Экономика | Кәсіпорынның жұмысын ұйымдастыруға орындалған негізгі есептеу жұмыстары

Мазмұны

КІРІСПЕ

1 НЕГІЗГІ ӨНДІРІСТІК ҚОРДЫ ЕСЕПТЕУ
1.1 Технологиялық жабдықтар

2 АЙНАЛЫМ ҚАРАЖАТЫН ЕСЕПТЕУ
2.1 Негізгі материал
2.2 Көмекші материал

3 ЭНЕРГИЯЛАР
3.1 Электроэнергия
3.2 Будың шығыны
3.3 Судың шығыны
3.4 Тығыз ауа

4 ЖҰМЫСШЫЛАР МЕН ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ САНЫ ЖӘНЕ
ЖАЛАҚЫЛАРЫНЫҢ ҚОРЫ
4.1 Негізгі жұмысшылар
4.2 Көмекші жұмысшылар

5 ШЫҒЫНДАРДЫҢ КЕШЕНДІ СТАТЬЯЛАРЫ
5.1 Жабдықтарды күтудегі шығындар
5.2 Цехтардың шығындарын есептеу
5.3 Жалпы зауыттық шығындар
5.4 Өндірістен тыс шығындар

6 ӨЗІНДІК ҚҰНДЫ ЕСЕПТЕУ
7 АЙНАЛЫМ ҚАРАЖАТТАРЫН ЕСЕПТЕУ
8 КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЕӨРСЕТКІШТЕРІ

ҚОРЫТЫНДЫ

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.....

1 НЕГІЗГІ ӨНДІРІСТІК ҚОРДЫ ЕСЕПТЕУ


Өндіріс екі операциядан тұрады:
1. Токарлық операция- өңдеу уақыты: 0,40 сағ.
2. Бұрғылау операциясы- өңдеу уақыты: 0,33 сағ.

Токарлық станоктың құны – 1500,0 тенге , ал бұрғылау станогының бағасы- 800,0 тенге.
Шығарылатын детальдің бағдарламасы: N=190000 дана/жыл ,
өндірілетін деталь – білік, материалы- болат. Қара және таза салмағының ара қатысы 1:0,6. Қара салмағы – 0,7.
Болаттың 1 тоннасының бағасы- 50 млн. тенге .


Өндірісте жабдықтар екі топқа бөлінеді: технологиялық және көмекші жабдықтар.

1.1 Технологиялық жабдықтар

Тжi =N*ti/Ужқ (данамен) (1)

Мұнда: Тжi –i-ші операция бойынша қажетті жабдықтар, станоктардың саны;
ti-технологиялық операцияның уақыты, сағатпен;
N- өндірілген бұйымның мөлшері;
Ужқ- жабдықтар, станоктар жұмысының сағатпен берілген уақытының жылдық қоры, сағатпен.

Детальді токарлық және бұрғылау операциясында өңдеу үшін қажетті станоктар саны:

Тт= 190000*0,4/4015=19

Тб = 190000*0,33/4015 = 16

Барлық станоктар саны- 35
Орташа 1 станокқа қажет алаң- 10м2, сонда жалпы өндірістік алаңы- 350м2. Өндірістік алаңды 1,3-ке көбейтіп нақты қажет алаңды табамыз: 350*1,3=455м2. Егер орта есеппен ғимараттың биіктігін 10м деп алсақ, онда өндірістік үйдің V көлемін табамыз:
V= 455*10= 4550м3
1м3 –ң бағасы – 3000тенге болса , өндірістік үйдің бағасы:

4550*3000= 13650,0 тенге м3

Жалпы токарлық станоктардың бағасы : 19*1,5= 28,5 млн.тенге.
Бұрғылау станоктарының бағасы: 16*0,8 = 12,8 млн.тенге.

1-кесте- Өндіріс жабдықтарына жұмсалатын шығынның сметасы
Жабдықтардың
аталуы Қуа-ты кВт Жабдықтар-дың қажет
саны,дана Барлық қосын-ды қуаттың
мәні, кВт Жабдық-тардың 1
данасы-
ның сату
бағасы Барлық
жабдық-
тардың
сату баға-
сы,мың т Жабдық-тардың
алғашқы
құны
1 2 3 4 5 6 7
Негізгі жабдықтар
1.Токарлық
станоктар
2.Бұрғылау
станоктары
3.Көмекші жабдықтар
Барлығы 39 274 42500,0 46750,0


Энергетикалық жабдықтар- бұл жабдықтарға жұмсалатын қаржының мөлшерін өндірістік жабдықтардың алғашқы құнынан 3 пайыз шамасындай алуға болады.
Аспаптар мен қондырғылар- бұларға жұмсалатын қаржының көлемін өндірістік жабдықтардың құнынан 10 пайыз мөлшеріндей алуға болады.
Электронды есептеу техникасы - бұларға жұмсалатын қаржының мөлшерін өндірістік жабдықтардың құнынан 8 пайыздай алу керек.
Бақылау өлшеуіш аспаптары, приборлары және қажет болатын жарақтар- бұлардың құнын өндірістік жабдықтардың құнынан 5 % шамасындай алуға болады.
Жүк тасу немесе көлік құралдары – бұларға жұмсалатын қаржының мөлшерін технологиялық процесте қолданылатын көлік құралдарының түріне , санына, бағаларына қарай анықтау қажет.
Өндірістік және шаруашылық инвентарьлар- бұларға жұмсалатын шығындардың мөлшерін өндірістік үй мен өндірістік жабдықтардың құнынан 0,01 пайыз мөлшерінде алуға болады.

2-кесте- Негізгі өндірістік қор және жылдық амортизациялық жарна
Негізгі өндірістік қордың элементтерінің аталуы Алғашқы құны, мың тенге Амортизациялық
жарнаның мөл-
шері ,% Жылдық амортиза-
циялық жарна, мың тенге
1.Өндірістік үйлер мен құрылыстар 13650,0 5 682,5
2.Өндірістік жабдықтар және станок-
тар 46750,0 10 4675,0
3.Энергетикалық жабдықтар 1402,5 10 140,25
4.Аспаптар мен қондырғылар 4675,0 20 935,0
5.Электронды есептеу техникасы 3740,0 20 748,0
6.Бақылау және өлшеуіш аспаптар 2377,5 20 475,5
7.Жүк тасу құралдары 1500,0 10 150,0
8.Өндірістік және шаруашылық инвентарьлар 604000 12 72480
Барлығы 74141,75 7811,86
2 АЙНАЛЫМ ҚАРАЖАТЫН ЕСЕПТЕУ


Айналым қаражатының басты элементі – шикізат, былайша айтқанда, материалдар. Материалдар екі топқа бөлінеді- негізгі және көмекші.

2.1 Негізгі материал

3-кесте- Негізгі материалға жұмсалатын қаржының мөшерін есептеу
Көрсеткіштердің аталуы Белгісі Есептеу әдісі
1.Негізгі материалдың аты, маркасы
2.Өнімнің бірлігіне жұмсалатын материалдың:
а)қара салмағы , кг
б) таза салмағы , кг

Ск-0,7
Ст


Ст=(0,6-0,7)Ck=0,42
3.Бағдарламаға жұмсалатын материалдың
көлемі , тоннамен
Мк Mk=N*Ck
Мк=190*0,7=133мың тонна
4.Материалдың бір тоннасының бағасы,
мың тенгемен
Бм
50,0
5.Бағдарламаға жұмсалатын материалдың
жалпы сомасы , мың тенгемен
Шм Шм=Бм*N
Шм=50*190=9500000
6.Өнім бірлігінің қалдығының салмағы, кг Кс Kc=Ck-Ct=0,7-0,42=0,28
7.Бағдарлама бойынша барлық қалдықтың
салмағы, тоннамен
Тк Tk=Kc*N
Tk= 0,28*190=53200
8.Қалдықтың бір тоннасының сату бағасы,
мың тенгемен
Бс
Bc=0,1*Bm=0,1*50000=5000
9.Қалдықтарды сатқан кездегі келетін табыстың мөлшері, мың тенгемен
Тм Tm=Tk*Bc
Tm=53,200*5000=266млн
10.Бағдарламаға жұмсалатын негізгі материалдың құны мен қалдықтар құнының
айырмасы, мың тенгемен0

Шт
Шт=Мт-Тк=9,500-2,66=6,84


2.2 Көмекші материал

6,84*0,02=13680
3 ЭНЕРГИЯЛАР


Өндірісте энергияның құрамына электроэнергия , бу, су, тығыз ауа жатады.

3.1 Электроэнергия- кәсіпорынның электроэнергияға қажеті екі түрге бөлінеді- өндірістік мақсатқа және жарық түсіру үшін.
a) Өндірістік мақсатқа жұмсалатын электроэнергияның жылдық шығынын мына формуламен есептеуге болады:

Эт=Уж*Р*Кж*Кс*Бэ
Мұнда:
Уж- жабдықтар жұмысының сағатпен берілген жылдық уақытының қоры;
Р- барлық орнатылған жабдықтардың қосынды қуатының мөлшері,кВт
Кж- жабдықтардың уақыт мерзімінде пайдалануын сипаттайтын жүктеу коеффициенті, 0,8- 0,9 мөлшерінде алуға болады;
Кс- сұраныс коеф/ті , 0,4-0,6 мөлшерінде алуға болады;
Бэ- электроэнергияның 1 кВт-ң бағасы, тенгемен

Эт= 4015*274*0,8*0,5*5= 2200220кВт

б) Жарық түсіру үшін жұмсалатын электроэнергияның жылдық шығыны:

Эжт =455*2400*(30/1000)=37760 кВт

1 кВт бағасы – 5 тенге болса, онда электроэнергияның шығынын ақшамен
есептегенде:
Эжт=37760*5=188800тенге

3.2 Будың шығыны

Q=0,5*V*Бб (10)
Мұнда:
V- өндірістік үйдің көлемі, м3 ;
Бб- будың бағасы, тенгемен.

Q=0,5*4550*300=682500 тенге.

3.3 Судың шығыны

Жалпы суға қажеттілік екіге бөлінеді: өндірістік және тұрмыстық.
а) Өндірістік қажет- бір металл кескіш станокқа орта есеппен бір сағатта 0,6 литр су қажет. Сонда цех бойынша судың шығыны мына формуламен есептеуге болады:

С=Жс*Уж*Кж*Шс**Бс (11)
Мұнда:
Жс- станоктар саны, данамен;
Уж- жұмыс уақытының жылдық қоры, сағатпен;
Кж- станоктардың жүктеу коэффициенті;
Жс- судың 1 сағатта жұмсалатын шығыны;
Бс- 1 м3 эмульсияның бағасы, мысалы 200 тенге.

С= 35*4015*0,8*0,6*0,025=1686

б) Тұрмыстық қажет – орта есеппен санитарлық норма әрбір жұмысшыға 1 кезең ішінде 20 литр мөлшерінде болсын , сонда цех бойынша су қажеттілігі мына формуламен анықталады:

Шс=Ж*Нс*2*Ккс*Бс=88*40*2*266*0,025=23408
Мұнда:
Ж-жұмысшылар саны;
Нс- әрбір жұмысшығы судың нормасы, литрмен;
Бс- судың 1 м3 бағасы;
Ккс- бір жылдағы календарлық күндер саны.



3.4 Тығыз ауа

Жабдықтарды желдетіп тазалау үшін:

Шта= Жс*Ужқ*Нта*Бта=35*4015*1*50=7026650
Мұнда:
Жс- станоктар саны;
Ужқ- жұмыс уақытының жылдық қоры;
Нта- тығыз ауаның 1 сағаттағы нормасы;
Бта- тығыз ауаның 1 м3 бағасы.

3.5 Аз құнды тез тозғыш аспаптар мен қондырғылар

Бұл элементтерге жұмсалатын қаржының мөлшерін жабдықтардың құнынан 3 пайыз мөлшерінде алуға болады.

4- кесте- Энергияларға жұмсалатын шығындар
Энергиялардың аталуы
Өндірістік қажетке Тұрмыстық қажетке Барлығы
1.Электроэнергия:
соның ішінде
а) технологиялық қажетке
б) жарық түсіруге

2200220


37760

2237,980
2.Тығыз ауа
а) өндірістік қажетке
7026650
7026,650
1. Судың шығыны:
соның ішінде
а)өндірістік қажетке
б)тұрмыстық қажетке

1686


23408

25094
4. Будың шығыны 682500 682500
Аз құнды тез тозғыш аспаптар мен қондырғылар
1402,5
1402,5
Барлығы 10631056 743668 11374724

4 ЖҰМЫСШЫЛАР МЕН ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ САНЫ
ЖӘНЕ ЖАЛАҚЫЛАРЫНЫҢ ҚОРЫ


Өнеркәсіпте жұмысшылар екі топқа бөлінеді – негізгі және көмекші.

4.1 Негізгі жұмысшылар:

Жн=N*Tт/Уж (14)
Мұнда:
Жн-негізгі жұмысшылар саны;
N- өнімнің бағдарламасы;
Тт- технологиялық процестің ұзақтылығы;
Уж- жұмысшылардың жылдық жұмыс уақытының нақты қоры.

Жн=190000*0,73/2030=70

4.2 Көмекші жұмысшылар:

70*25%=18

4.3 Қызметкерлер:

Өнеркәсіп салаларында қызметкерлердің санын орта есеппен 5-кесте бойынша келесі мөлшерде алуға болады:

5-кесте- Қызметкерлер санын есептеу

Қызметкерлердің аталуы Негізгі және көмекші жұмысшылардың санынан пайызбен алғанда
Қызметкерлердің саны
Техника инженер қызметкерлері
10-15
14
Инженер- экономист және есеп шот қызметкерлері
3-5
5
Кіші қызметтерді атқарушылар
1-2
2

4.4 Жалақы қорын есептеу

Әр уақытта халықшаруашылығы бойынша минималдық еңбек ақының мөлшері туралы статистикалық мәлімет беріліп отырады. Осы мәлімет бойынша ай сайындық минималдық сағаттық еңбек ақының мөлшері мына формуламен есептеліп отырады.....