Линзалар, линзаның оптикалық күшi, жұқа линзаның формуласы. Есептер шығару. Физика, 8 сынып, дидактикалық материал.

Оқу мақсаты:

8.5.1.11 – жұқа линза формуласын есептер шығару үшін қолдану;

8.5.1.12 – линзаның сызықтық ұлғаю формуласын сандық және графиктік есептер шығару үшін қолдану;

Тест тапсырмалары

1 Линзаның фокус аралығы 20 см. Денеден линзаға дейінгі қашықтық 40 см. Кескін қандай болады?

А) f=40 см

B) f=20 см

C) f=36,2 см

D) f=6,4 см

E) f=13,2 см

2 Фокус аралығы 20 см жинағыш линзаның оптикалық күшінің абсолют мәні неге тең болады?

А) 0,2 дптр

B) 20 дптр

C) 5 дптр

D) 0,05 дптр

E) 2 дптр

3 Егер дене екі еселенген фокус аралығындай қашықтықта орналасқан болса, онда жұқа жинағыш линза көмегімен алынған кескін:

А) Биіктігі өзгермеген, тура, жалған

B) Биіктігі өзгермеген, төңкерілген, шың

C) Үлкейтілген, төңкерілген, шың

D) Кішірейтілген , төңкерілген, шың

E) Кішірейтілген, тура, жалған

4 Егер дене екі еселенген фокус аралығындай тысқары орналасқан болса, онда жұқа жинағыш линза көмегімен алынған кескін:

А) Биіктігі өзгермеген, тура, жалған

B) Биіктігі өзгермеген, төңкерілген, шың

C) Үлкейтілген, төңкерілген, шың

D) Кішірейтілген , төңкерілген, шың

E) Кішірейтілген, тура, жалған

5 Егер дене бас фокуста орналасқан болса, онда жұқа шашыратқыш линза көмегімен алынған кескін:

А) Үлкейтілген, тура, жалған

B) Кішірейтілген, тура, шың

C) Кескін мүлдем болмайды

D) Кішірейтілген , төңкерілген, шың

E) Кішірейтілген, тура, жалған

6 Шашыратқыш линза беретін кескін қандай?

А) Тек нақты кескін

B) Денеге дейінгі қашықтыққа байланысты нақты не жалған кескін

C) Тек жалған кескін

D) Қоршаған ортаға байланысты нақты не жалған

E) Жауаптар арасында дұрысы жоқ

7 Контейнерде қандай линза орнатылған?

1 1 1

2 2

А) шашыратқыш

B) жинағыш

C) нақты айтуға болмайды

D) мұндай сәулелерді алуға мүлдем болмайды

E) шашыратқыш, артынан жинағыш

8 Схемадан қандай линза қолданылған?

зат

кескін Оптикалық ось

А) шашыратқыш

B) жинақтаушы

C) нақты айтуға болмайды

D) мұндай сәулелерді алуға мүлдем болмайды

E) шашыратқыш, артынан жинағыш

9 Суретте оптикалық осімен жинағыш линза берілген. Фокус және екі еселенген фокус аралығында орналасқан дененің кескіні қандай болмақ?

А) Тура, жалған, үлкейтілген

B) Үлкейтілген, тура, шың

C) Тура, жалған, үлкейтілген

D) Тура, жалған, үлкейтілген

E) Төңкерілген, шын, үлкейтілген

10 Шашыратқыш линза арқалы нақты заттың жалған кескін алынды. Берілген формулалардың қайсысы осыған сәйкес келеді?

А)

B)

C)

D)

E)

Тест тапсырмаларының жауаптары

Деңгейлік тапсырмалар:

• Шашыратқыш линзаның фокус аралығы -1 м. Осы линзадан 3 м қашықтықта биіктігі 2 дене қойылған. Кескін линзадан қандай қашықтықта орналасады, сызықтың үлкейтуі қандай және оптикалық күші неге тең?
• Фокус аралығы 12 см жинағыш линзадан нәрсенің шын және өзінен үш есе үлкейтілген кескін алу үшін, оны қандай қашықтыққа қою керек?
• Егер линзадан нәрсеге дейінгі қашықтық 0,12 м, ал кескінге дейінгі қашықтық 5,5 см болса, шашыратқыш линзаның фокус аралығы қандай болғаны?
• Май шам оптикалық күші 10 Дптр-ге тең жинағыш линзадан 12,5 см қашықтықта орналасқан. Кескін линзадан қандай қашықтықта орналасады және ол қандай кескін?
• Нәрсе жинағыш линзадан 1,8 м қашықтықта тұр. Егер кескін нәрседен 5 есе кіші болып шықса, линзаның фокус аралығы қандай?
• Фокус аралығы 0,4 м болатын жинағыш линзадан, алынған кескін линзаның екінші жағынан 2 м қашықтықта болу үшін, берілген кескін линзадан қандай қашықтықта болу керек?
• Нәрсе линзадан кашықтыққа орналасқан, оның экрандағы кескіні өзінен қанша есе кіші?
• Лупаның фокус аралығы 12,5 см. Лупаның үлкейтуін табыңыз.
• Нәрседен экранға дейінгі қашықтық 3 м-ге тең. Нәрсенің 5 есе үлкейтілген кескінін алу үшін, оптикалық күші қандай линзаны алу керек және оны қай жерге орналастыру керек?

Деңгейлік тапсырмалардың жауаптары