Электр өрісі.Электр өрісінің кернеулігі. Физика, 8 сынып, дидактикалық материал.

 Сабақтың тақырыбы: Электр өрісі.Электр өрісінің кернеулігі.

 Оқу мақсаттары:

- электр өрісі және оның күштік сипаттамасы ұғымдарының физикалық мағынасын түсіндіру; – біртекті электр өрісінде зарядқа әрекет ететін күшті есептеу; - электр өрісін күш сызықтары арқылы графиктік кескіндеу;

Сабақты түсіндіру барысында талқыланатын сұрақтар:

1.Денелердің арасы бос кеңістік болғанымен неліктен олар өзара әрекеттеседі? 2.Қандай тұжырым жасауға болады? 3.Ал зарядталған гильзаның айналасында электр өрісі бар ма?

Сабақты бекіту барысында талқыланатын сұрақтар:

• Электр өрісі мен гравитациялық өріс арасындағы айырмашылық неде?
• Бұл өрістердің ұқсастықтары қандай?
• Екі шардың өзара тебілгендігін байқай отырып, олардың екеуі де оң зарядталған деп айтуға бола ма?
• Егер денеге электрлену кезінде электрондар келіп қосылса, онда денеде қандай заряд болады.
• Осы кеңістіктің берілген нүктесінде электр өрісі бар екенін қалай білесіз?
• Белгілі бір нүктеде нүктелік заряд электр өрісін тудырады. Егер зарядтын шамасын n есе арттырсақ электр өрісінің кернеулігінің модулі қалай өзгереді.

Есептер шығару

1.Күш сызықтарында бір-бірінен қашықтықта жатқан нүктелер арасындағы потенциалдар айырымы 60 В-қа тең. Егер олар біртекті болса, онда электр өрістің кернеулігін анықтаӊыз

2.Радиусы 30см металл шарикке 6 нКл заряд берілген. Шар бетіндегі электр өрісінің кернеулігін табыӊыз

3.А нүктесінде орналасқан q зарядтың электр өріс кернеулігі (сурет) қайсы

вектор бойымен бағытталған

4.А нүктесінде орналасқан q зарядтың электр өріс кернеулігі (сурет)қайсывектор бойымен бағытталған.

5.Біртекті электр өрісінің кернеулігі Е = 30 кВ/м.Осы кернеуліктің бір сызығында d=0,3 м кашықтықта орналасқан электр өрісі нүктелерінің арасындағы кернеуді табыӊыз.

6.Зарядтың орналасу қашықтығын 3 есе арттырса, онда электр өріс кернеулігінің модулі қалай өзгереді?

7.Нүктедегі өріс кернеулігі 300 Н/Кл. Егер заряд 1∙10^-8 Кл-ға тең болса, онда оның нүктеге дейінгі қашықты анықтаӊыз.

8.Егер электр өрісін тудыратын нүктелік зарядтың орналасу қашықтығын 5 есе арттырсақ, өрістің кернеулігі қалай өзгереді?

9.Нүктелік зарядтың өріс кернеулігі кейбір нүктеде 4 Н/Кл. Егер зарядтың орналасу қашықтығын 2 есе арттырсақ, онда өріс кернеулігінің мәні қандай болады?

10. Біртекті өрісте кернеулігі Е = 2В/м күш бағытымен заряд қашықтыққа орын ауыстырды. Потенциалдар айырмын анықтаӊыз.

11. Сұйықта орналасқан 4 нКл зарядтан қашықтықта өрістің кернеулігі 20 кВ/м. Сұйықтың диэлектрик өтімділігін анықтаӊыз.