Бөлім: «Өлеңдер»
Өлең – шағын көлемді поэзиялық шығарма. Ырғағы мен ұйқасы қалыпқа түскен, шумағы мен бунағы белгілі тәртіпке бағынған нақысты сөздер тізбегі. Өлеңнің түрлері мен жанрлары әр алуан: ода, элегия, баллада, сонет, т.б. Кең мағынасында өлең қысқа көлемді поэзиялық туындылардың жалпы атауы болса, тар мағынада музыка өнер мен сөз өнеріне ортақ туынды, яғни ән өлеңі. Қазақ ауыз әдебиетіндегі халық өлеңдері еңбек-кәсіпке орай (аңшылық, төрт түлік, наурыз өлеңдері), ескілікті наным-сенімге байланысты (бақсы сарыны, арбау), әдет-ғұрып негізіндегі (салт, үйлену, мұң-шер өлеңдері), қара өлең, тарихи өлең, айтыс өлеңдері болып бөлінді. Өлең сөздердің болмысы, жаратылысы аса күрделі, оған ишара, меңзеу, салыстыру, жұмбақтау, астарлау, бейнелеу, теңеу, ұқсату, т.б. тән. Өлең лирика жанрында кең тарады, тақырыбы жағынан саяси, көңіл күйі, табиғат, махаббат және философия түрлерге жіктеледі.
Әз Наурыз
Әз Наурыз – бірлігімнің берекеті,Кенболсын еліміздін керегесі.Іргесі сөгілмеген қазағымның,Ырысы төгілмеген мерекесі. Күн мен түн теңеліп,Жаң-дүние..
© Әліпов Айтбек Рымбекұлы
Аға, бауыр, қош-қош-ай!
Бұл жалғанда не қатты-ай, ырғай қатты-ай-ой,Тарлан деген жылқының тілі тәтті, үрия-ай-ай.Әке менен шешенің мейірі қатты-ай-ай,Өз баласын жылатып..
Қыздың қоштасуы
Үй артында үйген тас,Болмайды екен қыз жолдас.Болар болса қыз жолдас,Болмас па ең тең жолдас. Ауылым, елім-ай,Аман бол елім, аман бол,Ел қайда..
О, тоба, пәни жалған-ай
Ендеше, ақ табан ат-ай, ақ табан ат-ай,Бәйгеден қалмай келер мақтаған ат-ай.Жүзіңді көрмегелі-ай көп ай болды-ай,Жүрмісің аман-есен..
ҚАЙЫМ АЙТУ, ҚОШТАСУ
Жігіттер аттың үстінде тұрып, ұзатылған қыз отырған үйдің сыртынан айтады:—Тарының басы тарақты, бикем,Қыз қылып сені жаратты, бикем.Борышын кісі қоя..
Сыңсу - Жеңгесіне айтқаны:
—Көк көйлек кидім бүрмелеп,Етек пен жеңін түймелеп.Бермеймін деген, жеңгем-ау,Үйден де шықтың сүйрелеп.Шапан піштім бой-бойлап,Жағасын тіктім ой..
© Сыңсу
Сыңсу - Шешесіне айтқаны
—Базардан келген тақтайым,Сындырмай қалай сақтайын.Айналайын, анам-ау,Ақ сүтіңді қайтіп ақтайын?!Жылқы ішінде тебеген,Базарда келген..
© Сыңсу
Сыңсу - Әкесіне айтқаны
—Көк көйлек кидім төкпелі,Мен әкеме өкпелі.Өкпелі болмай қайтейін,Бір жыл маған көп пе еді?Есіктің алды жапырақ,Жапырақ жатыр жалтырап.Әкем берем..
© Сыңсу