Гераклит

Гераклит

Эфестік Гераклит (Ἡράκλειτος, б.з.д.535 – c. 475ж.) антикалық филсофияның бірегей өкілдерінің бірі, Эфес мектебінің ұстазы, Сократқа дейінгі философияның көшбасшыларының бірі. Ол диалектикалық ойлау дәстүрінің негізін салған ойшыл. Табиғат философиясы дәстүрін жалғастырушы. "Логос", "От", "Ағын", "Қайшылық" ұғымдары арқылы өзінің онтологиялық философиясын қалыптастырған. Оның мағынасы терең нақыл сөздері бүгінге дейін айтылады. Ақсүйек болса да, бірақ мінезі тұйық, мұңлы жүзді болғандықтан, әсіресе жазған, айтқан сөздері астарлы, күрделі, сырлы болып келетіндіктен замандастары оны Тұңғиық әулие деп атаған екен.

Гераклит философиясы грек философиясының алғашқы қалыптасу кезеңіне тұспа тұс келеді. Оның идеялары кейінгі ғасырдағы көптеген ойшылдарға, философиялық бағыттарға әсер етті. Гегель тапқырлаған "диалектиканың үш заңы" Гераклиттен алған шабыттың жемісі екені байқалып тұр және мұны Гегельдің өзі де мойындайды. Ол қалыптастырған логоцентризм жосыны постмодернизм бойынша еуропаның 2500 жыл бойғы негіздік ойлау ерекшелігі болған делінді.

Гераклитті гносеология мәселесін тұңғыш көтерген ойшыл деуге де болады. Ол сезімдік танымға мән берді, сезімдік танымның рас-өтірігін алғаш рет қарастырды, адамзаттың ортақ парасатқа (логосқа) ие екенін түсіндірді. Ол философияны адам танымы мен таным субъектін тану ретінде қарастырған алғашқы ойшыл деуге болады.

Автор ұнаса, сақтап қойыңыз:

Шығармашылығы мен еңбектері:

Нақыл сөздер

ᐈ Менiң көруге, естуге және зерттеуге болатын нәрсеге бүйрегiм..

ᐈ От айналу барысы — аңсау мен тойыну.

ᐈ Егер рухы жабайы болса, оның көзі мен құлағы жаман хабар..

ᐈ Рух дегеніміз өсіп-өркендеудің өздік ішкі заңы.

ᐈ Тасаттық қаны арқылы өздерін күнәдан тазатқысы келу бейне лас..

ᐈ Ықылым — асық ойыны секілді, бала асық үйіріп тақта..

ᐈ Бейне ақша тауарға, тауар ақшаға айналғаны секілді от барлық..

ᐈ Ұлы істерді келсін-келмесін долбарлай бермейік.

ᐈ Әулие қарапайымға, қарапайым адам әулиеге айналады, олар қарсы..

ᐈ Оппозиция үндестік туғызады. Сәйкессіздіктерден гармония пайда..

ᐈ Барша болмыс түтінге айналса, онда біз оны тек иіскеу арқылы..

ᐈ Адамның кереметтігі оның бір істі даңққа бөленердей баршадан..

ᐈ Ең керемет ғарыш деп жүргеніміз бейберекет үйе салған қоқысқа..

ᐈ Адам ақылды нәрсе емес. Оның даналығы өзін қоршаған нәрсеге ғана..

ᐈ Егер бір адам керемет болса, мен үшін ол түменге (10 000 адамға)..

ᐈ Адамға салыстырғанда ең сұлу маймылдың өзі өте қораш..

ᐈ Мас адамды бала да жетелейді, рухы дымқылданған ол кедергіге..

ᐈ Егер бақыт денеде болса, онда сиыр шөп жегенде ең бақытты деп..

ᐈ Этикасы дұрыс емес адамнан парасатты адам шықпайды.

ᐈ Логосты білгенің — бәрін білгенің.

ᐈ Ең керемет маймыл да кейіпсіз болып қала береді.

ᐈ Бәрі ағып кетеді, бәрі өзгереді.

ᐈ Рахатпен күресу ашу–ызамен күрескеннен де қиынырақ.

ᐈ Тәрбие адамның екінші күні.

ᐈ Жақсы мінез бір сәтте емес, ұзақ уақытта қалыптасады.

ᐈ Табиғат жасырынбақ ойнауға құштар.

ᐈ Алтын қазушылар көп жерді қазғанда ғана азғантай алтын..

ᐈ Хайуанды қамшымен ғана өріске апарасың!

ᐈ Дүние соғыстан жаратылады және соғыстан күйреп тынады.

ᐈ Әділет өтірік пен жалған куәлік көрсетуді жеңетін..

ᐈ Күдік туса қасиеттілік санамыздан қашады.

ᐈ Көрсем, естісем, білсем қуанамын.

ᐈ Ақымақ не жесе де тамсана береді.

ᐈ Әр істің өз сәті болады.

ᐈ Иттің кімге үргенін ешкім білмейді.

ᐈ Ақымақ әрбір сөзге сүрінеді.

ᐈ Ой бәріне ортақ.

ᐈ Есек алтынға қарағанда сабанды жақсы көреді.

ᐈ Күн әр күні жаңа.

ᐈ Мінезің — тағдырың.

ᐈ Саулықтың қадірін ауырғанда білетініміз сияқты, жақсылықты..

ᐈ Аңдар адамдармен өмір сүріп қолға үйренді, ал адамдар..

ᐈ Өз бетімен кеткен бассыздықты өрттен де тез сөндіру керек.

ᐈ Найзағай бәріне жол сілтейді.

ᐈ Мен өзімді іздедім.

ᐈ Егер күн болмаса, барлық басқа жұлдыздар қараңғылықты жеңе алмас..

ᐈ Бір өзенге екі рет түсе алмайсың, бұл адам да, бұл өзен де..

ᐈ Емшілер кеседі, күйдіреді, ауыруды қинайды, сосын осы жұмысы..

ᐈ Ешқашан батпайтын нәрседен қалай жасырына аласыңдар?!

ᐈ Көз құлаққа қарағанда әділ куәлік етеді.

ᐈ Ештеңе істемеген кезіңде ұйықтап жүресің.

ᐈ Көтерілетін жол мен төмен түсетін жол — бір жол.

ᐈ Садақтың аты өмір, жұмысы өлім. (грек тілінде садақ өмір және..

ᐈ Кемеңгердің ең басты белгісі — өзгешелігі.

ᐈ Қарама-қайшы нәрселер біріксе, ұқсамаған дауыстан ең керемет..

ᐈ Өзгерістен өзге мәңгілікті көріп тұрған жоқпын.

ᐈ Көрінбейтін гармония көрінетінінен әдемі.

ᐈ Бейне қала қақпасы үшін соғысқандай, ұлт өзінің заңы үшін..

ᐈ Тоңмойындық ғажайып ауыру.

ᐈ Теңіз суы әрі ащы, әрі тәтті. Балық ішсе ол тәтті. Адам ішсе ол..

ᐈ Тіпті дүние қалауыңа сай өзгерсе де бәрібір бақытты болып..

ᐈ Бәрі де ағын, ешкім байыздап қалмайды.

ᐈ Нағыз парасат — бәрін басқаратын ережені игеру.