Топтағы шығармашылықты дамытуға бағытталған ойындар. Дене шынықтыру, 3 сынып, қосымша материал. қосымша материал. 72 сабақ.

№72 сабаққа мұғалімге арналған нұсқаулық

Тақырып: Топтағы шығармашылықты дамытуға бағытталған ойындар

Кіріспе бөлім: Тақырыпқа сай іс-әрекеттер.

Мұғалім сабақтың басынан аяғына дейін оқушылардың іс-әрекетіне бақылау жүргізіп, әр кез бағалап отырады. Тапсырманы орындауда ашық сұрақтар қойып, нәтиже бойынша қорытынды жасап отыру керек.

Сабақтың кіріспе бөлімінде қауіпсіздік ережелерін ескере отырып, қыздырыну жаттығуларын толық орындау қажет. Оқушылар жүру, жүгіру, секіру жаттығуларын орындайды. Тынысты қалыпқа келтіріп, шеңбер бойына тұрып, жалпы дамыту жаттығуларын орындайды. Мұғалімнің қызметі оқушылыр жаттығулармен жұмыс жасау кезінде кемшіліктерді айтып, ескертіп, бағалап отыру керек.

Сабақтың негізгі бөлімінде мұғалім сабақ мақсатына сай тапсырмаларды орындауда бағыт-бағдар беріп, кемшіліктерді ескеру қажет.

Бағалау: Оқушылар тарапынан берілген ақпаратқа мадақтау арқылы қолдау көрсету.

Негізгі бөлім: «Топтағы шығармашылықты дамытуға бағытталған ойындар»

Оқушыларға топта ойын кезіндегі қауіпсіздікті ескерту. Бір-бірлерінің ойын тыңдап, идеялармен бөлісуді дағдыландыру. Түрлі тапсырмаларды орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрып, шығармашылық қабілеттерін дамыту. Ойын кезінде құрал-жабдықтармен мұқият жұмыс жасауды үйрету.

«Допты қуып жет» ойынын ойнату

Оқушылар үлкен шеңбер бойына тұрады. Мұғалім шеңбердің бір шетінен және орта шетінен екі допты ойыншыларға ұстатады. Шеңбер бойына орналасқан ойыншылар мұғалімнің белгісі бойынша сағат тілімен допты жылдам бір-біріне лақтыру қажет. Ойын мақсаты: допты жылдам қағып, лақтыру, шапшаңдық таныту. Ойыншылар бір орында тұрып, доппен жылдам жұмыс жасай білу керек. Бұл ойын оқушылардың тез ойланып, жылдам іс-әрекет жасауларына көмектеседі.

2-нұсқасы

Оқушылар шеңбер бойына тұрады. Олар бірінші және екінші болып сағат тілімен саналады. Мұғалімнің ысқырығымен ойын басталғанда, ойыншылар шеңбердің сыртын айнала жүгіріп, бірінші ойыншы біріншілерге, екінші ойыншы екіншілерге допты әкеп береді. Ойын осылай жалғаса береді. Ойынға қатысушылар жылдам ойланып, іс-әрекет жасаулары керек.

Дискриптор:

• Ойында ережені мұқият ұстанады;
• Шапшаң қимылдап, жылдам іс-әрекет жасайды;
• Шығармашылық қабілеттерін көрсете алады.

Қорытынды жасау. Бағалау.

Ойын аяқталған кейін, ойынды қорытындылау. Яғни, ойын барысындағы кемшіліктерді, қателіктерді ортаға салу. Оқушылардың іс-әрекетін, шағырмашыл қабілеттерін бағалау. Мақтау, мадақтау сөздері арқылы оқушыларды ынталандыру, қызығушылықтарын ояту.

Сұраңыз: Қандай ойындар сіздердің көңіл күйілеріңізге және өздеріңізді сергек сезінуге көмектеседі?

Қалыптастырушы бағалау сабақ барысында қалай жүргізіледі.

Оқушылармен тақырыпқа сай іс-әрекет жүргізу барысында, тапсырманы орындауда әр кез қалыптастырушы бағалау жүргізу. Тапсырманы орындауда қателіктерді айтып, үнемі кері байланыс беріп отыру. Оқушылар тапсырманы орындау кезінде мақтау, мадақтау сөздерін айтып, ынталандырып, талпындырып отыру. Оқушыларының өздері арасында шағын топтармен жұмыс барысында өзара бағалау жүргізіп, бір-бірін бағалауға дағдыландыру. Тапсырманы немесе қандай да бір қимыл-қозғалыс ойыны ойнатып болғаннан кейін, ашық сұрақ-жауап арқылы оқушылардың тапсырманы орындауда қандай дағдылары дамығанын немесе қандай қиыншылықтар кездескендігі бойынша да кері байланысты үнемі жүргізіп отыру қажет.

Баланың шығармашылық қабілетін дамытуға бағытталған ойындардың ерекшеліктері.

Ойын балалардың  негізгі  іс–әрекеті  ретінде  психологиялық, анатомиялық–физиологиялық, педагогикалық маңызы зор қызметтер атқарады. Ойын  баланың даму құралы,  таным–көзі, білімділік, тәрбиелік, дамытушылық мәнге ие бола отырып, адамның жеке тұлға ретінде қалыптасуына ықпал етеді. Ойында әрбір адам ойнап өседі, ойынды көп ойнаған адамның дүниетанымы кең, жаны таза, жүрегі нәзік, нағыз сезімтал тұлға болмақ.  Кей бала ойында  шынайы өмірді бейнелесе, кей бала ішкі сезімін білдіреді. Ойын екі түрлі  уақыттық  бағытты қамтиды: қазіргі және болашақ. Балалар ойын үстінде өздерін жеңіл, еркін сезінетіндіктен өздерін көрсете алады. Балалар үшін өз тәжірибелері мен сезімдерін шығару — табиғи динамикалық және денсаулық жақсартушы іс-әрекет.

Ойын — бұл ақпарат алмастыру құралы және баладан өз ойымен бөлісуді талап ету; яғни автоматты түрде қарым–қатынастағы барьерді жасату. Жоғарғы қатынас денгейге көтерілу үшін сөзді пайдалануы қажет. Ойын сезімдердің берілуімен және кемшіліктердің шешілуі үшін құрал болады. Бала сезімін вугвальды жеткізу ылғи да мүмкін емес. Дамудың бұл сатысында бала не сезгенін айту үшін когнитивті, вугвальды құралдары жетіспейді эмоционалды жағдайда оларды сөзбен жеткізу үшін бала өз ауыртпалықтарында интенсивті бір ойға жинақтала алмайды. 

Баланың барлық психологиялық ерекшеліктері осы ойын әсерінде қалыптасады. Ойын — бала әрекетінің негізгі бір түрі. Ойын әсері арқылы адам баласының белгілі бір буыны қоғамдық тәжірибені меңгереді, өзінің психикалық ерекшеліктерін қалыптастырады. Бала ойынында да қоғамдық, ұжымдық сипат болады. Ойын баланың түрлі қасиеттерін дамытады да баланың қабілеті, белсенділігі артады.

Ойынның  ерекшеліктері (К. Стопоро):

• ермек ойындар — ойында сюжет болмайды, оның мақсаты қатысушылардың  көмегі, мысалы: бір-бірінің артынан қуу, қытықтау және т. б.;
• жаттығу ойындар – сюжет болмайды, көбіне дене жаттығуына арналған, мысалы: ағашқа тартыну, ағаштың үстінен жүгіру.
• сюжетті  ойын — ойын  әрекеті бар, алғашқы  қиялдағы   ситуацияларды  көрсету, мысалы: әр түрлі аспаптарда ойнау, жан-жануарлардың әрекетін көрсету немесе әлеуметтік қатынастарды көрсету;
• процесуалды еліктеу ойындары – нақты кезеңге  байланысты әрекеттер мен жағдайларды сыртқа шығару;
• дәстүрлі ойындар ұрпақтан- ұрпаққа берілетін ойындар. Бұнда жеке бастың сапасы көрінеді, жеке басты сыйлауды талап етуден тұрады

Ойындағы жетістіктер баланың сабақтарда жүйелі білім алу мүмкіндігіне маңызды әсер етеді, құрбы-құрдастары мен ересектердің ортасында оның шынайы адамгершілік-эстетикалық бағытының әбден жетілуіне мүмкіндік туғызады.