармалар: 7
Аңыздар: 22
Майқы би (1 нұсқа)
Қырық сан қырым, отыз сан үрім, он сан оймауыт, тоғыз сан торғауыт, он сан ноғай бөлінгенде Орманбет би өліп, ноғайлы елі бір үріккен ала тайдан жау..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Қожанасыр мен би
Бір бидің сиыры Қожанасырдың еккен егінін жеп қойыпты. Қожанасыр бидің өзіне барып:— Биеке-ау, бөтен біреудің сиыры екінші біреудің еккен егінін жеп..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Қожа мен екі досы
Қожанасыр би болып тұрған кезінде де кедейліктен құтыла алмапты. Басқаны былай қойғанда, үйінде шай ішетін шынысы да жоқ екен. Біреу бір шыны тарту..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Қаз дауысты Қазыбектің тоғыз жастағы билігі
Қоңыр күздің жаймашуақ күндерінің бірінде ауыл ақсақалдары Келдібек биді ортаға алып, төбе басында отырады. Алыстан арнайы келген бес-алты жолаушы ат..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Қаз дауысты Қазыбек шешен жайында
Ертеде Қазыбек би нөкерлерін ертіп Әнет бабаның үйіне келіп түседі. Қарт бұрынғыдан ежептәуір қартайып қалса да, сыр білдірмейді. Қазыбектің..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Қаз дауысты Қазыбек туралы
Атақты Мөңке бидің қартайған кезі екен. Жанында екі атқосшысы бар, жасы он алтыдан жаңа асқан тұрымдай мүсінді, қырғи тілді қара бала үйге рұқсатпен..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Қаз дауысты Қазыбек би (V нұсқа)
Қоңтожы деген қалмақтың ханы қазақтардың малын тонап кетеді. Бірер жыл арада өткен соң, қазақтар бас қосып, небір шешен, билерді сыннан өткізіп..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Жетестің көрегендігі
Болыс сайлауында Сердалы болыс бола алмай қалыпты. Бұрын қасынан кетпейтін жекжаттары, ағайын-тумалары сырт айналып жайлауға көшіп, Сердалы ата..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Етігін боқтау
Бұрын Қабдулла зәңгіге қарасты ауылдар Шынтақы, Нұрты деген жерлерге бөлініп жайлайды екен. Жаны тыныш, малы бағулы бай мен би мырзалар бір күні орын..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Есенкелді би
Есенкелді Құдайназарұлы — Жоңғар шапқыншылығы кезінде ғұмыр кешкен қазақтың белді билерінің бірі. Қазақ шежіресінде Есенкелді бидің арғы тегі..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Ер өтеді, ел қалады
Елінің іргесіне жаудың табанын тигізбеген, халқының абыройын асырған айбарлы Сырымбет батыр тоқсан үш жастан асып барып дүние салыпты. Сонда да..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Едіге би
Едіге — Арғын тайпасының Сүйіндік атасынан шыққан атақты би-шешен. Фольклоршы Машһұр Жүсіп Көпейұлының жазуына қарағанда Едіге тіптен 10-12 жасынан..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Досай би
Досай би жоңғар, қалмақ басқыншылығының аз-ақ алдында үйлі-жайлы, балалы-баранды болған, орта жасында ел билігіне араласқан. Сырттан қара дауылдай..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Би сарқытын маған берді
Жиын-топқа бір байдың баласы:— Би сарқытын маған берді, — деп мақтана беріпті. Сонда төрден орын тимей, босаға жақта отырған бір қуақы келген жарлы..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Бекболат би
Бекболат — қаракесек ішіндегі қазақ еліне даңқты қаз дауысты Қазыбектің баласы. Ол хан Абылайдың ақылшысы, сүйікті де сенімді биі болды. Басқа билер..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Бәйдібек би (І нұсқа)
Қоян жылы қыс қатты болып, мал жұтай бастайды. Шынтас бай не істерін білмей сасады. Бұл кезде Бәйдібек он бес жасқа толған еді. Ол күн-түн жылқы..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Бәйдібек би
Бәйдібек жаугершілік кезінде үш жасынан әке, шешеден жетім қалады. Ағайындарының қолында жүріп, есейе келе үйсін Шынтас деген байдың жылқысын бағады...
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Бала би Досбол сөздерінен
Досбол би жеті жасында әкесі өліп, жетім қалады. Әкесі кедей болады. Мініп жүретін бір жақсы аты қалады, басқа малы шамалы болу керек. Ат біреу болса..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Бала би Досбол
Досбол Кіші жүз Ахмет ханға бас би болып тұрған дәурінде Бағаналы елінде Бөрібас деген бай болады. Үш мың қара қасқа жылқысы болады. Сол жылқының нақ..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Байдалы би
Байдалы көп жасап қартайып, көз жанары кеміп жүруден қалған кезінде Қарқаралыға билік айтып жүрген Мерке деген адам болады. Көпті көрген, атағы..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Әйтеке би туралы аңыз
Үйсін Төле бидің Қалманбет деген ұста қоңшысы болыпты. Төленің үйінің сыртында табиғи өсіп тұрған қисық қайыңды кесіп алып, өзіне ер соғып алады. Ер..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Аяз би туралы
Хан тағына отырған Аяз би бұрынғы қой бағып, жалшы болып жүргендегі қырық жамау шекпені мен дода-дода түлкі тымағын хан сарайының босағасына іліп..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Артық-ауыс мұрныңыз болса
Бұрын бір пұшық адам біреумен бір атқа дауласып бидің алдына барып жүгініпті. Би алдына пұшық қарсы жағын сөзден ұта беріпті. Оның қарсы жағы..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Айығып кеткен ақ тайлақ
Балқаш бойындағы ауылдарды аралап қайту мақсатында екі би (Балпық би мен Ескелді би) сапарға шығады. Қаратал өзенін жағалап, жол бойы әзілдесіп келе..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті
Жанқұтты бидің сөзі
Бір сөз айтсаң жақсыға,Аталы сөзге тоқтайды.Бір сөз айтсаң жаманға,Өмірінде ұқпайды.Надандықтың белгісіӨзін-өзі мақтайды.Көкірегі соқырға,Өмірде таң..
© Қазақ халық ауыз әдебиеті