Бөлім: «Анекдот, әзілдер»
Анекдот (грек. anekdotos — жарияланбаған) — қысқа, күлдіргі әңгіме, халықтың фольклор жанры. Басты ерекшеліктері — баяндаудың шындыққа жанасымдылығынан гөрі, тапқырлық танытып, әдейі әзілдеп айту шеберлігі. Анекдот көбінесе нақты адамдар туралы айтылады. Олар екі сипатты, екі ниетті болып келеді. Бір тобы қоғам мүшелерінің жағымды бейнесін, моральдық, психологиялық биік қасиеттерін паш ету мақсатымен шығарылады. Олар ақыл-парасатпен айтылады, күлдіре отырып, қоғамдағы теріс құбылыстар мен адам бойындағы жағымсыз қылықтарды әжуалап, әңгімеге көңілді сипат береді. Мұның мысалы Қожанасыр, Алдаркөсе, Жиренше, Тазша бала есімдерімен байланысты анекдоттар. Екінші топтағы анекдоттар арам ниетпен, жат пікірмен, тарихи адамдарды кекету-мұқату мақсатымен, олардың рөлін, халыққа еткен еңбегін төмендету, халық сүйіспеншілігін, жастардың ықылас-еліктеуін әлсірету үшін айтылады. Оларда әлгі адамдар тұқыртылып, кездейсоқ ауызға ілінген етіліп көрсетіледі. Мұндай зиянды, астарлы анекдотттар өзіндік пікір қалыптастыруға жетпеген, саяси жағынан аңғырт, қоғамдағы азаматтық орнын түсінбейтін адамдарды теріс түсінікте қалдырып, дұрыс жолдан тайғызады.
Жаңа автокөлік сатып алған бір мақтаншақ студент көшеде әрі-бірі ызғытып жүріп, жол жиегіндегі бағананы сүзіп қалып, ес-түсінен айырылып, ауруханаға..
Бірде қалада оқитын студент ауылдағы үйіне былай деп хат жазып жібереді:"Әке, маған дәптер-мәптер, бал-пал, киім-кешек алатын жүз мың теңге салып..
Бірге тұратын төрт студент математикадан болатын емтиханға ұйықтап қалады. Профессорға барып көліктерінің дөңгелегі жарылып қалғандығынан емтиханға..
Қожанасыр жолда келе жатып жаңғақ ағашының астына көлеңкелеп отырады. Ағаштың маңында асқабақ бақшасы бар еді. Қожа: «Мына табиғаттың..
Асқазанының қатты аурып тұрғанына шағымданып келген адамнан дәрігер сұрайды:- Кеше түскі және кешкі аста не жедіңіз?- Алдыма не қойылған болса соның..
Жұмыспен қамту орталғына жұмыс іздеп келген адамнан орталықтың қызметкері:- Бұрын не жұмыс істейтін едіңіз?- деп сұрайды.- Алматыда қолтырауын..
Оқушы сабақ айтып болған соң:- Мен бұл бағаға лайық емеспін, - дейді.Ұстаз:- Ренжімеңіз, бұдан төмен баға жоқ.
Бір тәкаппар адам жамағаттың арасында аяғын созып, керіліп отырған еді. Мұны көрген Қожанасыр да оған қарай аяғын созып алады. Бұған тәкаппар адам..
Әжесі бес жасар немересіне:– Құлыным, қарашы, «бип-бип» келе жатыр.– Әже, қойшы, қайдағыны айтпай. Бұл BMW 325 қой!
Үйленер алдын тақыр кедей екеніңді неге айтпадың, албасты???- Неге айтпадым? Айттым ғой. «Барым да, бағым да - сенсің!» дегенімді..
Шалмен кемпірдің жаңа түскен келіні есік алдын сыпырмайды екен. Шалмен кемпір өзара келісіп екеуміз таласайық сен “мен сыпырамын” де, мен..
Медициналық тексеру кезінде жас жігіт әскерге жарамсыз болу мақсатымен көз дәрігеріне кіреді. Дәрігер тақтайшадағы әріптерді көрсетіп сұрайды:- Мынау..
Қожанасырдың қолында өте әдемі жүзікті көрген саудагер досы Қожанасырға былай депті:- Қожеке екеуміз бұрыннан доспыз. Жақында қажылыққа барамын..
Ерлі-зайыптылар демалысында палатка, керек жарақтарын алып табиғатқа шығады. Демалыстарының екінші күні кешкісін жақсылап тамақтанып ұйқыға батады...
Бір кісі дәрігерге барып:- Дәрігер мырза, әйелімнің құлағы естімей қалған сияқты, не істеуге болады?- дейді.- Үйге барғанда әйеліңіздің артында..
Түн ортасында біреудің үйінде карта ойналып жатыр. Таң атқанша шыдамы таусылған соң үйдің әйелі:- Біздің үйде карта ойнағанды қашан қоясыңдар?..
Бір тойда асаба былай деген екен:Құрметті той қонақтары, алдарыңызға ас қойдық, екі қолды бос қойдық. Алдарыңыздағы асты кезінде ата-бабаларымыз..
Төбет күшігін шақырып алып:- Мектепке сабаққа жақсы дайындаласыңдар ма? – деп сұрайды.- Әрине, жақсы дайындаламыз.- Оқуды үйрендің бе?- Жоқ...
Кішкентай екі бала сөйлесіп тұр:– Туған күнің қашан?– 20 қарашада.– Қай жылы?– Жыл сайын ғой...
Такси тоқтатқан жігіт:– Вокзалға дейін қанша аласыз?– Екі мың теңге.– Ал мына жүктеріме қанша төлеймін?– Багаж тегін ғой..
Бір күні Қожанасыр түнде шөлдеп құдыққа барып су ішейін депті. Құдықтың түбіне қараса айдың бейнесі суға түсіп тұр екен. Ол ай құдыққа түсіп кеткен..
Жұмысқа келгесін, компьютерді іске қосқанмен, интернетке кіре алмадым. Амал жоқ, жұмыс істеуге тура келді.
Екі жігіт кинотеатрда киноның бастағанын күтіп отыр екен. Бір кезде алдыңғы орынға бір тақырбас жігіт келіп отырыпты. Бірінші жігіт екіншісіне..
Кеше екі сағат бойына жарық сөніп қалды. Интернет өшіп, әбден әбігерлендік. Содан үйдегі адамдармен сөйлесіп, әңгімелесуге тура келді. Сөйтсем өздері..
«Қойшының таяғынан, келіннің аяғынан» деген мақалды қалай түсінуге болады?- Дұрыс қой, қойын ұрласаң, қойшы таяғымен ұрады. Таңертең шай..