Тогы бар түзу өткізгіштің магнит өрiсi. Тогы бар шарғының магнит өрiсi. Физика, 8 сынып, қосымша материал.

Сабақ тақырыбы: Тогы бар түзу өткізгіштің магнит өрiсi. Тогы бар шарғының магнит өрiсi

Оқу мақсаты:

– магнит өрісінің сипаттамаларын түсіндіру;

– тогы бар түзу өткізгіштің және соленоидтің айналасындағы өріс сызықтарының бағытын анықтау

Теориялық материал

 Түзу токтыӊ магнит өрісі

 Электр тогы бар өткізгіш орналасқан кеӊістікте магнит өрісі болады. Бұл магнит өрісі магниттік тілшені қозғалысқа келтіреді, яғни магнит тілшесіне магниттік күштер әрекет жасайды.

  Егер токтыӊ бағыты өзгерсе

  Әр түрлі жазықтықтардағы магнит индукциясы

 векторыныӊ бағыты

 Оӊ бұрғы ережесі

 Оң бұрғы ережесі: егер бұрғының ілгерілемелі қозғалысы токтың бағытымен сәйкес келсе, онда бұрғы тұтқасының айналу бағыты өрістің магниттік күш сызықтарының бағытын көрсетеді.

 Оӊ қол ережесі

 Тогы бар катушканыӊ магнит өрісі зерттеу

 Соленоид ( грек. Солен – құбыр (трубка)) – бұл тогы бар катушка.

 Электр тізбегі: ток көзі (аккумулятор), кілт, катушка, қосатын сымдар.

 А) Тізбекте электр тогы жоқ, өйткені ол тұйықталмаған (кілт қосылмаған).

 Б) Электр тізбегін тұйықтаймыз (кілтті қосамыз). Тізбекте ток болған кезінде металл шегелер катушкаға тартылады.

 Тогы бар катушканыӊ магнит өрісі

 Катушканыӊ магнит өрісініӊ күш сызықтары:

 Катушканыӊ магнит өрісініӊ оныӊ орамдар санына тәуелділігі

 А) Орамдар саны аз катушка

 Б) Орамдар саны көп катушка

 Қорытынды: Катушканыӊ орамдар саны артса, оныӊ магнит өрісі артады.

 Магнит өрісініӊ ток күшіне тәуелділігі:

 А) Тізбектегі ток күші кіші.

 Б) Тізбектегі ток күші артты.

Қорытынды: Ток күші артса, магнит өрісі артады.