Кладограмма және филогенетикалық ағаш. Биология, 10 сынып, сабақ жоспары.

Пән: Биология

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Тарау: 10.3 C Эволюциялық даму және селекция негіздері. Тірі ағзалардың көптүрлілігі.

Сабақ тақырыбы: Кладограмма және филогенетикалық ағаш

Оқыту мақсаттары:

10.1.1.2 кладограммалар мен филогенетикалық ағаштарды түсіндіріп беру

Сабақ мақсаттары

Кладограммалар мен филогенетикалық ағаштарды салыстыра алады.

Бағалау критерийлері

Барлық оқушылар: биноминалды жүйе туралы алғашқы білімдерін қолданады;

Көптеген оқушылар: Әр алуан филогенетикалық карталардың принциптерін салыстырады;

Кейбір оқушылар: Филогенетикалық карталар мен кладограмманы қолданып ағзалардың әр түрлі таксономиялық топтарын талдай алады.

 Тілдік мақсаттар

Оқытудың тілдік мақсаты: Оқушылар орындай алады:

тірі ағзаның белгілі бір табиғат дүниесіне жататындығын анықтауға қажетті қасиеттерді ауызша және жазбаша сипаттайды.

Пәнге қатысты лексика мен терминология: эукариоттар, прокариоттар жануарлар, өсімдіктер, саңырауқұлақтар, протоктистер/протистер, бактериялар / монерлер, археи, таксондар, таксондық жіктеу, домен, қасиет, кладограмма, филогенетикалық ағаш, филогенетика.

Диалог құруға / жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

X неліктен Y-ке жатады?

X ағза Y патшалыққа жатады, себебі ...

X ағза Y қасиеттеріне ие, бұл оның Z патшалығына жататындығын білдіреді

X Y бола алмайды, өйткені онда Z бар/жоқ

X тірі табиғат патшалығындағы ағзалардың барлығында ... бар

X қандай патшалыққа жатады?

Құндылықтарды дарыту

• • • • интеллектуалды даму;
• көшбасшылық сапасын дамыту;
• құрмет;
• ынтымақтастық.

Пәнаралық байланыстар

Тарих, география, математика, сызу.

АКТ қолдану дағдылары

Оқу үрдісін активтендіру үшін интерактивті тақталарды пайдалану.

Сабақ түрі

Жаңа тақырыпты меңгеру

Бастапқы білім

Тірі ағзалардың көп түрлілігі - 6, 7, 8, 9 сыныптар.

Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары – 8, 9 сыныптар.

Селекция негіздері және эволюциялық даму – 9 сынып.

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Оқушылар арасында ақпаратты қабылдауға және тақырыпты меңгеруге деген ахуал жасау. Сабақ мақсаты мен тақырыбын анықтайтын мысалдар келтіру.

(С) Оқушыларға филогенетикалық ағаштарды құру принциптері мен мен оларды қолдану мақсаттарын талқылауды ұсыныңыз. Филогенетикалық карта құру негізі ағзаның генетикалық ерекшелігіне тікелей байланысты. Сусиыр/бегемот және оның киттермен эволюциялық қатынастары генетикалық фактілер арқасында жаңаша көзқараспен қабылдаудың жақсы мысалы бола алады.

(Т) Оқушыларға кладограмма мен филогенетикалық ағаштың ұқсастығы мен айырмашлығын анықтауды сұраңыз (кладограмма мен филогенетикалық ағашты қарастырып, айырмашылық принциптерін түсіндіреді)

Кестені толтыру

(Т) (ҚБ) Оқушыларға шығу тегі бойынша ағзаларды жіктеуге мүмкіндік беріңіз (белгілі бір ағзаның филогенетикалық картасын құрастырады)

(Ұ) Оқушыларға қазіргі заманғы жіктеу туралы талқылауды сұраңыз (алты патшалық жіктелу жүйесі мен Карл Везенің үш домен жүйесі)

(Т) (ҚБ) Оқушылар орындап болған соң бірін-бірі бағалайды.

Рефлексия. Сабақта болған үш әрекетті талқылау

І. Біз бүгін оқыдық

ІІ. Бізде жақсы іске асты

ІІІ. Бізде қиын болды.

Адамның филогенетикалық ағашын құру

Қосымша ақпарат

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Барлық оқушылар: биноминалды жүйе туралы алғашқы білімдерін қолданады;

Көптеген оқушылар: Әр алуан филогенетикалық карталардың принциптерін салыстырады;

Кейбір оқушылар: Филогенетикалық карталар мен кладограмманы қолданып ағзалардың әр түрлі таксономиялық топтарын талдай алады.

Филогенетикалық карта мен кладограмма құруда практикалық жұмыс – бұл білімдері мен дағдыларын тексеру формасы. Нәтижені талдайды және қорытынды жасайды.

Сыныпта қозғалу, сымбатқа көңіл аудару (дұрыс отыру)

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқумақсаттары дұрыс қойылғанба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?