Бақылау диктанттары 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 сынып
Диктанттар
Махаббат туралы әдемі өлеңдер
Өлеңдер
17 қараша - студенттер күні құтты болсын
Құттықтау, тілектер
Туған күнге жаңа құттықтау тілектер
Жеңіс күні - мәңгі ұмытылмас күн!
Қайрат Әбдірахман
Соғыс. Неткен суық естілетін, сұсты сөз... Бұл сөзді естіген әрбір адамның бойында үрей ұялайды. Қазақ еліне ең ауыр тиген соғыс – екінші дүниежүзілік Ұлы Отан соғысы еді... Бұл соғыста қаншама қайғы-қасірет жатыр.
Құттықтау, тілектер
Барлық туысқандарға туған күнге арналған құттықтау сөз тілектер
Құттықтау, тілектер
Туған күнге тілек ? ?
Құттықтау, тілектер
Диктанттар жинағы. Бастауыш сынып мұғалімдеріне арналған ана тілі сабағының көмекші құралы
Диктанттар жинағы 1 - 4 сыныптарға
Қазақ тілі пәнінен білім, білік, дағдыны үнемі есепке алып отыру – бастауыш мектептегі оқу үрдісінің ең қажет бөлігі. Сын жұмысы оқушылардың алған білім деңгейін және білім мен дағдының саналы түрде меңгерілгенін тексеру мақсатында өткізіледі.
Қазақ тілі пәнінен білім, білік, дағдыны үнемі есепке алып отыру – бастауыш мектептегі оқу үрдісінің ең қажет бөлігі. Сын жұмысы оқушылардың алған білім деңгейін және білім мен дағдының саналы түрде меңгерілгенін тексеру мақсатында өткізіледі.
Сабақ жоспары
Ораза айт қабыл болсын - мереке құтты болсын
Айт күні – аса салтанатты, қуанышты күн. Әр иманды адам осы қасиетті күнге ерекше дайындалып, оны мейрамдап өткізсе нұр үстіне нұр. Мен Сіздерге әлемдегі бар жақсылықты тілеймін.
Айт арабтың - “әлғид” деген сөзі – мейрам, мереке деген мағына береді. Осы айт күндерді ерекше қарсы алып айтшылайық, құрметті ағайындар. Наурыз мейрамы сияқты той-думанмен қызықтап өткізелік. Барлықтарыңызға осы қасиетті мейрамды өз үй-ішіңізбен құрметтеп өткізуге жазсын.
Бұрында әжелеріміз, ана-апаларымыз бар тәуір киімдерін, шашақты орамалдарын, әшекейлі мәсілерін сандықтан, шемоданнан шығарып, түрлене киініп, үстеріне әтір шашып (ер адамдар көп түрленбейтін) қыдырушы.....
Айт арабтың - “әлғид” деген сөзі – мейрам, мереке деген мағына береді. Осы айт күндерді ерекше қарсы алып айтшылайық, құрметті ағайындар. Наурыз мейрамы сияқты той-думанмен қызықтап өткізелік. Барлықтарыңызға осы қасиетті мейрамды өз үй-ішіңізбен құрметтеп өткізуге жазсын.
Бұрында әжелеріміз, ана-апаларымыз бар тәуір киімдерін, шашақты орамалдарын, әшекейлі мәсілерін сандықтан, шемоданнан шығарып, түрлене киініп, үстеріне әтір шашып (ер адамдар көп түрленбейтін) қыдырушы.....
Құттықтау, тілектер
Шынайы тілек
Құттықтау, тілектер
Мұқағали Мақатаев барлық өлеңдері жинағы
Өлеңдер
Жүректен шыққан тілектер
Өзіңе қонар бақтың баяндысын, бітер дәулеттің көл - көсірлігін, келер ырыстың ысырап болмауын, жүрек гүлінің мәңгі солмауын, шаңырағыңа шаттық орнауын, Тәңірдің шексіз қолдауын тілейміз!
Құттықтау, тілектер
Түлектерге арналған тілектер, өлеңдер, тақпақтар жинағы
Өлеңдер
1 қыркүйек - білім күні, алғашқы қоңырау
Құрметті оқырмандар! Алғашқы қоңырауға балабақшада мектепте балалар айтатын тақпақтар мен өлеідер жарияланды. 1 қыркүйекте білім күнінен арналған тақпақтарды айтып ата-аналарыңызды қуанта аласыз!
Тақпақтар
Қазақша құттықтау-тілек: Туған күн
Туған күніңізбен! Өміріңіз қашан да көктемдей жарқын әрі шуақты, жаздай жылы әрі жайма шуақ болсын! Көңіліңіздің аспаны ешқашан түнермей, қақаған аяз жаныңызға батпасын! Кешегі батыл мақсаттарыңыз бүгінгі күн шындыққа айналсын!
Біздің өміріміз үлкен өзен іспетті. Сіздің қайығыңыздың қиындықтардан жеңіл өтіп, махаббат иірімінде басқаруын жоғалтпай, бақыт сарқырамасына жетуін тілеймін!
Құттықтау, тілектер
Туған күнге арналған ерекше тілектер
Дүние есігін ашқан күн әркімнің өмірінде аса ерекше орынға ие екені анық. Кез келген адам өзінің туылған күнінде жақын адамдарынан ең әсерлі әрі игі тілектер естіп жатады. Соған орай, барынша есте қаларлықтай құттықтау сөзін айту туған күн иесінің достары мен туыстары үшін аса маңызды.
Құттықтау, тілектер
22 наурызға арналған тілектер, құттықтаулар
Наурыз мейрамы құтты болсын оқырмандар! Алаштың баласына нәсіп болған, Құтты болсын НАУРЫЗ мерекесі! 22 наурызға тілектер ұсынамыз.
Құттықтау, тілектер
22 наурызға арналған тақпақтар
22 наурыз мейрамына арналған тақпақтар
Құрметті оқырмандар сіздерге арнап наурыз мейрамына тақпақтар мен өлеңдер жарияланды! Таза тақпақ қажет болса, мында жарияланды.
Тақпақтар
Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
Это важно!
"Жақсы сөз - жарым ырыс" демекші, аталы сөзге тоқтап, сөз төркінін жүйелеп, астарын тереңнен түсіне білген қазақ жүрекжарды лебізін туған күнде де зерделі сөзбен зерлеуге құмар. Осы мақалада туған күнге арналған топтастырған ақ тілектерімізді қабыл алыңыздар!
Құттықтау, тілектер
22 наурыз - Наурыз мейрамы туралы өлеңдер авторымен
Құрметті оқырмандар, осы постта 22 наурызға арналған наурыз мейрамы туралы өлеңдер жинағы жарияланған!
Өлеңдер
22 Наурыз - Наурыз мейрамы
Ұлы күнде тауып мезгіл бір ретін,
Атқарғандай қасиетті міндетін.
Жаратылыс нұрын бөліп Жаратқан,
Жылына бір теңелген сәт Күн мен Түн.
Жан байытып жұрттың жылы лебізі,
Ізгі жолда сайрап жатты ел ізі.
Орындадық нақыштарын Наурыздың,
Салт-дәстүрге бай ұлтпыз ғой....
Атқарғандай қасиетті міндетін.
Жаратылыс нұрын бөліп Жаратқан,
Жылына бір теңелген сәт Күн мен Түн.
Жан байытып жұрттың жылы лебізі,
Ізгі жолда сайрап жатты ел ізі.
Орындадық нақыштарын Наурыздың,
Салт-дәстүрге бай ұлтпыз ғой....
Өлеңдер
22 Наурыз - Наурыз мейрамы құтты болсын (+суреттер)
Құрметті оқырмандар! Осы мақалада 22 наурыз мейрамына арналған құттықтау тілектер жарияланды. Сіздерді келе жатқан Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мейрамымен шын жүректен құттықтаймын!
Құттықтау, тілектер
22 Наурыз - Наурыз мейрамы (Наурыз - думан)
Жамбыл облысы, Жуалы ауданы,
№3 Қ. Қошмамбетов атындағы орта мектебінің
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Дуржанова Бибисара Қалиасқарқызы
Сабақтың тақырыбы: Наурыз – думан
Мақсаты:
1. Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесі туралы білімдерін тереңдету.
2. Ауызекі сөйлеу арқылы оқушылардың дүние танымын кеңейту.
3. Оқушыларды елін сүюге, дәстүрлі мерекелерді құрметтей білуге, бойларына адамгершілік жақсы қасиеттерді сіңіре білуге тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Интербелсенді тақта, Наурыз мерекесі туралы қанатты сөздер, ұлттық тағамдардан дастархан әзірленеді.
Үнтаспадан күй, халық әуендері беріліп жатады. Мереке ақын Мұқағали Мақатаевтың сөзіне жазылған «Наурыз айы болғанда» әнімен басталады.
№3 Қ. Қошмамбетов атындағы орта мектебінің
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Дуржанова Бибисара Қалиасқарқызы
Сабақтың тақырыбы: Наурыз – думан
Мақсаты:
1. Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесі туралы білімдерін тереңдету.
2. Ауызекі сөйлеу арқылы оқушылардың дүние танымын кеңейту.
3. Оқушыларды елін сүюге, дәстүрлі мерекелерді құрметтей білуге, бойларына адамгершілік жақсы қасиеттерді сіңіре білуге тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Интербелсенді тақта, Наурыз мерекесі туралы қанатты сөздер, ұлттық тағамдардан дастархан әзірленеді.
Үнтаспадан күй, халық әуендері беріліп жатады. Мереке ақын Мұқағали Мақатаевтың сөзіне жазылған «Наурыз айы болғанда» әнімен басталады.
Тәрбие сағаттар
Қазақстан туралы өлеңдер авторымен
Құрметті оқырман осы мақалада Қазақстан туралы өлеңдер жинағын авторын жаздық. Тағы да қандай өлеңдер осында болу керек деп санайсыз, онда астында өлеңнің толық нұсқасын авторын атын жазып қалдырыңыз! Қазақстанымыз өркендей берсін, ағайын!
Өлеңдер
Поэзия, сен менімен, егіз бе едің!
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: ғасырлар тоғысында ғасыр ақыны атанған Мұқағали Мақатаевтың ақындық талантын шәкірт жүрегіне ұялату, сол арқылы олардың бойында поэзия әлеміне, жалпы сөз өнеріне деген сүйіспеншілікті берік қалыптастыру.
Білімділік: ғасырлар тоғысында ғасыр ақыны атанған Мұқағали Мақатаевтың ақындық талантын шәкірт жүрегіне ұялату, сол арқылы олардың бойында поэзия әлеміне, жалпы сөз өнеріне деген сүйіспеншілікті берік қалыптастыру.
Сценарийлер (ертеңгілік)
Ана...
Жан бар ма екен ана десе толғанбайтын,
Жан бар ма екен аналарын сағынбайтын.
Бар ма жүрек ана десе толқымайтын,
Бар ма жүрек ана десе шаттанбайтын.
Ана деген жанға....
Өлеңдер
Оқушыға тілек, өлеңдер. Жас түлектерге құттықтаулар, тілектер
Біз бүгін мектеп бітіруші жас түлектер мен олардың ата-аналары және ұстаздарына арнап мектеп бітіру кешінде айтылатын еш жерде жарияланбаған авторлық тәтті тілектерді ұсынбақпыз. Айтылған осы тілектер әр жүректің түкпірінен орын алып, болашақта орындалар деген сенімдеміз.
Өлеңдер | Құттықтау, тілектер
Тойға арналған мұсылманша тілектер топтамасы
«Тілектің ең жақсысы әдемі айтылғаны емес, қабыл болғаны», - деген екен данышпандар. Иә, «Шешен сөзден не пайда, болмаса көпке сіңімді?!» дегендей, жұрттың алдында әдемі сөйлеу бір бөлек, алайда екі жасқа шын жаны ашыған адам, ең алдымен, тілегінің қабыл болуын, олардың бақытты ғұмыр кешуін қалайтыны анық. Кейде қанша тойға барсақ та, аузымызға дұрыс сөз түспей, «Бақытты бол!» дегеннен әрі аса алмай жатамыз. Алайда, микрофон ұстап, сөз алу деген – дүйім жұртты аузыңа қарату, назарын аудару, көпшілікке де, жастарға да өнегелі, тағылымды дүниені айтып қалудың мүмкіндігін алу деген сөз. Ендеше, талай адам бас қосқан салтанатты жиында сөзден тосылып, өзгелерге қосылып қалмау үшін төмендегі бірқатар тілектердің топтамасын назарларыңызға ұсынамыз.
Құттықтау, тілектер
Ана туралы шығарма
Кез келген адамның әдептілігі мен жан-дүниесінің сұлулығы ең алдымен балаға ақ сүтін беріп, әлпештеп өсірген ана жүрегінің жылуынан басталады. Бала бойындағы ең жақсы қасиеттер....
Шығармалар
Білім болашақтың бастауы
Білім күні – ерекше, жарқын, көңілді және ізгі мереке. Жылдың осы күнінен бастап білім әлеміне деген күрделі, сонымен қатар қызықты жол басталады.
Білім күні – жарық мереке, кітап мерекесі, гүлдер, достар мерекесі. Мектепке келіп, жақсы білім алу – оқушының ең басты міндеті. Өйткені бұл мектепте үшін барлық жағдай жасалған.
Білім күні – бұл ең алғаш қоңырау, көп әсем гүлдер және ақ бантик күні, әрине, дәстүрлі ең алғаш сабақ, әлем сабағы. Мектеп табалдырығын ең алғаш рет аттаған балалар үшін бұл күн өте маңызды, көптен күткен күн. Юлий Цезарь: «Білім – ол қуат» деген.
Балабақша сабақ жоспары
Туған күнге құттықтаулар мен тілектер: Жақын адамыңды қалай құттықтауға болады? (суреттер)
Әкені, ананы, аға мен әпкені және іні мен қарындасты туған күнімен қалай құттықтауға болады? zharar.com назарларыңызға туған күнге арналған құттықтаулар ұсынады.
Құттықтау, тілектер
1 Қыркүйек - Білім күні (Бастауыш | Алғашқы қоңырау)
1. Оқушыларды сапқа тұрғызу
2. Қонақтардың орналасуы
3. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туын шығару.
4. Салтанатты жиынды ашу, мектеп директорына сөз беру
5. Әнұран шырқалады.
6. Құттықтау сөз (қонақ, ата-ана,ұстаз)
7. Ән жолданады.
8. 1- сынып оқушыларының әдеби монтажы
9. Салтанатты жиынның жабылуы.
10. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туын.....
2. Қонақтардың орналасуы
3. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туын шығару.
4. Салтанатты жиынды ашу, мектеп директорына сөз беру
5. Әнұран шырқалады.
6. Құттықтау сөз (қонақ, ата-ана,ұстаз)
7. Ән жолданады.
8. 1- сынып оқушыларының әдеби монтажы
9. Салтанатты жиынның жабылуы.
10. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туын.....
Сценарийлер (ертеңгілік)
Жаңа жылға тілек пен құттықтау (сурет)
Бұл Жыл Сіздің жақсы тілектесіңіз болып, үлкен жетістіктерге жетелесін, барлық бастамаларыңызға табыс әкелсін.
Сізге және Сіздің ұжымыңызға зор денсаулық, шығармашылық табыстар, бақыт және бақ-береке тілеймін.
Сіз үшін ......... Жыл – барлық тілек пен үміттер орындалатын қуатты Жыл болсын.
Жаңа жыл баршаңызға бақытты болашаққа үміт, жаңа мүмкіндіктерге сенім ұялатып, жемісті бастамаларға жарқын келешек сыйлайды. Осы жаңа жыл күткенімізді ақтап, барлығымызға бейбітшілік, амандық және өркендік әкелсін.
Сізге және Сіздің жақындарыңызға мықты денсаулық, таусылмас қуат, шығармашылық табыстар мен сәттілік тілеуге рұқсат етіңіз.
Шаңырақтарыңызда ырыс-береке, мемлекетімізде бейбітшілік пен келісім болсын. Сіздерге шын ниетпен зор денсаулық, жарқын болашаққа сенімділік тілейміз. Үміттеріңіз бен тілектеріңіз орындалып, барлық бастауларыңыз сәтті нәтижелер берсін!
Алдағы Жыл тек игі жақсылықтарымен, ырыс-берекесімен, мол қуаныштарымен төрімізден орын алсын!
Құттықтау, тілектер
Мамандығым мақтанышым
Мамандық – қарапайым өмір сүру көзі болып табылатын және қандай да бір дайындықты, жауапкершілікті талап ететін еңбек қызметінің маңызды бөлігі. Өмірде тек екі нәрседен қателеспеу керек.
Рефераттар
Ұлы далада ұлғайған ілім (терең таным)
Ұлы далада ұлғайған ілім (терең таным) Шынында да, қай заманда болмасын, заманына қарай жеке тұлғаның болмысын қалыптастыру туралы ойлар мен пікірлер көпшілікті толғандырып келгені рас.
Өмірбаяндар (биография)
«Аналар өмір шуағы» 8 наурыз!
Ана жайлы тамаша сөздер, өлеңдер, әндер арқылы ардагер, ұстаз-аналар мен аруларды мерекемен құттықтау, оқушыларды мейірімділікке, ұстамдылыққа тәрбиелеу, ұстазға ата-анаға деген құрмет сыйын арттыру, ана еңбегін қадірлей білуге үйрету
Сценарийлер (ертеңгілік)
Ұлы далада ұлғайған ілім (терең таным)
Ұлы далада ұлғайған ілім (терең таным) Шынында да, қай заманда болмасын, заманына қарай жеке тұлғаның болмысын қалыптастыру туралы ойлар мен пікірлер көпшілікті толғандырып келгені рас.
Әңгімелер
Менің ең жақсы қасиеттерім (психология)
Мақсаты: Мұғалімдердің психикалық көңіл - күйлерін көтеру, шығармашылық қабілеттерін бағалай білу, өздеріне құрметпен қарау, дұрыс қарым - қатынас орната білу
Тәрбие сағаттар
Бейімбет Майлин
Бейімбет Майлин (1894-1938жж)
Бейімбет (Бимағамбет) Жармағамбетұлы Майлин 1894 жылы бұрынғы Торғай облысы, Қостанай уезі, Дамбар болысындағы Ақтөбе деген жерде қазіргі Қостанай облысы, Таран ауданы, Майлин кеңшарында туған.
Өмірбаяндар (биография)
Ана махаббатымен әлем тербелген...
Ана - барлық өмірдің бастауы. Ол адамды өмірге әкеледі, оны тәрбиелейді, өсіреді. Адам бойындағы барлық асыл қасиет күннің нұрынан, ананың ақ сүтінен дариды. Ана - ұлы адам, Ана - құдіретті жан, ендеше бүгінгі мерекелеріңіз құтты болсын, Аяулы аналар!!!
Сабақ жоспары
Шуағын шашқан - "Аялы алақан"
Шуақты көктем келді гүлін алып
Көктемнің мерекесі бүгін анық.
Өмірдің көктемі де, гүлі – Аналар
Ана деп бас иеді күллі халық.
Көктемнің мерекесі бүгін анық.
Өмірдің көктемі де, гүлі – Аналар
Ана деп бас иеді күллі халық.
Сабақ жоспары
Шыншылдық – адамдықтың белгісі
Шындықпен өтірікті ажырата білу жайында ойларымен бөлісу, мейірімділік адами қасиетімен өзара адал қарым - қатынас жасау іскерліктерін дамыту - шыншыл, адал болуға тәрбиелеу.
Тәрбие сағаттар
Қазақстан суретшілері
Қазақстан суретшілері.
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Қазақстан суретшілерінің еңбектерін, қысқаша өмірбаянын, алғаш Қазақстан суретшісі Ә. Қастеев туралы мағлұмат беру.
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Қазақстан суретшілерінің еңбектерін, қысқаша өмірбаянын, алғаш Қазақстан суретшісі Ә. Қастеев туралы мағлұмат беру.
kz
"8 наурыз-көктем мерекесі" ертеңгілік
Қар еріді, су ақты,
Күндер туды шуақты,
Байтақ дала келбеті,
Түкті кілем сияқты.
Сценарийлер (ертеңгілік)
Ұлы далада ұлғайған ілім (терең таным)
Ұлы далада ұлғайған ілім (терең таным) Шынында да, қай заманда болмасын, заманына қарай жеке тұлғаның болмысын қалыптастыру туралы ойлар мен пікірлер көпшілікті толғандырып келгені рас.
---
Тәрбие сағаты: 1 Қыркүйек - Білім күні («Балдәурен» әнінің әуені)
1 қыркүйек - Білім күні («Балдәурен» әнінің әуені)
Музыка жетекшісі: Рахметова Әдемі
Мақсаты: 1 қыркүйек - Білім күні мерекесінің маңызын түсіндіру, сезіндіру.
Сахна мәдениетіне баулу.
Көңілді орта қалыптастыру.
Барлық балалар «Балдәурен» әнінің әуенімен түрлі - түсті шарлар ұстай көңілді би билейді, би аяқталғанда шарларды қояды. Орындарына отырады.
Тәрбиеші: Құрметті тәрбиешілер, қонақтар, ата - аналар, аяулы тәрбиеленуші балабақша бүлдіршіндері! Бүгінгі сағынышқа, шаттыққа толы «Білім күні» мерекелеріңіз құтты болсын!
Туған жер төсін тербеткен
Өмірдің бейбіт шағы бұл
Мінеки, достар, тағы бір
Өткізіп жазды дүбірмен
Құшағы толып гүлдермен
Білім нәрін алуға
Бақшаға келді балалар!.....
Музыка жетекшісі: Рахметова Әдемі
Мақсаты: 1 қыркүйек - Білім күні мерекесінің маңызын түсіндіру, сезіндіру.
Сахна мәдениетіне баулу.
Көңілді орта қалыптастыру.
Барлық балалар «Балдәурен» әнінің әуенімен түрлі - түсті шарлар ұстай көңілді би билейді, би аяқталғанда шарларды қояды. Орындарына отырады.
Тәрбиеші: Құрметті тәрбиешілер, қонақтар, ата - аналар, аяулы тәрбиеленуші балабақша бүлдіршіндері! Бүгінгі сағынышқа, шаттыққа толы «Білім күні» мерекелеріңіз құтты болсын!
Туған жер төсін тербеткен
Өмірдің бейбіт шағы бұл
Мінеки, достар, тағы бір
Өткізіп жазды дүбірмен
Құшағы толып гүлдермен
Білім нәрін алуға
Бақшаға келді балалар!.....
Тәрбие сағаттар
1 қыркүйек – білім күні (Сыңғырла алғашқы қоңырау!)
Тақырыбы: 1 қыркүйек – білім күні (Сыңғырла алғашқы қоңырау!)
1 - жүргізуші:. Аралап көрікті жерлерді,
Жаз бойы тынығып демалдық.
Білімге шақырып келді күз,
Мектепке көңілді оралдық.
Армысыздар, құрметті қонақтар мен ата - аналар! Ұлағатты ұстаздар!
1 - жүргізуші: Бармысыздар қымбатты жаңа оқу жылының күміс қоңырау үнін сағына, асыға жеткен оқушылар!
Айналайын, дарын бол,
2 - жүргізуші: Жақсы оқып, ер жетіп.
Оқу оқып, ғалым бол,
Жанған оттай жалын бол!
Әділ шешер әр істі
Ақылың асқан дана бол.........
1 - жүргізуші:. Аралап көрікті жерлерді,
Жаз бойы тынығып демалдық.
Білімге шақырып келді күз,
Мектепке көңілді оралдық.
Армысыздар, құрметті қонақтар мен ата - аналар! Ұлағатты ұстаздар!
1 - жүргізуші: Бармысыздар қымбатты жаңа оқу жылының күміс қоңырау үнін сағына, асыға жеткен оқушылар!
Айналайын, дарын бол,
2 - жүргізуші: Жақсы оқып, ер жетіп.
Оқу оқып, ғалым бол,
Жанған оттай жалын бол!
Әділ шешер әр істі
Ақылың асқан дана бол.........
Сценарийлер (ертеңгілік)
Періште қыз
Терезеден сығалаған күн нұрының алтын сәулелері бөлме ішіне тінтіне қарайды. Бәлкім ол да аруымның ай дидарлы жүзіне ғашық па екен «ә». Аймаламашы оны, ары кетші десем Алладан ұят боларма? Бір пендесін періштедей жаратып, бәрімізді қызғандырып қойғанын қараңызшы. Тіпті мен адам түгіл ана аймалаған күннен, сүйіп үпкен самалдан, құлаң шәшын жуып өткен жаңбырдан бәр- бәрінен қызғанам, өртенем.
О. Тәйірі сірә саған бар әлемнің сұлулығы сыр боп тұнған ба екен, бүкіл өмірім бір қиылып түскен бұрымымның құнындай ғана шығар- ау. Қара көз айым қадалған жанарынан тараған бір ыстық жалын өне бойымды шарпып барады. Санамның азғантай салауатын сұлулықтың, сиқыр сезімнің пірі жеңіп, сайарда зарла қызыл тіл байланып, көп сөздерім көмейге тығылып, көңілде көбіршіп қалып барады. Бір күш булығып тулайды... есімнен танармын.
Пай, пай мынау аппақ дүние, сондағы кіршіксіз ұлпа қар болсаң, сені таптар аяқтардың бәрін матап тастар едім, солай да ақ сәуле періштем нәзік, монтаздай жүрегіңе тинамдай ноқат, сызат түсірсем кешірілмес күнәға белшемнен баттым деп өкінер едім. Мөлдір жанарыңнан бір тамшы жас найзадай кірпігіңнен суырылып кетсе, ол маған көп, ол көл болып көрінеді.
әттең пенделер арасындағы періште қыз сен мені түсінермысың?!
Білем он сегіз мың ғаламды жаратушы раббым, періштелерін нұрдан жаратқан. Олар тамақ ішпейді. Жемейді. Тек Алланың құзырына қызмет етеді. Пайғамбарымыз с.ғ.с. айтады: аспанда төрт саусағың сиярдай бостық жоқ, раббісіне сиынған сансыз періштелер бір бөлімі сәждеде жатыр, бір бөлімі қиямда тұр. Олар неше мың, миллион жыл, өтсе де, ұлы жаратушысына зікір етіп тұра бермек» дейді. Ал адамды Алла тағала әуелі топырақтан жаратқан. Біз өткінші мынау дүниеге сынақ етіп жіберілген пенделеріміз, әлсіз құлдарымыз ғой. Демек күллі мадақ, ұлылық бір ж аратушыға ғана тән. Ол жалғыз......
О. Тәйірі сірә саған бар әлемнің сұлулығы сыр боп тұнған ба екен, бүкіл өмірім бір қиылып түскен бұрымымның құнындай ғана шығар- ау. Қара көз айым қадалған жанарынан тараған бір ыстық жалын өне бойымды шарпып барады. Санамның азғантай салауатын сұлулықтың, сиқыр сезімнің пірі жеңіп, сайарда зарла қызыл тіл байланып, көп сөздерім көмейге тығылып, көңілде көбіршіп қалып барады. Бір күш булығып тулайды... есімнен танармын.
Пай, пай мынау аппақ дүние, сондағы кіршіксіз ұлпа қар болсаң, сені таптар аяқтардың бәрін матап тастар едім, солай да ақ сәуле періштем нәзік, монтаздай жүрегіңе тинамдай ноқат, сызат түсірсем кешірілмес күнәға белшемнен баттым деп өкінер едім. Мөлдір жанарыңнан бір тамшы жас найзадай кірпігіңнен суырылып кетсе, ол маған көп, ол көл болып көрінеді.
әттең пенделер арасындағы періште қыз сен мені түсінермысың?!
Білем он сегіз мың ғаламды жаратушы раббым, періштелерін нұрдан жаратқан. Олар тамақ ішпейді. Жемейді. Тек Алланың құзырына қызмет етеді. Пайғамбарымыз с.ғ.с. айтады: аспанда төрт саусағың сиярдай бостық жоқ, раббісіне сиынған сансыз періштелер бір бөлімі сәждеде жатыр, бір бөлімі қиямда тұр. Олар неше мың, миллион жыл, өтсе де, ұлы жаратушысына зікір етіп тұра бермек» дейді. Ал адамды Алла тағала әуелі топырақтан жаратқан. Біз өткінші мынау дүниеге сынақ етіп жіберілген пенделеріміз, әлсіз құлдарымыз ғой. Демек күллі мадақ, ұлылық бір ж аратушыға ғана тән. Ол жалғыз......
Махаббат хикаялары
Көз жасымен суарылған гүл
Қазақ халқы… Бұл атау қайдан шықты, қалайша бұл халық солтүстігінен оңтүстігіне қарай 1600, батысынан шығысына дейін 3000 шақырымға созылып жатқан дархан даланың иесіне айналды? Әрине, тарлан тарих беттерінде әлемге қонақжайлығымен танылған халықтың хандық болып құрылып, бір киіз үйдің бір шаңырағының астындағы ошақта бір алау болып тұтанып, түтін түтеткен уақыты 1465 жыл деп саналады. Бірақ, қалайша әр түрлі жерден нәр алған ағаштар бықсымай жанып, киелі шаңырақтан түтін болып шығып, кең далаға тіршілік тынысын сездірді?! Ол халықтың тайға таңба басқандай мәдениетінің берік, тілі, ділі, дінінің ортақ әрі рухани байлықтарының меңіреу жатқан кең сахара төсіне тезірек сіңісіп кетуінен болса керек.
Ел басына күн туса, толарсақтан саз кешкен батырлар, ертеден шапса, кеште озған, ылдидан шапса, төске озған ақындар жүріп өткен сартап жолдарды жас ұрпаққа әйгілеп тұрған суреткер дала қаншама ұлы оқиғаларды ішіне бүгіп жатыр десеңші. Сондай оқиғалардың бірі салт – дәстүріміздің қаймағы саналатын Оңтүстік Қазақстандағы тұлпарлар туған, сұңқарлар қонған Түлкібастың төрінде де болған-ды.
Түн. Айлы түннен сүт еміп, тыныштықтың тамыры соғып тұрған даланы Ақсу мен Жабағылы жоталары құшағындағы бесігіне таңып алып, үнсіз тербетіп тұр. Мүлгіген дала тыныштығын бұзып, киіз үйдің шұрық тесігінен бұзық май шам жарығы сығалайды. Май шам орнынан қозғалмай тұрғанымен, екі түрлі жұмысты бірдей атқарып тұр екен. Оның бірі түнгі аспанның ерке жұлдыздарына қыр көрсетіп, жерден жарық шашып, қайсарлығын танытса, екіншісі үстінде жатқан тіршілік иесін мәңгілік ұйқы сапарына аттандырған төсекті құшып, жылап отырған, жасы 24-25 шамасындағы, маңдайын кекілімен бүркеген, аққұба өңді, айдай көрікті қызды жалғыз қалдырмайын деп, нұрлы жарығымен бидай өріспен өрілген шашынан сипап тұр. Қыздың көз жасының бұлақ болып төгілуіне не себеп болды екен, әлде басына түскен қиындықтарының көптігін бетіне сызық болып түскен әжімдері көрсетіп тұрған, жасы 50-53 шамасындағы ер адамның көз жанарының көмескіленіп бара жатқанына қайғыра ма? Білмедім... осы кезде қыз жанарының астында көз жасына суарылып жатқан оң қолына бір затты қысып алған. Дәнге ұқсайды. Иә, шынында да гүлдің дәні. Қыздың қолындағы қандай дән, төсегінде жатып, дүниауи тіршілікке тәуелсіз сапарға аттанған адамның бұл қызға қандай қатысы бар..? Оны білу үшін қыздың өткеніне оралайық........
Ел басына күн туса, толарсақтан саз кешкен батырлар, ертеден шапса, кеште озған, ылдидан шапса, төске озған ақындар жүріп өткен сартап жолдарды жас ұрпаққа әйгілеп тұрған суреткер дала қаншама ұлы оқиғаларды ішіне бүгіп жатыр десеңші. Сондай оқиғалардың бірі салт – дәстүріміздің қаймағы саналатын Оңтүстік Қазақстандағы тұлпарлар туған, сұңқарлар қонған Түлкібастың төрінде де болған-ды.
Түн. Айлы түннен сүт еміп, тыныштықтың тамыры соғып тұрған даланы Ақсу мен Жабағылы жоталары құшағындағы бесігіне таңып алып, үнсіз тербетіп тұр. Мүлгіген дала тыныштығын бұзып, киіз үйдің шұрық тесігінен бұзық май шам жарығы сығалайды. Май шам орнынан қозғалмай тұрғанымен, екі түрлі жұмысты бірдей атқарып тұр екен. Оның бірі түнгі аспанның ерке жұлдыздарына қыр көрсетіп, жерден жарық шашып, қайсарлығын танытса, екіншісі үстінде жатқан тіршілік иесін мәңгілік ұйқы сапарына аттандырған төсекті құшып, жылап отырған, жасы 24-25 шамасындағы, маңдайын кекілімен бүркеген, аққұба өңді, айдай көрікті қызды жалғыз қалдырмайын деп, нұрлы жарығымен бидай өріспен өрілген шашынан сипап тұр. Қыздың көз жасының бұлақ болып төгілуіне не себеп болды екен, әлде басына түскен қиындықтарының көптігін бетіне сызық болып түскен әжімдері көрсетіп тұрған, жасы 50-53 шамасындағы ер адамның көз жанарының көмескіленіп бара жатқанына қайғыра ма? Білмедім... осы кезде қыз жанарының астында көз жасына суарылып жатқан оң қолына бір затты қысып алған. Дәнге ұқсайды. Иә, шынында да гүлдің дәні. Қыздың қолындағы қандай дән, төсегінде жатып, дүниауи тіршілікке тәуелсіз сапарға аттанған адамның бұл қызға қандай қатысы бар..? Оны білу үшін қыздың өткеніне оралайық........
Шығармалар
Мен әкеме ұқсағым келеді, еліктегім келеді
Әкең – қазақ, шешең – қазақ қарағым,
Сен де ұлысың мынау дархан даланың.
Әр халықта ұлттық намыс деген бар,
Оны биік қасиет деп санағын, деп әрбір әке баласына өсиет қалдыратыны анық.
Әке – асқар тау, ана – мөлдір бұлақ деген өнегелі ұғымды ойға түйіп, отырып мен өз әкеме ұқсағым келеді. Әкем содай мейрімді , қарапайым жан. Әкемнің ағасы, інілері бар оларда мейрімді және қарапайым адамдар. Атамызда ақ көңіл, балаларын өзінен артық көреді. Әсіресе қыздарын жақсы көреді. Менің әкем өз әкесіне ұқсайды, ал мен әкеме ұқсағым келеді. Әкем өте намысшыл, жаман қылық көрсетпеуімді талап етеді. Оның кейбір істеріне еліктегім келіп тұрады. Адам баласы отбасында нені көрсе, үлкен болып, өскенде, сол көрген нәрсені қайталауы мүмкін ғой. Менің әкеме атамыз қандай тәрбие берсе, әмекем маған сондай тәрбие беруде. Олар балалық шақтарында өте тату-тәтті болып өстік, сендер де тату болыңдар дейді,- бізге әкеміз. Менің ағам, әпкем бар. Олар анамызға жақын. Әкем өзін бізбен достық қатынаста ұстауға тырысады. Бос уқытында бізбен бірге уақыт өткізуге , мүмкіндік туғызады. Ол жұмыс көп істейді, ерте кетеді кеш келеді. Сонда да бізге көп көңіл бөледі. Әрбір мерекеге бірге барамыз. Ақылын айтып , өзі бізге үлгі көрсетеді. Оның достары көп. Сабақ орындауға ,ойнауға маған көмектеседі. Ол оқушы күнінде спортпен, би үйірмесіне баратын екен. Мен билеуді ұнатамын. Оның достары көп. Әкемнің сыныптастары, достары келгенде айтып отырады менің әкем туралы. Достары жыл сайын бізге қонаққа келеді. Әкемдер оларға барады. Олар үнемі балалық кездері туралы айтады. Маған әкем туралы тыңдау ұнайды. Ол адамдармен тез тіл табысады. Барлығын бірдей қабылдайды. Оны жұмыс орнында да сыйлайды, беделі жоғары әріптестерінің арасында.....
Сен де ұлысың мынау дархан даланың.
Әр халықта ұлттық намыс деген бар,
Оны биік қасиет деп санағын, деп әрбір әке баласына өсиет қалдыратыны анық.
Әке – асқар тау, ана – мөлдір бұлақ деген өнегелі ұғымды ойға түйіп, отырып мен өз әкеме ұқсағым келеді. Әкем содай мейрімді , қарапайым жан. Әкемнің ағасы, інілері бар оларда мейрімді және қарапайым адамдар. Атамызда ақ көңіл, балаларын өзінен артық көреді. Әсіресе қыздарын жақсы көреді. Менің әкем өз әкесіне ұқсайды, ал мен әкеме ұқсағым келеді. Әкем өте намысшыл, жаман қылық көрсетпеуімді талап етеді. Оның кейбір істеріне еліктегім келіп тұрады. Адам баласы отбасында нені көрсе, үлкен болып, өскенде, сол көрген нәрсені қайталауы мүмкін ғой. Менің әкеме атамыз қандай тәрбие берсе, әмекем маған сондай тәрбие беруде. Олар балалық шақтарында өте тату-тәтті болып өстік, сендер де тату болыңдар дейді,- бізге әкеміз. Менің ағам, әпкем бар. Олар анамызға жақын. Әкем өзін бізбен достық қатынаста ұстауға тырысады. Бос уқытында бізбен бірге уақыт өткізуге , мүмкіндік туғызады. Ол жұмыс көп істейді, ерте кетеді кеш келеді. Сонда да бізге көп көңіл бөледі. Әрбір мерекеге бірге барамыз. Ақылын айтып , өзі бізге үлгі көрсетеді. Оның достары көп. Сабақ орындауға ,ойнауға маған көмектеседі. Ол оқушы күнінде спортпен, би үйірмесіне баратын екен. Мен билеуді ұнатамын. Оның достары көп. Әкемнің сыныптастары, достары келгенде айтып отырады менің әкем туралы. Достары жыл сайын бізге қонаққа келеді. Әкемдер оларға барады. Олар үнемі балалық кездері туралы айтады. Маған әкем туралы тыңдау ұнайды. Ол адамдармен тез тіл табысады. Барлығын бірдей қабылдайды. Оны жұмыс орнында да сыйлайды, беделі жоғары әріптестерінің арасында.....
Шығармалар
Отбасы - бақыт пен шаттықтың мекені
Отбасы... Отбасы деген нәзік те жүрек тебірентер сөзді естіген кезде көз алдыма асқар тау-әкем, аяулы-анам, бар бағым-бауырларым, бір сөзбен айтқанда жаныма жақын жандарым елестейді. «Жанұясыз адам-жеміссіз ағаш секілді» дегендей мен отбасымсыз өз өзімді елестете алмаймын да. Барым да нарым да-отбасым. Отбасымда төрт адам болса да,осы төрт адам менің аяулы да ардақты асылдарым. Осы төрт адамнан биік тұрар ешкім жоқ.
Әкем-асқар тауым. Мені мақтайтын да,бар еркеліктерімді көтеретін де, анда санда бір ұрсып алатын да-әкем. «Қыз бала әкесіне жақын болады» деген рас екен. Бір ағаттық жасасам да,бір зат қажет болса да ылғи әкеме айтамын. «Әкеден-ақыл,анадан-мейір» дегендей отбасымызда әкем әрқашан да өз ақылын айтып отырады.Отбасыда әке ерекше рөл атқарады. Себебі:әке отбасының бар ауыртпалығын көтеріп, барлық жағдайын жасап, балаға тәлім-тәрбие үйретіп отыратын адам. Қыз балалар көбінесе «әкемнің қызымын» деп мақтана айтады. Бұл әрине «Қыз бала әкеге жақын болады» деген сөзді растайды. Отбасыда ешкім әкенің орнын баса алмайды. Себебі: әкеміз біздің ақылшымыз да,қорғанымыз да, тірегіміз де.
Өмір жолдың болса да көп астары,
Әкелермен биік елдің аспаны.
Қашанда да құрмет тұтқан аналар
Шаңырақтың иесі олар,бастауы.
Солар жайлы болса кейде жыр басы,
Дейді ме әке ұрпаққа сыр тыңдашы......
Әкем-асқар тауым. Мені мақтайтын да,бар еркеліктерімді көтеретін де, анда санда бір ұрсып алатын да-әкем. «Қыз бала әкесіне жақын болады» деген рас екен. Бір ағаттық жасасам да,бір зат қажет болса да ылғи әкеме айтамын. «Әкеден-ақыл,анадан-мейір» дегендей отбасымызда әкем әрқашан да өз ақылын айтып отырады.Отбасыда әке ерекше рөл атқарады. Себебі:әке отбасының бар ауыртпалығын көтеріп, барлық жағдайын жасап, балаға тәлім-тәрбие үйретіп отыратын адам. Қыз балалар көбінесе «әкемнің қызымын» деп мақтана айтады. Бұл әрине «Қыз бала әкеге жақын болады» деген сөзді растайды. Отбасыда ешкім әкенің орнын баса алмайды. Себебі: әкеміз біздің ақылшымыз да,қорғанымыз да, тірегіміз де.
Өмір жолдың болса да көп астары,
Әкелермен биік елдің аспаны.
Қашанда да құрмет тұтқан аналар
Шаңырақтың иесі олар,бастауы.
Солар жайлы болса кейде жыр басы,
Дейді ме әке ұрпаққа сыр тыңдашы......
Шығармалар