Экологиялық сукцессиялар: бастапқы және екіншілік сукцессия. Өзін өзі реттеу. Экожүйелердің ауысуы. (Биология, 7 сынып, I тоқсан)

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Биосфера және экожүйелер
Сабақ тақырыбы: Экологиялық сукцессиялар: бастапқы және екіншілік сукцессия. Өзін өзі реттеу. Экожүйелердің ауысуы.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 7.3.1.4 экологиялық сукцессиялардың үрдісін сипаттау
Сабақ мақсаттары: Оқушылар
1. табиғаттағы тұрақты экожүйелердің құрылу заңдылықтарын біледі; терминнің мағынасын түсінеді
2. «бастапқыэкологиялық сукцессия»;
3. Биогеоценоздың ауысы нәтижесінен табиғатта болып жатқан себеп-салдар байланысы бойынша өз бітінше ақпарат көздеріне талдау жүргізіп,жұмыс жасай алады;
4. Толеранттығын және тез тіл табыса алу қабілетін дамыта отырып, экологиялық мәдениет қалыптастырады.

1. Бұрынғы білімдерін жаңғырту.
(G)дұрыс тұжырымдамаларды таңда, өз таңдауыңды дәлелде(5 минут).
(G)Сурет бойынша мәселе сұрақ.
Н.Епишеваның « Остров» өлеңіне талдау.
«Берілген сурет және өлең қандай үрдісті сипаттап тұр деп ойлайсыңдар?»

Сабақтыңтақырыбыжәнемақсаттарыментаныстыру
( Т) Мұғалімнің дәрісі.
• Сукцессияны анықтау.
• Сукцессиятүрлері.
1. Материалмен жұмыс жасау.
Жұппен жұмыс
№ 1 тапсырма «Рет бойынша сапқа тұр!»
Бастапқы сукцессияның кезеңдерін ретімен қойып шық және қойылмаған кезеңді тап
БАСТАПҚЫ СУКЦЕССИЯ КЕЗЕҢДЕРІ:
1.Тау жыныстарының жел қақтырылуы
2.бактериялардың, балдырлардың, қаспақты қына және топырақ түзілуі
3.Мүктердің және жалпақ қыналардың тұрақтануы,
4.Шөптесін өсімдіктердің пайда болуы-қоғамның қалыптасуы
5.Бұталардың тұрақтануы
6.Орман–тұрақты экожүйе.
№ 2 тапсырма «Айырмашылығын тап»
Сүретке мұқият қара, көрсетілген үрдісте бастапқы сукцессияның екіншілік сукцессиядан айырмашылығы қандай?

Бастапқы білімді тексеру. Баспадан шыққан тапсырмалармен жұмыс жасау. (ҚБ)
№ 3 тапсырма.Қойылмаған сөздерді орнына қою:
1. Бастапқыда өсімдік өспеген аймаққа, өсімдік басып кетуі......... (бастапқы сукцессия)
2. Мүктер мен қыналарды ... деп атайды (сукцессия пионерлері)
3. алғашқы топырақ ...... әсерінен түзіледі. (редуцент- бактериялар)
4. Қандыағаш тамырларында түйнектері болады – арнайы мүшелер, олардың құрамында ...... болады (селбесуші бактериялар).
5.Селбесуші бактериялар…… мүмкіндік туғызады (топырақ құрамына азот жиналуына ).
6. Сукцессияның қозғаушы күші .... болып табылады (астындағы топырақ құрамын өзгертетін өсімдіктер).

№ 4 тапсырма.Тапсырманы шешіңіз.
Неліктен ескі ғимараттарда қына, мүк, терек және қайынды көруге болады?........