Әңгімелер ✍️

Мен әкiм болған күнi теледидар журналисi мен операторы жетiп келiптi. Менi әкiмдiкке осылар қойғандай.

— Мыжбан Мәндiрбайұлы, әкiм болуыңызбен құттықтаймыз. Әкiм деген жан-жақты болуы керек екенiн бiлесiз ғой?

— Бiлемiн.

— Онда бiздiң қойған сұрақтарды құлағыңызға iлесiз ғой? — Iлемiн.

— Айтыңызшы. Көк түрiктiң тасқабасылған таңбалы жырлары қай ғасырда жазылған?

Мыналарды жын-перi ұрған шығар? Әуелi жымидым, сосын ыржидым.

— Түрлi-түстi түрiктiң маған қажетi қанша? Одан да ауданды қалай көркейтесiз, қалай жұмыс iстейсiз?-деген сұрақтармен сабаламайсыз ба?

— Қазтуған, Доспамбеттердi танитын шығарсыз?-дедi тiлшi. — Олар кiмдер едi? Депутаттар ма?

Менiң ашуым келе жатыр. Жөндi сұрақ бермесеңдер, кабинеттен қуып шығуға мәжбүр боламын.

— Бос уақытыңызды қалай пайдаланасыз? — Менде бос уақыт жоқ.

— Жас кезiңiзде кiтап оқыдыңыз ба? — Оқыды-ық!

— Қандай кiтаптар?

— СССР тарихы, алгебра.

— Есепке есе жiбермейтiнiңiз байқалды.

— Сiз не, менен емтихан алғалы келдiңiз бе?- дедiм мен қалшылдап,— байқаңыз, ендi екi сөзден кейiн миыңыз шайқалады!

— Сiз немене бұзық әкiмсiз бе?

— Жоқ, дегенмен, табаныңызды жалтыратқаныңыз жөн болар.

— Мектепте, социалзим дәуiрiнде СССР тарихын оқыпсыз. Жөн-жөн. Онда Макендонский, Цезарь, Аттила, Шихуанди, Шыңғысхандарды бiлетiн шығарсыз?

— Бiлемiн!- деп шыңғырып жiбердiм мен.

Шыңғырғанымнан шыбын шалқасынан түстi.   Бұл дауысқа көмекшiм

Тәпек кiрiп келдi.

— Айтшы, Цезарьдi бiлесiң бе?-дедiм мен.

— “Отан“ партиясынан ба, “Ақжол“ партиясынан ба?-деп қалды ол.

— Неге бiлмейсiң? Цезарь! Цезарь ше? Ойбау-ау, өзiмiздiң Цезарь! Сол ғой! Соны да бiлмейсiң бе? Аттиланы да ұмытып қалдың ба? Менiң құдам Аттила—       Атабектi                    айтамын!-деп                       бiлгiшсiген    болдым    да,    тiлшiге бұрылдым,— осы тойғаныңызбен кабинеттi босатыңыз! Менiң әкiм болғаныма бесiншi күн! Мен сiздiң Македонский деген “крышаңызды“ мойындамаймын. Мен ештеңеден қорықпаймын.

Кабинетiмде өлi тыныштық орнады. Терiме сыймай отырмын. Тiлшi тiлiп тiстеп алғандай. Бiр кезде ол:

—    Кешiрiңiз,    ХХ    ғасыр    басындағы    Жапон    әдебиетiнiң    алыбы Акутагаваның “Мұрын“ атты новелласын...- деп келе жатыр едi:

— Мұрыныңмен қоса жоғалыңыз! Маған ешқандай мұрынның керегi жоқ. Өз мұрыным өзiме жетедi,-дедiм. Көмекшiме иек қақтым, ол тiлшiге бұрылды.

— Кешiрiңз, мен сiздердi шығарып салайын.

— Мыжбан аға, сiзге соңғы сұрақ, Бразилияның жазушысы Пауло Коэльо ұнайды ма, әлде Нобель сыйлығының лауреаты колумбиялық жазушы Маркес ұнайды ма?

Жүрегiм шымырлады.   Миым қайнады.    Жүйкем жыртылды. Iшiмнен: “сабыр сақта, Мыжбан, сен әкiмсiң ғой! Кешегi кәсiпкер емессiң!“ деп өзiмдi қайрап алдым да, жәй ғана дауыспен:

— О, мадам, тiлшi ханым, маған Маркестiң керекгi не? Кiм ол маған? Көк тиын! Танымаймын да, танығым да келмейдi. Немене, менi Бразилияның немесе Колумбияның губернаторы деп пе едiң? Мен әдебиет ауданының әкiмi емеспiн. Мен өзiмiздiң Мұхтар Шахановты бiлемiн! Жақсы термешi, жырау. Мен өзiмiздiң Олжас Сүлейменовты бiлемiн, орысша тақпақ жазады, мен өзiмiздiң Мұқағали Мақатаевты бiлемiн, мықты кинорежиссер, мен... тағы айта берейiн бе? Тест сұрақтарына дұрыс жауап бердiм бе?-дедiм.

Сосын орнымнан тұрып, ауыздары ашылған, аптықтары басылған тiлшiнi қолтықтап, демалыс бөлмесiне етiп әкелдiм. Хатшы қызым кофе әкелдi.

— Қымбаттым,-дедiм мен “оқығанымды“ танытқым келiп,— Менiң Маркесiм— халқым! Менiң Маркесiм— бизнесiм! Менiң Маркесiм— парламенттегi достарым!

— Әдебиеттi сыйламаған, әдебиеттi бiлмеген әкiм әкiм болып жарыта ма?-деген тiлшi қыз, жүдә “қасқыр қыз“ екен, кофенi бетiме шашып жiбергенi. Орнымнан ұшып тұрдым, олар кабинетiмнен шыға жөнелдi. Қапелiнде не iстерiн бiлмей қалған көмекшiм:

— Полицияға телефон соғайын ба?-дедi.

— Жоқ,-дедiм мен,— жұмыс, жұмыс деп бүгiн бетiмдi жууды ұмытып кетiппiн. Кофемен бет жуған өте жақсы! Атың өшкiр Маркес! Сен кiм едiң?