Мұхтар Әуезов
Төзім тамаша сипат. Бірақ шексіз ұзақ төзуге өмір тым қысқа ғой.
Халық деген бейшара ғой, сойыл соғысқанда бiрге соғысады, үлеске келгенде құм асайды.
Театр — сымбатты өнердің ішіндегі ең зор өнердің бірі.
Ұл тәрбиелей отырып, халықты тәрбиелейміз, қыз тәрбиелей отырып, ұлт тәрбиелейміз.
Талай жан бар аузыменен айды алар, қолымен қосаяқ та соға алмас.
Кімде-кім қазіргі уақытта ана тілін, өзінің әдебиетін сыйламаса, бағаламаса, оны сауатты, мәдениетті адам деп санауға болмайды.
Күй атасы – Қорқыт.
Дос таппаған ер азар, басшы бақпаған ел азар.
Жауызға айтқан жақсы сөз – суға жазған сертпен тең.
Жаза баспас қадам жоқ, жаңылмайтын адам жоқ.
Еккенің тікен болса, орғаның балауса болмас.
Арқада жыл жақсы болса, арқар ауып несі бар?!
Қонтайдың қалжыңы: «Жазыла-жазыла қожа-молдадан да ұят болды, енді өлмесе болмас».
Тамыр болдың – айтыс жоқ, қолдан бердің – қайтыс жоқ.
Не аңсағанда аларсың, не қақсағанда аларсың.
Сипат: тілі – бұлбұл, аяғы – дүлдүл.
Тумай жатып толдым деме, толмай жатып болдым деме.
Алдыңғы жақсы артқы жасқа тәлім айтпаса, ел болғаның қайсы?!
Іздесең – табарсың, алыссаң – аларсың.
Сын шын болсын, шын сын болсын.
Маңына ұрық шашпаған жақсылық, жапанда жалғыз өскен бәйтерекше, тұл болады да қалады.
Кімде-кім ана тілін, әдебиетін сыйламаса, бағаламаса, оны сауатты, мәдениетті адам деп санауға болмайды.
Қазақ мектебіндегі бала келешекте қай мамандыққа барам десе де, ең алдымен өзінің ана тілін, әдебиетін сүюі шарт. Сол сүюді орта мектеп табалдырығын аттаған соң да, мамандық, білім беретін жоғары мектепке ауысқанда да асыл қасиетіндей сақтауы керек.
Жаңа ғашық болған шағыңда ойда жаңғырған тәрізденеді.
Әзілде кек, өсекте шек жоқ.
Қызғаныш — құрт ауру. Ол мыс қазандай қайнайтын азап оты.
Кітап аяулы досы бола бастаған шақтан былай ғана әрбір жан өзін интеллигент бола бастадым деп санауына болады.
...ғылым мен мәдениет барлық дүниенің алтын алқасы болып отыр.
Осы күнгі біздің көп мақтанышымыздың ең ірісі — ғылым.
Әнге әуес, күйге құмар бала жаны сұлу, өмірге ғашық болып келеді.
Абайдың барлық өлеңі – қазақтың сол күшті тілінің ішінен туған асыл құрыш, қырдағы қалың қазақтың осы күйге шейін сөйлеп жүрген жалпақ тілінің жемісі, соның сыры мен сымбатын көрсететін айнасы. Бұл – Абайдың қазақ тіліне істеген қызметі.
Әйел-ана бір қолымен бала тербетсе, бір қолымен әлемді тербетеді.
Мақал-мәтелдердің молдығы, олардың тамаша поэтикалық формасы, шебер түрде берілген терең, тіпті философиялық мән-мағынасы – осындай тамаша үздік шығарма тудырған қазақ халқының өзінің де асқан ақындық дарынының, оның сарқылмас даналығының анық айғағы.
Жұмбақ - сөз образының кілті,
Ақындықтың ұрық-дәні.
Ақындықтың ұрық-дәні.
Біз үшін халықтар достығынан артық идеал болмақ емес.
Шын көңілден айтылған тілекке — шындықпен жауап беру парыз.
Жігітті жылы сөз ширатпайды, қатты сын ширатады.
Күшіңе сенбе, адал ісіңе сен.
Өзіне-өзі ғашық болушылық – бұл адамның үлкен соры. Бұл, ең алдымен, өзімшілдікті, күншілдікті туғызады.
Алтын анам, Отаным, сенен аяр жаным жоқ, сенен үркер күшім жоқ - деп ер қайратыңа мін дағы, өрге бас.
Адам баласының жаман құлқы жаратылысынан емес, өскен орта, алған үлгі, өнеге білетіндігінен және түзелу, бұзылу жас уақытта болады.
Амал: кіжіну бар, килігу жоқ.
Адам көркі – ақыл.
Жауға – жалынба, досқа – тарылма.
Ұстаз – ұлы есім.
Кісінің бір ғайыбын маған айтқан адам – менің жүз ғайыбымды кісіге айтар.
Өзіне өзі ғашық болу - адамның үлкен соры, бұл ең алдымен өзімшілдікті, күншілдікті туғызады.
Бұл дәуірде өз тілін, әдебиетін білмеген, қадірлемеген адам толық мәнді интеллигент емес деуге де болады. Себебі, ол қандайлық мамандық білімі болса да, рухани ой тәрбиесінде сыңаржақ азамат болады.
Өнерпаз болсаң, өр бол.
Қыл өтпестей татулықты бір ашуға сатпайық.
Азамат сыны – ерлік, ерлік сыны – елдік.
Аузымен айды алып, қолымен қосаяқ соға алмайтын жандар бар.
Білім – бақтың жібермейтін қазығы,
Білімсіз бақ – әлдекімнің азығы.
Білімсіз бақ – әлдекімнің азығы.
Жолдасын таппаған ер азады,
Басшысын таппаған ел азады.
Іздессең – табарсың, алыссаң – аларсың
Қызғаныш – құрт ауруы, мыс қазанда қайнайтын азап оты.
Тумай жатып – толдым деме, толмай жатып – болдым деме.
Қиянатқа көнбе, әділдікке атса да көн.
Іздесем - табамын, алыссам – аламын!
Сын - шын болсын, шын сын болсын.
Күйгенімнен - сүйгенім көп.
Әділет тілесе – атамның да айыбын айтам.
Көбікті толқын санамаймын.
Қол жетпес шыңыраудағы су болғанымша, пайдасы көпке тиетін жайдақ су болайын.
Жау десе - жалынбаймын, дос десе - тарылмаймын.
Адамшылықты тез жүргізу үшін көп ой керек, ойлау үшін оқу керек.
Халық пен халықты, адам мен адамды теңестіретін нәрсе - білім.
Мұғалімнің ұдайы жақсы оқитын балаларға ғана сүйсініп, ылғи соларды ғана оқытуы дұрыс емес.
Біз кейінгі буынға тәлім бермесек - ел болғанымыздың мәнісі не?
Адам баласының жаман құлқы - жаратылысынан емес, өскен ортасында көрген үлгі-өнегесінен.
Тартыспен түскен, бейнетпен келген жақсылық қана - шын мәнінде қымбат табыс.
Адамның ең ұлы көркі - оның ақылы деп санаймын.
Жақсылыққа жақсылық - әр кісінің ісі, жамандыққа жақсылық - ер кісінің ісі.
Қай істің болсын өнуіне үш шарт бар: ең әуелі - ниет керек, одан соң - күш керек, одан соң - тәртіп керек.
Жалынған - бас қорғау емес, жағаласқан - бас қорғау.
Адамдықтың негізі - әйел
Білген, көрген болмысынан туған шындық кітабы болып шыға алса, содан арғы зорғы мұраты жоқ.
Адам өзгерумен бірге қауым, халық өсумен ілесе біздің өлкеміз де өзгерді.
Бүгінгі қазақ баласы – қырық жылғы қазақ баласы емес.
Жалпы адамзат қоғамының жаңа нәсілінің, асыл нәсілінің өкілі болуға жараған буындар туды дей аламыз.
Қазақ әдебиетінің ішіне қазақ өмірін түгел суретімен алып кіру- әдебиеттің ендігі міндеті.
Әдебиеттің зор міндетінің бірі - елдің мінезін түзеу.
Қазақ өлеңіне үлгі, өрнек берген, түрін көбейтіп, қалыбын молатқан – Абай.
Бүгінгі қанағаттанбаудың себебі, тіпті, бұл күнгі табиғатқа ырза болмағандық.
Ескі қазақ баласы, шынында, өлеңмен қарсы алынып, өлеңмен шығарып салынатын болған. Бұл қазақ рухына анық сіңген мінез еді.
Біз ескі әдетімізді сүйеміз, сүюіміз дәлелсіз емес. Құрметтейміз, құрметіміз орыныз емес. Себебі, әдебиетімізде өзге жұрттың әдебиетінде жоқ нәрселер табылып отыр.
Кітаптың бір мақсаты – агитация десек, кейбір шарттарды орындай отырып, оны да жүргізуге болады. Болмаса желігіп отырған жеңіл қолмен жазып жiберген жарнама дейді.
Мен өз жұмысымда сөз жоқ, Совет жазушыларының тәжірибесін пайдаландым.
Адам ірілігі бір сипат емес, ішкі-тысқы сан сипат қасиеттерінен құралады.
Ақыл — адам көрігі, ақылдың сабыр серігі.
Еңбек шыққан жерден төзім де шығады.
Жігіт қадірі өнерімен өлшенер.
Ит мені қапты деп, оны қапсам, адамдық аузымда не қасиет қалады.
Жалған намыс қасиет емес, ар сақтаған қасиет.
Бөрінің артынан бөлтірік ақылды болғандықтан ермейді.
Ой да көп, уайым да көп – ойлай берсең, Ой да жоқ, уайым да жоқ – ойнай берсең.
Ұлттың тілі — сол ұлттың жаны, жан-дүниесі. Ол жүректі соқтыртып тұрған қан тамыры сияқты. Егерде қан тамыры жабылып қалса, жүрек те соғуын тоқтатпай ма?
Бас асауға – жез ноқта.
Ел болам десең бесігіңді түзе.
Адам өзінің жанын ұсақ уайым, болымсыз қам-қарекет дертімен былғанудан сақтауы керек.
Ар жазасы – бар жазадан ауыр жаза.
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» Ораза айт намазы уақыты Қазақстан қалалары бойынша
» Биыл 1 сыныпқа өтініш қабылдау 1 сәуірде басталып, 2024 жылғы 31 тамызға дейін жалғасады.
» Жұмыссыз жастарға 1 миллион теңгеге дейінгі ҚАЙТЫМСЫЗ гранттар. Өтінім қабылдау басталды!