Арифметикалық квадрат түбірдің қасиеттерін, өрнектерді түрлендіруде қолдану. Алгебра, 8 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 8.1А. Квадрат түбірлер және иррационал өрнектер (20 сағ) сағ)

Мектеп: ХББ НЗМ Петропавл қаласы

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Мендыбаев А.Б.

Сынып: 8

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Арифметикалық квадрат түбірдің қасиеттерін өрнектерді түрлендіруде қолдану

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

8.1.1.6 санның квадрат түбірі және арифметикалық квадрат түбірі ұғымдарын біледі және ажыратады;

8.1.2.1арифметикалық квадрат түбірдің қасиеттерін қолданады;

 Сабақ мақсаттары

• Санның оң және теріс квадрат түбірлері болатынын, ал арифметикалық квадрат түбірдің мәні тек оң болатынын біледі;
• Квадрат түбірдің мүмкін мәндер жиынын анықтай алады;
• Алгебралық өрнектермен жұмыс істегенде квадрат түбірдің қасиетін қолдана отырып, құрамында квадрат түбірлері бар өрнектерді ықшамдауға машықтанады.

 Жетістік критерийлері

Оқушы мақсатына жетті: егер

• квадрат түбірдің мүмкін мәндер жиынын анықтайды;
• алгебралық өрнектермен жұмыс істегенде квадрат түбірдің қасиетін қолдана отырып, құрамында квадрат түбірлері бар өрнектерді ықшамдайды.

 Тілдік мақсаттар

Пәнге тән лексика мен терминология:

 Құндылықтарды дарыту

*Академиялық шыңшылдық, азаматтық жауапкершілік

*Ж.А білу және түсіну: тұрақты даму, әлеуметтік әділеттілік және теңдік

*Ж.А құндылықтары: әлемдегі және қоршаған ортадағы жағдайларды жақсартуға белсенді қатысуға шешім қабылдау

*Ж.А.дағдылары: өзінің айналасындағыларға ашық, әділ қарым –қатынас және олардың құқықтарын құрметтеу

 Пәнаралық байланыстар

Физика

АКТ қолдану дағдылары

Интерактивті тақта мүмкіндіктері

Бастапқы білім

Алгебралық бөлшек, қысқаша көбейту формулалары, көбейткіштерге жіктеу, қысқарту

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

І. Ұйымдастыру кезеңі:

ІІ. Үй жұмысын тексеру (дәптерлерін жию)

Квадраттық түбірлерлердің қандай қасиеттерін білесіңдер?

Сергіту сәті “Сөзжұмбақ”;

• 16 санының түбірі?
• 25 санының түбірі?
• 64 санының түбірі?
• 900 санының түбірі?

ІІІ. Жаңа сабақты оқып үйрену.

Талдауға ұсынылатын сұрақтар:

1. Теріс емес а санының квадрат түбірі?

2. Арифметикалық квадрат түбірі?

Берілген сандардың квадрат түбірлерін табыңдар:

• 4; 2) 25; 3) 16; 4) 49; 5) 36; 6) 81; 7) 121;

8) 144; 9) 196; 10) 225.

Мысалы: 49 санының квадрат түбірі 7 және -7, өйткені және.

Жауабы: 1) 2; 2) 5; 3) 4; 4) 7 5) 6; 6) 9;

7) 11; 8) 12; 9) 14; 10) 15;

Анықтама: Теріс емес а санының квадрат түбірі деп квадраты а-ға тең b санын атайды.

Түбірдің оң мәнін арифметикалық квадрат түбір деп атайды. Мысалы: 16 санының квадрат түбірі 4 және -4, өйткені және. Мұндағы 4 арифметикалық квадрат түбір.

Анықтама: Квадраты а-ға тең кез келген теріс емес b саны теріс емес а санының арифметикалық квадрат түбірі деп аталады.

а санынан алынған арифметикалық квадрат түбір деп белгіленеді. Мұндағы таңбасы арифметикалық квадрат түбірдің таңбасы немесе радикал, а – түбір таңбасының ішіндегі өрнек.

өрнегі «а санының арифметикалық квадрат түбірі» деп оқылады. Арифметикалық квадрат түбірдің анықтамасы бойынша:

теңдігі , болғанда орындалады.

Мысал.

1) 2) өрнегінің мәнін табайық.

Шешуі. Арифметикалық квадрат түбірдің анықтамасын қолданамыз:

1) өйткені және

2) өйткені және

Жауабы: 1) 9; 2) 0,4.

Кез келген санның квадраты теріс емес болғандықтан, өрнегінің жағдайында мағынасы болмайды.

Мысалы, , өрнектерінің мағынасы жоқ.

Арифметикалық квадрат түбірдің анықтамасынан өрнегінің мағынасы болатын кез келген а үшін

теңдігінің дұрыс екені шығады.

Арифметикалық квадрат түбірдің анықтамасын қолдануға мысалдар келтірейік.

Мысал. өрнегінің мәнін табайық.

Шешуі.

Жауабы: 0.

Мысал. Арифметикалық квадрат түбірдің анықтамасын қолданып, теңдеуін шешейік.

Шешуі. теңдігі , болғанда орындалатыны белгілі. Демек, теңдеуінен немесе екенін аламыз. Соңғы теңдеуде демек квадрат түбірдің анықтамасы бойынша немесе және екі түбір шығады. Тексеру жүргізу арқылы х – тің екі мәні де берілген теңдеудің түбірі болатынын аламыз.

Жауабы: .

IV.Білімді бекіту

• “Математикалық диктант”;

• Деңгейлік есептер

I деңгей. Өрнектің мәнін тап

1) 2)

II деңгей. Өрнектің мәнін тап.

1) 2)

III деңгей. Өрнекті ықшамда.

1) 2)

Слайдпен жұмыс (9-16 слайд)

V.Сабақты қорытындылау “Рефлексия”,оқушыларды бағалау;

Үйге тапсырма:

Есептеңіз:

а) ; б) ;

в) ; г) ;

д) ; е) ;

з) ; и) .

Кері байланыс

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

ӘБ меңгерушісі: Попова Ю.И