Радиоактивтілік. Радиоактивті сәулеленудің табиғаты. Физика, 9 сынып, дидактикалық материал.

Мазмұны

9.4А Атом құрылысы. Атомдық құбылыстар

Оқу мақсаттары

9.6.2.1 α, β және γ - сәулеленудің табиғаты мен қасиеттерін түсіндіру

Бағалау критерийлері

Білу және түсіну

Қолдану

Талдау

Сыни ойлау

Бағалау

• Альфа-бөлшектер, бета-бөлшектер және гамма-сәулелердің әр түрінің табиғатын және қасиетін талдайды.
• Иондалатын сәуленің әр түрінің табиғатын және қасиетін анықтап, кесте жасайды.
• Радиоактивтік шығарылу үшін өту қабілетін бағалайды.

Тапсырма

1. Қайсы сәуле түрі қағаз парағынан тоқтайды?

• α-бөлшектер
• β-бөлшектер
• γ-сәулелер
• Рентген сәулелері

2. Қайсы сәуле түрінің ионизациялау әсері ең жоғары?

• -бөлшектер
• -бөлшектер
• -сәулелері
• Барлығы ионизациялау әсері бірдей

3. Радиоктивті көзден гейгер есептегіші арқылы сәулені анықтайды.

Суретте көрсетілгендей радиоактивті көз қалың алюминй контейнердің ішінде орналасқан.

Бұл көзден cәуленің қай түрі алынады?

• альфа-бөлшек
• бета-бөлшек
• гамма-сәуле
• радиотолқын

4. Өтімділігі ең жоғары және өтімділігі ең төмен сәулеленудің түрлері қайсы?

5. β-бөлшек дегеніміз не және радиоактивті атомның қай бөлігінен бөлініп шығады?

6. Қай қатардағы сипаттамалар α-бөлшекке тән ?

7. Суретте Х, Y және Z сәулеленудің үш түрінің жүру жолы көрсетілген.

Кестедегі қай қатар Х, Y және Z сәулеленулерге сәйкес келеді?

8. (а) Атомның ішіндегі бөлшектер туралы кестені толтырыңыз. Бірінші қатар үлгі ретінде толтырылған.

[6]

(b) (i) α –бөлшек қайсы бөлшектер арқылы жасалынады?

.........................................................................

(iі) кестеде берілген шамаларға сәйкес сипаттаңыз.

1. α –бөлшектің массасы...................................................

2. α –бөлшектің заряды......................................................

[3]

9. Суретте α –бөлшек, β - бөлшек және γ -сәуле шығаратын сәуле шоғыры көрсетілген.

Сәуле шоғы өте күшті N және S полюстары көрсетілген магнит өрісіне енеді. Төменде берілген кестені толтырыңыз.

[6]