Өлшеулер мен есептеулердің дәлдігі. Үлкен және кіші сандарды жазу. Физика, 7 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

7.1A- Физикалық шамалар және өлшемдер

Күні:

Сынып: 7

Өлшеулер мен есептеулердің дәлдігі

Үлкен және кіші сандарды жазу

Жаңа материалды меңгеру

Аспаптардың қателіктерін есепке ала отырып, ұзындықты және уақытты өлшеу;

Оқушылардың барлығы:

Ұсынылған суреттерден және аспаптардан көрсеткіштерді, жіберілген қателіктерін көрсету арқылы жазады;

үлкен және кіші сандарды стандартты түрде жазады.

Көптеген оқушылар:

Өлшеулерді жүргізеді, ХБЖ –да алынған мәндерді жазады және аспаптың қателіктерін анықтайды.

Кейбіреуі:

В және С тобының есептерін шығара алады.

Түсіну

Ұсынылған суреттерден және аспаптардан көрсеткіштерді, жіберілген қателіктерін көрсету арқылы жазады;

үлкен және кіші сандарды стандартты түрде жазады.

Қолдану

Өлшеулерді жүргізеді, ХБЖ –да алынған мәндерді жазады және аспаптың қателіктерін анықтайды.

Пәндік лексика: санның стандарт түрі, құралдың бөлік құны

Диалогқа/жазуға қажетті сөз тіркестері:

Аспаптың бөлік құнын табу үшін … білу керек.

Өлшеу қателігі өлшеу дәлдігінің сипаттамасы болып табылады.

Өлшеу қателігі – деп өлшем нәтижесінің өлшенетін шаманың шын мәнінен ауытқуын айтады.

Абсолюттік қателік x– физикалық шаманың шын мәні мен өлшенген мәнінің айырмасын айтады.

Сабақ бойында оқушыларда қалыптасады бір-бірін сыйлау, академиялық ашықтықты сақтайды.

Математика 7 сынып (сандарды стандарт түрде жазу)

Интерактивті тақтада презентация.

Үлестік және еселік бірліктер.

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Оқушылармен сәлемдесу

(W) Ауызша жаттығулар

1. Сендер күнделікті өмірде өлшеулер жүргіздіңдер ме? Қандай? Мысалдар келтіріңдер.

2. Физикалық шама өлшем бірліктеріне мысал келтіріңдер.

3. Физикалық өлшем бірліктер алдындағы кило-, гекто-, санти-, милли-, микро- сөздері қандай мағынаны білдіреді?

4. Келесі мысалдар қандай физикалық шамалар туралы айтылады:

 а) сабақ 45 минутқа созылады;

 б) бөтелкеде 0,5 л су бар;

 в) мұз 0°С – та ериді;

 г) автобус 40 км жол жүрді?

5. Суретте ұзындықтары бірдей білеушені екі түрлі сызғышпен өлшегендігі көрсетілген. Қай жағдайда дәл нәтиже алынған? Жауаптарыңды негіздеңдер.

6. «Жеті рет өлшеп, бір рет кес» мақалының физикалық мағынасын түсіндіріңдер.

Мұғалім: Тәжірибелік есептеулерде, ғылыми зерттеулерде физикалық шамаларды өлшеудің дәлдігі ерекше орын алады. Бүгінгі сабақта біз өлшеулер дәлдігі туралы толығырақ білеміз.

Сабақ тақырыбы: «Өлшеулер мен есептеулер дәлдігі. Үлкен және кіші сандарды жазу»

Мұғалім оқушыларға сабақ мақсатын тұжырымдауды ұсынады.

(Оқушылар сабақ тақырыбын дәптерге жазып, сабақ мақсатын айқындайды)

(W) Жаңа сабақ оқу

Мұғалім: Өлшеу дәлдігі аспаптың сезгіштігіне және өлшеу жүргізетін адамның дағдысына тәуелді. Физикада өлшеулер кезіндегі нәтиженің дәл болмауы өлшеу қателігі деп аталады. Өлшеу қателігі аспаптың бөлік құнынан үлкен болмайды. Бөлік құны аз болса, өлшеу дәлдігі жоғары болады. Өлшеу дәлдігі - өлшеу аспабын дұрыс қолдануға, өлшеуді мұқият жүргізуге де тәуелді. Өлшеу аспаптарының кемшіліктері және біздің сезім мүшелеріміздегі кемшіліктердің салдарынан өлшеу жүргізген кезде өлшенетін шаманың дәл мәнінен артық немесе кем болатын жуық мәнін ғана аламыз. Зертханалық жұмыс немесе жай өлшеулер кезінде қарастырылуы тиіс:

• Өлшеу қателігі аспап шкаласының бөлік құнының жартысына тең.
• Абсолют дәл өлшеу мүмкін емес!

Мысалы: Қарындаш ұзындығын өлшеп, оның мәнін аспап қателігін ескеріп жазамыз.

Аспап қателігін ескере отырып, физикалық шаманы келесі формула арқылы өрнектейміз:

L = l + ∆l

L – өлшенетін шама

l – өлшеу нәтижесі

∆l – өлшеу қателігі

Өлшеу қателігі – деп өлшем нәтижесінің өлшенетін шаманың шын мәнінен ауытқуын айтады.

Абсолюттік қателік x– физикалық шаманың шын мәні мен өлшенген мәнінің айырмасын айтады.

Анықтау формуласы: x =

(G) Жұптық жұмыс

1. Сызғыштың бөлік құнын анықтаңдар

2. Сағат өлшеуіш аспап болып табылады, ал циферблат –аспап шкаласы. Аспаптың бөлік құны нешеге тең? Сағат неше уақытты көрсетіп тұр?

3.Төменде көрсетілген суреттегі қай мензурка арқылы сұйықтың көлемін дәл анықтауға болады? Неліктен? Аспаптың қателігін ескере отырып сұйықтың көлемін анықтаңдар.

Мұғалім: Физика мен астраномияда аса үлкен және кіші сандар жиі қолданылады. Мысалы, Жер мен Күннің арақашықтығы 150 000 000 км, жарықтың таралу жылдамдығы 300 000 000 м/с, сутегі молекуласының өлшемі 0, 000 000 023 см. Мұндай сандар математикалық есептеулерде біршама қиындықтар туғызады. Сондықтан өте үлкен немесе кіші санды ықшамдап жазу үшін оны екі көбейткіштің көбейтіндісі түрінде жазу қолданылады. Әдетте, бірінші көбейткіш - бір таңбалы немесе үтірлі екі таңбалы сан, ал екінші көбейткіш-дәреже көрсеткіші бар 10 саны болып келеді.

1500000000 =1,5•10⁹ км

300000000 = 3•10⁸ м/с

0.000000023 = 2.3•10^-8 см

10 санының дәреже көрсеткішінің натурал сан болуы есептеу кезіндегі көбейту мен бөлу амалдарын орындауды жеңілдетеді.

(Оқушылар математикалық түрлендірулерді дәптерлеріне жазады)

10^m•10ⁿ = 10^m+n

10^m:10ⁿ = 10^m-n

(10^m)ⁿ = 10^m•n

10⁰ = 1

(I) Жеке жұмыс

А тобы

1. Төмендегі сандарды стандартты түрде жазыңдар:

• 26 000 =
• 45 000 000 =
• 0,000 785 =
• 0,001 07 =
• 83,6 =
• 0,004 19 =
• 36,23·10^-2 =
• 0,27·10⁷ =

2. Келесі амалдарды орындаңдар:

• 10⁷ ·10³=
• 10⁹ ·10²=
• 10⁸ ·10^-4=
• 10⁶ ·10^-6=
• 10⁶·10^-2=
• 10^-5 ·10^-7=

В тобы

3. Бактерияның бір түрінің ұзындығы 0,5мкм-ге тең. Егер осындай бактерияларды бір қатарға орналастырсақ, 1 см ұзындыққа қанша бактерия сыяды? Жауапты стандартты түрде жазыңдар.

С тобы

4.* Көлемі 1м³ болатын кубты тұрғызу үшін қыры 1мм болатын қанша кіші кубтар қажет? Әр қайсысының көлемі 1мм³ болатын кубтарды бір қатар бойына тығыз орналастырған жағдайда осы қатардың ұзындығы қанша болады?

Рефлексия:

- нені білдім, нені үйрендім

- нені толық түсінбедім

- нені білуім керек

Үй жұмысы

§ 7 ; 6 тапсырма, 4 (2) есеп, 43-бет

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?