Крит-микендік мәдениет туралы мифтер не айтады? Дүние жүзі тарихы, 5 сынып, қосымша материал 3.

Крит аралығындағы археологиялық зерттеулер

ХХ жылдықтың басында археологтар Критте қазба жұмыстарын бастады және Минос патшалығының ежелгі астанасы – Кноссты тапты.

Сансыз залдары, дәліздер, баспалдақтары бар үлкен үш қабатты сарай аңызға айналған Лабиринтті еске түсіреді.

 Кносс сарайының қабырғалары мен төбелері түрлі түсті фресмкалармен безендірілген (ылғалды сылақта жасайтын суреттер). Оларда Крит тұрғындарының әдемі киінген шерулері бейнеленген.

 Археологтар Критте Кноссқа ұқсас сарайлар мен қоныстарға тағы бірнеше қазба жұмыстарын жүргізген. Ғылым үшін ең құнды қазбалар балшықтан жасалған кестелер мен түрлі заттардағы жазбалар болды. Бірақ бұл ежелгі жазба әлі күнге дейін шешімін таппады.

 Дегенмен, археологиялық жазбалардың арқасында көп нәрсе белгілі болды. Криттің сарайлары мен қоныстарында бекініс құрылыстары болмаған. Оның тұрғындары жаулардың шабуылдарынан қорықпаған. Крит билеушісінің мықты әскери флоты болған, ол сүйеніштерді мықтап сақтаған. Шешім шығаруға болады: Криттің барлық тұрғындары бір билеушіге бағынған, бір мемлекет болған. Крит патшалығы б.з.д 2 мыңжылдығының бірінші жартысында гүлденген. Б.з.д 15 ғасырда сарайлар күшті жерсілкінісінің нәтижесінде бұзылған. Бірнеше онжылдықтар өткен соң табиғи апаттан кейін Критті ахейліктер басып алған.

Ахейлік Греция.

Тесей мен Минотавр туралы аңызда тағы бір шындыққа жанасқан факті бар: басында ахейліктер Критке алым-салық төлеген, кейін одан босатылған. Сол уақытта ахейліктер өздерінің мәдениетті көршілерінен үйренген. Олар Крит тұрғындарынан жазу жүйесін үйренген және оларда балшықты кестелерге жазған. Бұл жазбаларды ертегректік тілде ғалымдар шешімін таба алды.

 Криттік сарайлар жойылғаннан кейін ахейлік мемлекет гүлдене бастады. Ахейлік қалалардың ең атақтысы Микен қаласы болды.

 Микенде төбенің басында бекіністер тұрғызылған, үлкен тас үйіндісінен жасалған. Кірер есіктері арыстан қорғандар болған (олар екі арыстанның суретімен безендірілген).

 Бекітістік қабырғалардың ар жағында патшалық сарай болған. Археологтар микендік билеушілердің жерлеулерінде алтын жерлеу маскаларын, мыстан жасалған кеселер мен құмыраларды, алтын мен күмісті, қоладан жасалған көп қару тапқан.

 Микен патшалары мен басқа ахейлік мемлекеттер Орта азия жағалауы мен Эгей теңізінің аралында тонаушылық жорықтарды жиі жасаған. Ахейліктердің соңғы осындай жорығы Троян соғысы (шамамен б.з.д. 1200 ж.). Аңыздардың айтуынша, ахейлік әскер мен флотты микендік патша Агемнон басқарған. 10 жыл бойы ахейліктер Орта Азиядағы мықтан бекінген Троя қаласын қоршап алды және жаулап алды. Осыдан кейін көп ұзамай Грекияға солтүстіктен жаңа қоныс аударушылар – жауынгер дорийліктер келді.