Ілияс Жансүгіров (Көктемде)

Жауыны жауып, жасылы
Жарқылдайды - жаз кепті.
Өкіреді өзен тасуы,
Қаңқылдайды - қаз кепті.
Ширады шымайт, шаң шықты
Кұрғады құмайт, саз кепті.
Төңірек ашық, тұман жоқ,
Көктен нұрын күн септі.
Тоғайда, көлде той қылып,
Қаптады құстар жер-көкті.
Ауылдың малы балалап,
Айран шықты аз-көпті.
Қонына құйып қоламта,
Қоқаң емдеп таз кекті,
Манаурап мал-жан жадырап,
Жан-жануар мәз бопты.
Құлазыған қыстайғы
Малға толды сай, қоқты,
Күпісі жалба жабағы
Тойтаң қағып, тай бопты.
Ісек шығып есіред,
Көрпелдес кентек көк тоқты.
Есінде шығар, елім-ау,
Емдеп ед Қоқаң қай көкті?
Қоқаң көгі құлпырды,
Құм сіркеден құтылды.
Қунаң қақты, қоң бітті,
Көгі көкке тойынды,
Құтырып Қоқаң орғытты;
Көмір жинап, көрік жығып,
Ұсталар, ойдай, іс соқты.
Ауылдың бейлі биыл кең,
Үйткені мал-жан дін аман.
Қисаймай шықты қылшығы
Қысыңнан да қысаған.
Азықсыраған ауыл жоқ,
Ашып алды астық ұрадан.
Ақ шықгы, жатыр жағысып,
Жарлысы жоқ жылаған.
Шығынсыз шыбыш лақтап,
Төлдеген тоқты бір заман.
Астығын, малын базарлап,
Қажетін алды қаладан.
Кооперативтен көздеме ап,
Киінді ауыл жаңадан.
Бас-аяғы бір болды,
Бастап еді баладан.
Шаңқиған жейде шал киіп,
Киінді кемпір аладан.
Кәрістетті келіншегі,
Шомытын тастап жамаған.
Қыдырыңды азайды,
Қыдырып үйді шұбаған.
Жалқаулары көрінбейд
Жатып ішіп сұлаған.
Елдің түрі көрінді
Етек-жеңін жинаған.
Шаруасына көрінед
Көбінің көңілі құлаған.
Тісін сайлап, тырбанып,
Тіршілік етті тірі адам.
Қызыл ма, қыз ба, қызғалдақ
Қырға біткен, көз салшы..
Көк масаты көрпе көк,
Көлпілдейді, ойға алшы.
Көк ала батшәй көбелек,
Көбелектей ме ол қайсы?
Көлде тойлап толы құс,
Қызығына тойсамшы!
Мал маңырап өрісте,
Қайырып оны жүр малшы.
Өзгесін былай қоялық,
Онда қайда диқаншы?
Диқаншы кім ауылда?
Айтамысың Қоқанды?
Қоқан байдан қол үзген,
Жалпы шығып, бай қалды
Тоқпақтаумен тоқалды.
Тоқал да тұруы екі-ұрық,
Тоқалға да тақалды.
Соңында ноқта сүйретіп,
Қоқаң байдан ақы алды.
Жалшыға да жар шықты,
Бай жегенін қақалды.
Бай жылады, жұлқынды,
Сатала сауыс сақалды.
Қосшыға Қоқаң жазылды,
Қоғам болды, соқа алды.
Tic темірін тапта деп,
Оны ұстаға апарды.
Қазына берген қарызға
Арбасы мен ат алды;
Сайлады саймандарын да
Шұжықтап мойыл шапанды
Қырқаға әкеп қос салды,
Сықыр-сықыр соқасы,
Солқылдатты сол маңды,
Қоқаң шашты тұқымды,
Қоқаң жерді қопарды.