Дұшпан туралы  ✍️

Көрінген жаңа күн көзіТүтінге батпай тұра тұр.Өртемес сені өрт топанЖұта алмас соққан сұрапыл.Дұшпанды жерден құртқаншаКегімде менің жоқ арзу.Көгімде..

Қара түнді жамылыпҚалың нуды қақ жарған.Қапысын тауып дұшпандыҚайыра соққан қапталдан.Төбесі түпсіз көк аспанҚонысы орман, қалың қар.Кеудесінде..

IМұзды балақ қыран бүркітЖайлаған тау қиясын.Бұзса дұшпан долданатын,Бауыр басқан ұясын.Қос қанаты қара дауыл,Соқтыратын ашулы.Қаныпезер..

Озып ем алға бір адым,озбырларға да ұнадым.Естіле түскен кеше өктемөсектен тынды құлағым.Құдайым мені оңғарар,ежелгі дұшпан — ол да бар,көзге ілмей..

Бетім қайтып кермесе де ешкімнен,бұ тірлікте естімедім сес кімнен,достарымның күндестігін қоздырмай,дұшпанның да білместігін кештім мен.Білмесем де..

Кеудені тәкаппарлау тік ұстадық,Сонымызбен ұқпадық, ұғыспадық.Дос та болып кетпедік серті берік,Дұшпан болып шықпадық ұрысқа анық,Бір үйге жарық..

Қылышым жоқ, шабар едім - дұшпанды,Найзам да жоқ, түйрер жанды - қастанды.Гүрзім қайда, қара тасты талқандар,Ұран қайдаҚақ жарған -Жер..

Астыңда аң құтқармас атың болса,Хошрой қойынында қатын болса,Әр түрлі дерт, сырқаудан денің сау боп,Күлкі, ойын күнде көңіл шатың болса.Көрініп көп..

Сенің дұшпандарың бар ма? Жақсы, демек өміріңде қандай да бір пікіріңді қорғап қалған екенсің.

Ағайын жат болады, алыс болса,Жат та жақын болады, таныс болса.Дұшпан түгіл. Достарың табалайды,Аяғың бір нәрседен шалыс болса.Жаманға дәулет бітсе..

Қарақан басымды емес,Елімді ойлап,Ерленіп егескенде кегім қайнап,Дүшпанды жайпаушы едім оңды-солды,Жолымда жатушы еді жауым жайрап...Жолықты ажал..

Дос жылатып айтар,
Дұшпан күлдіріп айтар.

Алысқанын құлатып,Жау - дұшпанын мұқатып,Тоғызында толған кім?Ұрандасып, көптесіп,Білектесіп, күш қосыпЕңбекке қол қойған кім?Қуарған қыр..

(Үзінді)Алдымда айқын айнам бар,Алдымда жойқын майдан барАғарту елді - майданым!Майданда қан ішпеймін,Майданда іс істеймін,Майданда майда майдамын!Аң..

Тоқтабайдың тоқтамаймынСұлу сымбат бейнесіне.Көтеріңкі, кеуде қаққанМінездері кейде есіңеТүсіп кетсе, лажың жоқ,Оған жауап бермесіңе!Тоқтабайдың..

Ақылсыз ердің тілі — өз басының дұшпаны.

Мың досты көп демегейсің,Бір дұшпанды аз демегейсің.

Ақылсыз достан,Ақылды дұшпан артық-ты 

Жайыңды білмес қарындас - өзі дұшпан, өзі қас. 

Саған дұшпан – маған жау. 

Жағаңа дұшпан қолы тимеске — артыңда туысқанның көбі игі. 

Есендікте — малыңды бер де батыр жи, басыңа қиын-қыстау іс түссе — дұшпанның қолы жете алмас. 

Ақылсыз достан ақылды дұшпан артық. 

Екі жүз жыл. Сен туғалы, Махамбет,Екі жүз жыл жұлдыздарға ұмтылғалы, Махамбет.Дұшпаның да, зымыраған жылдар даКелмеді ғой сені мәңгі құртуға әлі..

Бостан-босқа шытылмайды қабақтар.Байқайсың ба,Сенде қызық әдет бар:Шын дарынды дұшпаныңды жамандап,Қабілетсіз достарыңды мадақтар.Жығу емес..