Күн жүйесіндегі ғаламшарлардың қозғалыс заңдары. Физика, 9 сынып, презентация.

Орбита дегеніміз не?

Ғаламшардың массасы мен ауырлық күші ғаламшардың орбитасына қалай әсер етеді?

Күн жүйесіндегі ғаламшарлардың қозғалысы

Aldigulova_n@atr.nis.edu.kz

Тихо Браге

(1546-1601)

Иоганн Кеплер

(1571-1630)

Дания астрономы Тихо Брагеннің өте мұқият жасаған Марс қозғалысына қатысты бақылау жұмыстарының нәтижелерін пайдалана отырып, неміс астрономы және математигі Иоганн Кеплер Күн жүйесіндегі ғаламшарлардың қозғалыс заңдарын тұжырымдады.

О – эллипс центрі

S және S1 – эллипс фокусы

АВ – үлкен ось

Осы осьтің жартысы (а), кейде мұны улкен жарты ось деп атайды, бұл ғаламшар орбитасының өлшемін сипаттайды.

А – перигелий, В – афелий

Эксцентриситет: e = OS/OA

Жердің табиғи серігі Айдың және кез келген жасанды серіктердің Жерге ең таяу келетін нүктесі перигей (грекше Гея- жер), ал ең алыс нүктесі апогей деп аталады.

Кеплердің бірінші заңы

планета орбитасының пішінін анықтайды:

Барлық планеталар Күнді эллипс бойымен айналады, оның фокустарының бірінде Күн орналасады.

Астрономияда Жердің Күннен орташа қашықтығы Күн жүйесінде қолданылатын қашықтық өлшеу бірлігі ретінде қабылданған.

Ол астрономиялық бірлік (а.б.) деп аталады:

1а.б.=149 600 000 км.

Кеплердің  екінші заңы

аудандар заңы планета қозғалыстарының бірқалыпты емес екендігін анықтайды:

планетаның радиус-векторы бірдей уақыт аралығында шамалары бірдей аудандар сызып шығады.

Планеталар ең үлкен жылдамдықпен перигелийде,

ал ең кіші жылдамдықпен афелий де қозғалады.

Кеплердің үшінші заңы

планеталардың орбиталық периодтары мен олардан Күнге дейінгі қашықтық арасындағы байланысты анықтайды:

кез келген планетаның Күнді айналу периодтары жартыосьтерінің  қатынасына тең болады.

Марс орбитасының негізгі осі 1,5 а.б.

Күннің айналасындағы қозғалыс уақытының периодын есептеңіз.

Кеплер заңдарына мысал келтір?

Кеплер заңдары барлық планеталар үшін бірдей ма?

Кеплер заңдарын астрономияда қолданудың маңызы неде?

Үй жұмысы