Табиғи бірлестіктер қалай өзгереді? 1-сабақ (Жаратылыстану, 3 сынып, I тоқсан)

Пән: Жаратылыстану
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Жанды табиғат. Өсімдіктер
Сабақтың тақырыбы: Табиғи бірлестіктер қалай өзгереді? 1-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: 3.2.1.4 адамның іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін түсіндіру;
3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылығы мен кемшілігін анықтау;
Сабақтың мақсаты: Оқушылар:
өз өлкесінің табиғи бірлестіктерін сипаттап үйренеді;
адамның өсімдік тіршілігіне жасайтын ықпалын түсінеді.

Ұйымдастыру.
Жедел жауап. Оқушыларға сұрақтар қою.
• Өсімдік бірлестігінде қанша өсімдік болады? • Бірлестік өсімдіктері өзара қалай байланысады?
• Бірлестіктегі тепе-теңдік қандай табиғат жағдайлары арқылы сақталады?
• Өсімдіктердің тіршілік ортасы қай кезде өзгереді?
•Тіршілік ортасы өзгерсе, бірлестіктегі өсімдіктерге не болуы мүмкін?
Сабақ тақырыбы мен мақсатымен таныстыру.
Суретпен жұмыс. Көл.
Тапсырманы топпен орындау. Төмендегі сұрақтарға жауап алу.
- Бұрын бұл жерде көл болған еді, ал қазір қалың орман. Бұл өзгеріс неліктен болды деп ойлайсың?
Оқушыларға өз болжамдарын айтқызу.
Көлдің орманға айналу кезеңдерін ретімен айту, өз шешімдерін дәлелдеу.
Адам мен табиғат. Жұппен жұмыс.
«Аралас, жұптас, пікірлес»
Сынып оқушыларын ортаға шығару. «Аралас» дегенде оқушылар ортада бір-бірімен араласып жүреді. «Жұптас» дегенде жұппен тұра қалады, «Пікірлес» дегенде өз пікірлерімен ой бөліседі. Бұл тапсырманы 2-3 рет қайталап, бірнеше пікір тыңдауларына мүмкіндік беру.

- Бұл қандай табиғи бірлестік?
- Табиғи бірлестік неліктен өзгеріске ұшырады?
- Бұл өзгеріс табиғатқа қалай әсер етеді деп ойлайсың?
Оқушылар орман бірлестігі адамның іс-әрекетінің салдарынан өзгергендігін, табиғатқа әсерін айтады.
Оқулықтағы мәтінмен жұмыс. Әр оқушы жеке мәтінмен жұмыс жасау. Мәтін бойынша қойылатын сұрақтар:
1. Қандай табиғи апаттардан кейін өсімдік бірлестігі жойылып кетуі мүмкін?
2. Қалпына келу үшін ұзақ уақытты талап ететін қандай өсімдік бірлестігін білесің?
3. Бірлестіктердің ауысуы дегенді қалай түсінесің?
4. Адамның күтіп-баптауын қажет ететін бірлестік қандай бірлестік түріне жатады?
5. Жасанды бірлестіктің табиғи бірлестіктен айырмашылығы қандай?
Зертте. Мектеп ауласында өскен өсімдіктердің алуан түрлілігін зерттеу үшін оқушыларды топқа бөлу. (бір топ ағаштарды, бір топ бұталарды, бір топ гүлдерді т.б мектеп ауласында өскен өсімдік түрлерін зерттеуге жағдай жасау)
Зерттеу сұрақтары:
- Мектеп ауласында қандай өсімдік түрлерін байқадыңдар?
- Олар өсімдік бірлестігінің қандай түріне жатады?
- Оларға қандай күтім жасалады?
- Өз мектебіңнің ауласында тағы қандай өсімдіктер өскенін қалайсың?
Белгілі уақыттан соң топ мүшелері жиналып, өздері бақылаған өсімдіктер бірлестігі жайлы жоғарыдағы сұрақтар төңірегінде сыныппен ой бөлісу.
Сен білесің бе? Табиғатқа зиян келтіретін: орман ағаштарын кесу, жер жырту, мал жаю т.с.с адам әрекеттерін оқушылардың өздеріне айтқызу.
Ойлан! Орман ішіндегі бос алаңқайлар қалай пайда болады? бұл сұраққа оқушылардың ойларын тыңдау.
Қосымша тапсырма: Жұмыс дәптері 16-жұмыс парағы (18-б.).........