Адам генетикасы. Адамның тұқымқуалау белгілерін зерттеу әдістері. Адамның генетикалық ауруларының алдын алу. Модельдеу «Адамның генеалогиялық шежіре ағашын құру». Биология, 9 сынып, сабақ жоспары.

Бөлім: 10.3C Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары.

Мектеп: НЗМ Талдықорған қаласы

Күні:

Мұғалімнің аты - жөні: Жылкайдарова Н.Т

Сынып: 10

Қатысқан оқушылар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Адам генетикасы. Адамның тұқымқуалау белгілерін зерттеу әдістері. Адамның генетикалық ауруларының алдын алу. Модельдеу «Адамның генеалогиялық шежіре ағашын құру».

Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары:

9.2.4.9 -адам генетикасын зерттеудің негізгі әдістерін сипаттау;

9.2.4.10 -шежіре сызбасын құру

 Сабақтың мақсаты :

Барлық оқушылар орындай алады:

• Адам генетикасын зерттеудің негізгі әдістерін түсінеді.
• Туыстық шежіре сызбасын құра алады
• Туыстық шежіре сызбасын құру үшін шартты белгілерді пайдаланады.
• Оқушылардың көбі орындай алады:
• Адам генетикасын зерттеудің негізгі әдістерін сипаттай алады.
• Туыстық шежіре сызбасын құруда ережелерді сақтайды.
• Шежіре сызбасын құру кезінде сәйкес келетін терминдерді қолданады.
• Мұғалімнің көмегінсіз туыстық шежіре сызбасын құрады.
• Кейбір оқушылар орындай алады:
• Туыстарының барлығының генотиптерін анықтай алады.

 Бағалау критерийлері:

Адам генетикасын зерделеу үшін қолданылған әдістер туралы біледі, осы әдістерді сипаттайды.

Адам генетикасын зерделеу үшін қолданылған әдістер туралы ақпараттарды талдайды.

Шежіре құрастыру сызбалары туралы алдыңғы білімдерін қолданады.

Шежіре сызбасын құрады және генетикалық сызбаларды түсіндіреді.

Өздерінің бақылағандарының нәтижесін дұрыс талдайды.

Қорытынды жасайды.

 Тілдік мақсаттар:

Пәндік лексика және терминология:

адам -человек - people

әдістер - методы - methods

цитогенетика – цитогенетика – cytogenetic

биохимия – биохимия - biochemistry

иммунология- иммунология - immunology

математика -математика - mathematics

физиология - физиология -physiology

молекула – молекула - molecule

Оқушылар орындай алады:

Генологиялық әдіс, генологиялық ағаш, шежіре, доминантты және рессесивті белгі, пробаанд, сибстер.

Пробаанд – бұл шежіре құрастыруды бастайтын ........... , Оның ……………………. сибстер деп белгілейді.

 Ұлттық құндылықтар:

Ғылыми көзқарастарын қалыптастыру.

 Межпредметные связи

Химия, математика

Ұсынылған бастапқы білімдер

Генетикалық концепциялар, символдар және терминология (9-сынып)

Генетикалық сызбалар құру (9-сынып)

Қан аглютинациясы (9-сынып)

Иммундық реакция (9-сынып)

Талдай шағылыстыру. Толық толымсыз доминанттылық.Жынысты анықтаудағы хромосоманың рөлі. (9.3D – Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік).

(10.3C – тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары).

Адам генетикасын зерттеу әдістері. (10.3C).

Сабақтың барысы:

Сабақта орындалуы тиіс іс - әрекеттер

Ресурстар

Ұйымдастыру сәті

- оқушылардың зейінін тұрақтандыру

- оқушылармен бірге сабақтың мақсатын анықтау

- оқушылардың дамуын анықтау.

Жұппен жұмыс:

Оқушылар оқулықты, ноутбукты пайдаланып адам генетикасын зерделеу үшін қолданылған әдістерді (генеологиялық, цитогенетикалық,

егіздік, онтогенетикалық, популяциялық, биохимиялық) зерттейді. Зерттеп болған соң джигсо әдісі бойынша бір – бірімен ақпарат алмасып, оқушылар өздерін – өздері бағалау критерийлері бойынша бағалайды.

Сыныппен жұмыс:

Оқушыларға генеологиялық шежіре сызбасын құру жөнінде мәтін таратып беремін. Оқушылар оқып, жұппен, содан кейін сыныппен генеалогиялық сызбаларды қалай құру керектігін талдайды.

Топпен жұмыс: оқушыларға тапсырмалар таратып беремін, оқушылар 3 топқа бөлініп, генеалогиялық сызбаларды талдайды. Содан кейін тақтаға шығып, басқа оқушыларға түсіндіреді.

Қалыптастырушы бағалау жұмысы:

Оқушылар дайын жауаппен бірін – бірі тексеріп бағалайды.

Ноутбуктер

Тест жұмысы

V. Үйге тапсырма:http://goo.gl/o1uXw сайтты пайдалана отырып төмендегі берілген белгілердің бірінің тұқымқуалауы бойынша өз отбасының шежірелік сызбанұсқасын құру:

•Көздің түсі (қоңыр,көк немесе сұр);

•Шашатың түсі (сары, сары емес);

•Бет терісінің пигменті (секпіл, секпілдің болмауы);

•Көздің көргіштігі (жақыннан көргіштік, қалыпты көру);

•Беттегі шұңқыр (бар, жоқ).

Рефлексия:

Инсерт әдісін пайдалану

Стикерлер

Қосымша ақпараттар

Дифференциалды оқыту – Көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндеттер қоюды жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс

Денсаулық және қауіпсіздік ережелері

АКТ

Құндылықтармен байланыс

(тәрбиелік элемент)

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?