Бөлім: «Ертегілер»
Ертегі – фольклордың негізгі жанрларының бірі. Ертегі жанры – халық прозасының дамыған, көркемделген түрі, яғни фольклорлық көркем проза.
Қапшағай қалай пайда болған
Ерте, ерте, ертеде Қапшағай деген еңбекқор жігіт болыпты. Сол жылдардың бірінде ерекше қуаңшылық болып, бүкіл даланы шөл жайлапты.Мұны көрген..
© Жәди Шәкенұлы
Төрт ошақтың ерегесі
Ағайынды төрт ошақ бір үйдің балалары болатын. Оның ең үлкені көмір ошақ, екіншісі керосин ошақ, үшіншісі электр ошағы, төртіншісі газ ошағы...
© Жәди Шәкенұлы
Мақтаншақ машина
Жол бойында құйғытқан көк машина әнге басып барады: Қара жолды таптаймын,Ешкімге қол артпаймын, Зырылдаймын тынбастан, Бекер қарап жатпаймын...
© Жәди Шәкенұлы
Шегірткенің шеберлігі
Бір шегіртке торғайдан қашып жүріп шыныдағы сүтке түсіп кетіпті. Оны көрген торғай:– Ей, бейшара, бидайдың баратын жері диірмен, қайда қашып..
© Жәди Шәкенұлы
Пілдің бұзауы
Піл үнемі бұзауына әдепті болу, басқаларды силап жүру жөнінде тәлім береді екен. Пілдің бұзауы да шешесінің сөзін мүләйімдікпен тыңдап, айтқанын..
© Жәди Шәкенұлы
Бала мысықтың кешулері
Дән теріп жүрген тышқан, кенет шөптің арасынан екі мұрты едірейген, құлағы тікірейген тарғыл бала мысықтың өзіне төніп келе жатқанын көрді. Көрді..
© Жәди Шәкенұлы
Торғайдың балапаны
Суық торғай кілеттің дөдегесінен бір қуыс тауып, оған мамық жүн тектес ұсақ жұмсақ нәрселер әкеліп ұя салды. Онан соң кішкентай балапандарының..
© Жәди Шәкенұлы
Бұғының бұзауы
Бұғының бұзауы енесінен алыстап жайылып жүріп бұрын көрмеген екі дәу аңды көріпті. Қайтып келіп шешесіне:– Орманның арасынан екі дәу көрдім, бірі..
© Жәди Шәкенұлы
Жылан мен шөжелер
Бір топ шөженің алаңсыз жайылып жүргенін көрген жалпақ басы шұбар жылан оның бірін қылғуды ойлады. Ол осы ойын жүзеге асыру үшін кенеттен шабуылға..
© Жәди Шәкенұлы
Төрт түліктің төрелігі
Күндердің бірінде төрт түліктің арасында “ мінез-құлық бағалауы болады екен ” деген сөз тарапты. Мұны естіген барлығы да өз жақсылықтарын ауыз..
© Жәди Шәкенұлы
Әділетшіл бақа
Бақа кезінде өте әділетшіл болыпты. Ол әрі сол шақта аңдардың тобында екен де, әдемі қызыл қоңыр жүні, ебедейлі төрт аяғы бар екен.Күндердің бірінде..
© Жәди Шәкенұлы
Әтеш пен бұлбұл
Ерте, ерте, ертеде әтеш пен бұлбұл араларынан қыл өтпейтін тату дос болыпты. Ол кезде екеуінің дене-тұрқы да ұқсас екен. Күндердің күнінде тау..
© Жәди Шәкенұлы
Торғайлардың дауы
Үйдің жанындағы бәйтерекке қонған торғайлар бір-біріне есе бермей әңгіме дүкен құрады.– Осы біздер неткен шешенбіз, – дейді біреу.– Бізге Алла..
© Жәди Шәкенұлы
Тентек қошақан
Қошақан аса тентек болды. Ол лақтармен бірге тастан тасқа секіріп, жар басында ойнақ салатын еді. Енесі оған:– Айналайын қозым-ау, тентек болма, ..
© Жәди Шәкенұлы
Бұзау мен құлын
Бұзаудың арқасы қатты қышып, оны енесіне айтады. Енесі бұзаудың арқасын тілімен жалап, оған көмектеседі. Мұны көрген құлын енесіне шапқылап келіп:–..
© Жәди Шәкенұлы
Құстардың бағалауы
Ерте, ерте, ертеде құс патшасы құстардың тәртібін, берекесін, тазалығын тексеру жарысын оздырады.Жарысқа мың бұралған тоты құс, аппақ болып..
© Жәди Шәкенұлы
Құмырысқалардың еңбегі
Өмірге жаңадан келіп, аяғын енді-енді басқан кішкентай құмырысқа өзінен әлдле қайда үлкен шырпыны көтермекші болады. Бірақ, қанша тырбынса да..
© Жәди Шәкенұлы
Ақылды қарлығаш
Үйдің дөдегесіне балшықтан ұя жасап жатқан қарлығашқа суық торғай:– Сонша әуреленіп балшық тасығанша біз сияқты қораның қуысына неге..
© Жәди Шәкенұлы
Еріншек мысық
Бұрынғы заманда бір еріншек мысық болыпты. Ол күн бойы ұйықтап, ұйқысы әбден қанғанда далаға шығады екен. Бір күні оны есік алдында жолдықтырған..
© Жәди Шәкенұлы
Бал арасы мен қара қоңыз
Ұшып бара жатқан бал арасы малдың жас тезегін домалатып бара жатқан бір топ қара қоңыздың:“Дайын тамақ табамыз,Үйімізге барамыз” – деген әнін естіп..
© Жәди Шәкенұлы
Қара нар мен ақ ешкі
Ерте, ерте, ертеде қара нар мен ақ ешкі дос болыпты.Қара нар болса қашанда жүктің ауырын таңдап көтеріп, ешкі досына көмектесуден жалықпайды екен...
© Жәди Шәкенұлы
Шырақ пен балауыз шам
Асылып тұрған шырақ терезе жақтауындағы балауыз шамды қағытып:– Балауыз шам – ау, мен тұрғанда босағадан сығалап неғып жүрсің?! – деп мырс етті...
© Жәди Шәкенұлы
Тауықтардың саудасы
Бір аулада бес мекиен мен бір әтеш бар еді де, олар шарбақ торда қамалып ұсталатын.Күндердің бірінде сары мойын мекиен ауыр күрсініп:– Біз..
© Жәди Шәкенұлы
Күн мен бұлт
Жер бетіне мейірлене шуақ төгіп тұрған күннің бетін бір мезет бұлт бүркеп алып:– Күн қанша шуақты болғанмен табақтай ғана, менің туырлықтай..
© Жәди Шәкенұлы
Доптың тағдыры
Әлемдік деңгейдегі аяқ доп бәсекелеріне қатынасқан ала доп қатты мақтаншақ болыпты. Ол сайыскерлер жағынан тебіліп, әуелегенде немесе қарсы жақтың..
© Жәди Шәкенұлы