Жұқа линза формуласы. Линзаның ұлғайтуы. Физика, 8 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерізімді жоспар бөлімі:

8.4 В Оптикалық құралдар

мектеп: НЗМ ХББ Петропавл қ.

Сынып: 8____

мұғалім: Саткенов Е.Ш.

күні:

қатысқандар:

қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Жұқа линза формуласы. Линзаның ұлғайтуы.

оқу мақсаттары

8.5.1.10 - жұқа линзаның фокустық қашықтығын және оптикалық күшін анықтау

8.5.1.9 –  жұқа линзада сәуленің жолын салу және алынған кескінге сипаттама беру;

 Бағалау критерийлері

Оқушылар :

- эксперимент түрде жұқа линзаның фокустық қашықтығын анықтайды;

- линзаның оптикалық күшінің физикалық мағынасын біледі;

- сызықтық ұлғайуды анықтайды;

- жұқа линзаның формуласын есеп шығаруда қолданады;

- линзаның ұлғайту формуласын есептерде қолданады.

 Тілдік мақсаттар

Арнайы пәндік лексика және терминология:

Сөздік

Диалогқа/жазуға қажетті сөз тіркестері:

Линза- екі сфералық бетпен шектелген мөлдір дене. Линзалардыӊ екі түрі бар: жинағыш және шашыратқыш.

Линзаны шектеп тұрған сфералық беттердіӊ центрлері арқылы өтетін түзу линзаныӊ бас оптикалық осі деп аталады.

Құндылықтарты дарыту

Ашықтық, серіктестік. Құндылықтарды дарыту жұптарда және топтарда тапсырмаларды орындау арқылы жүзеге асырылады

Кілті дағды

әлеуметтік

Пәнаралық байланыстар

Геометрия, жаратылыс тану

АКТ қолдану дағдылары

Ақпаратты жинау

Бастапқы білім

Жарық , сәуле , сыну, фокус, фокустық қашықтық, бас оптикалық ось, линзада жарық жолын салады.

1 урок

Жоспарланған іс-шаралар

Мұғалім амандасады.

мұғалім: «Балалар өткен сабақта сендер линзадағы сәуле жолдарын қалай түсінгендеулеріңді анықтау үшін келесі тапсырмаларды орындаңдар».

Оқушылар тапсырмаларды парақтарда орындайды. Орындағаннан кейін тапсырмаларды тексереді.

Мұғалім: «Сонымен балалар сендер өткен тақырыпты қайталадыңдар. Линзаларды және олардағы сәулелердің жолдарын қайталадыңдар. Сызбаны салмай кескінді сипаттай алуға болады ма? (иә) Линзаның фокустық қашықтығы мен денеден линзаға дейін қашықтықтың байланысы бар ма? (оқушылар болжамдар ұсынады арасында формула/закон)».

Мұғалім оқушылармен бірлесе тақырып және мақсаттарды ашады.

Мұғалім: «балалар сендер қазір жұпта эксперименттік тапсырма орындап фокустық қашықтықпен дененің және кескінің қашықтықтар байланысын анықтаймыз». Тапсырманы жұппен орындаңдар

Мақсаты: фокустық қашықтық F, линзадан денегедейінгі қашықтық d және линзадан кескінге дейінгі қашықтық f араларындағы байланысты дөңес линзалар үшін анықтау.

Құралдар: (фотографияданы қолданып жазыңдар):

Гипотеза исследования:

Назар аударыңдар!!! Берілген линзаның фокустық қашықтығы 100 мм.

Жұмыс барысы:

1 тапсырма. Линзаның фокустық қашықтығы мен линзадан денеге дейінгі және линзадан кескінге дейінгі қашықтықтардың байланысын зерттеу.

• Жарық көзінен шықан жарық L әрібіне ұқсас кескін береді. Бұл бізде дене болып табылады. Оның биіктігін өлшеңдер ___________.
• Линзаны L-денеден 20 см жуық қашықтыққа орналастырыңдар және экранды анық кескін алғанша жылжытыңдар.
• Линзадан денеге дейін қашықтықты d-ны және линзадан кескінге (экранға) дейінгі қашықтық f-ті, кескіннің биіктігін L^′-ді өлшеңдер және 1, 2 кестеге жазыңдар .
• Линзаны денеге 15 см  <  d  < 20 см аралығында жақындатып тағы екі өлшеу жүргізіңдер. L^′ , d және f нәтижелерін 1 және 2 кестеге жазыңдар.
• Алдындағы өлшеуді тағы екі рет линзаны керісінше денеден алыстатып d > 20 см қайталаңдар. Нәтижелерін кестеге жазыңдар.
• Кестенің қалған бағандарын ондық бөлікке дейін есептеп толтырыңдар.

Кесте 1.

Сұрақтарға жауап беріңдер:

1. Кестенің соңғы үш бағандарын салыстырса қандай қортынды жасауға болады?

2. Қортындыларыңды теңдеу ретінде жазыңдар.

Мәтінмен жұмыс дәптерлеріңе қысқа жазыңдар.

Оқушыларда келесі мәліметтер болуы тиіс:

Кескін және оның сипаттамасын жұқа линзаның формуласымен анықтауға болады. Егер денеден линзаға дейінгі қашықтық d, ал линзадан кескінге дейін қашықтық f, то формулу тонкой линзы можно записать в виде:

.

Шама  D, фокустық қашықтыққа кері шаманы линзаның  оптикалық күші деп атайды. Оптикалық күштің өлшем бірлігін диоптрия (дптр) дейді.

Фокусным расстояниям линз принято приписывать определенные знаки: для собирающей линзы F > 0, для рассеивающей F < 0.

Величины d и f также подчиняются определенному правилу знаков: d > 0 и f > 0 – для действительных предметов и изображений; d < 0 и f < 0 – для мнимых источников и изображений.

Линзаға қатысты дененің орналасуына байланысты кескіннің өлшемі өзгереді. Линзаның сызықтық ұлғайтуы Г  кескіннің өлшемі h' дененің өлшемі h қатынасын айтады:

.

Сыныппен талдау

(Сөйлеу дағдысын қолданады).

Сабақтың соңында оқушылар рефлексия жүргізеді:

Сөйлемді жалғастыр:

- не білдім, нені үйрендім

- неменеге түсінбедім

- нені тағы анықтау қажет

Бағалау

Саралау

Оқушылардың өзін-өзі бағалауы, мұғалім кері байланысы

Барлық оқушылар :

- экспериментті орындайды байланысты анықтайды. Линзаның оптикалық күшінің мағынасын біледі; линзаның ұлғайтуын анықтайды

Оқушылардың көбі:

- жұқа линзаның формуласын есептеуде қолданады

- ұлғайтуын есептеп шығарады

Кейбір оқушылар:

- фокустық қашықтықтың линзаның сфералық радиусына тәуелдігін зерттейді

Оқушылардың денсаулығын және қауіпсіздік ережелерін сақтау

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақбарысындасыныптуралынемесежекелегеноқушылардыңжетістік/қиындықтарытуралыненібілдім, келесісабақтарда неге көңілбөлуқажет?