Сұлтанмахмұт Торайғыров (Қазақ тілі)

«Сүйемін туған тілді анам тілін,
Бесікте жатқанымда-ақ берген білім.
Шыр етіп жерге түскен минутімнен,
Құлағыма сіңірген таныс үнім.
Сол тілмен шешем мені әлдилеген,
Еркелеткен, құлыным, жаным деген.
Сол тілменен бірінші білгізілген,
«Апа» деген сүйгендік.....
Өлеңдер
Толық

Сұлтанмахмұт Торайғыров (Мен қазақ)

Мен қазақ, қазақпын деп мақтанамын,
Ұранға «алаш» деген атты аламын.
Сүйгенім – қазақ өмірі, өзім – қазақ,
Мен неге қазақтықтан сақтанамын?!

Ерікті ен даланың құсынша ұшып,
Ер жеттім кеңшілікті сүтін ішіп.
... Алтай, Ертіс Сырдария, Есіл, Жайық,
Арасын қоныс.....
Өлеңдер
Толық

Сұлтанмахмұт Торайғыров (Қыз сүю)

Қыз десе әркім кетер қызуланып,
Көңілге әлдеқайдан от кеп жанып.
Ең арты аппақ қу бас шалдар-дағы
Қояды бір қиқаңдап құшырланып.
Дүниеде жан саясы қыз дейсің ғой,
Құмартып құлқың құрып.....
Өлеңдер
Толық

Сұлтанмахмұт Торайғыров (Кедей)

Қызметі һәм аяныш халі
Күзгі түн, шөптің басын қырау көмген,
Ызғар шашып, бұлт мынау жерге төнген.
Қараңғы, итпен бірге қой күзетіп,
Мен ояу, ел ұйқыда, оттар сөнген.
Ұзақ түн, жолдасым......
Өлеңдер
Толық

Сұлтанмахмұт Торайғыров (Қымыз)

Алдияр аруағыңа еткем, қымыз,
Сені ішкен мұратына жеткен қымыз.
Мейлі доңыз болсын, қоңыз болсын,
Иеңнің түкірігін ем еткен қымыз.
Бас иіп айдыныңа ауыл - аймақ,
Қоясың қоғамыңды жіпсіз.....
Өлеңдер
Толық

Сұлтанмахмұт Торайғыров (Балалық күн)

Балалық, сенен артык күнім бар ма,
Бала күнде бойымда мінім бар ма?
Бәріне жетем деймін, алам деймін,
Жас қиялда тоқталып, тыным бар ма?
Балаға тең көрінер бай мен кедей,
Сүйеді жаксы.....
Өлеңдер
Толық

Сұлтанмахмұт Торайғыров (Айт)

Жер жүзін көк шөп басып түрленгендей,
Қызарып бәйшешектер гүлденгендей,
Киініп қыз - келіншек жарқылдайды,
Бір түрлі жаңа тұрмыс түрге енгендей.
Шаттықта, өңі ашыңқы.....
Өлеңдер
Толық

Сұлтанмахмұт Торайғыров (Гүләйім)

Қай қыз бар бұл қазақта теңге жеткен,
Бәрі де жылай-жылай кемге кеткен.
Бар еді Жарқын атты бір бай кісі
Мырзеке деген атқа қолы жеткен.
Әрине, бай кісіні жұрт мақтамақ,
Кісіні кедей сорлы кім.....
Өлеңдер
Толық

Сұлтанмахмұт Торайғыров (Көшу)

Елжіреп қардың көңілі өкпек желге,
Жер жібіп және тойып аққан селге,
Күн сайын күн күркіреп, көк дүркіреп,
«Көш!» - дейді қыстай сасып жатқан елге.
Ел сонда жемек болды көштің қамын,
«Керек, - деп, - келесі жыл.....
Өлеңдер
Толық