ДІНТАНУ ОҚУШЫ ДӘПТЕРІ

1 тақырып. Кіріспе «Зайырлылық және дінтану негіздері»пәнінің мәні.

1-тапсырма. Кестені толтыр

Қазақстан Республикасы

2-тапсырма. Дұрыс жауабын тап

Қазақстандағы дәстүрлі сипатқа ие діндер

------------------------- -----------------------------------

3-тапсырма. Кестені толтыр

Ислам діні --------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------

Христиан діні – -----------------------------------------------------------------

4-тапсырма. Тарихи диктант

Дін туралы арнайы ғылымды – дінтану дейміз

2 тақырып. Зайырлылық және зайырлы мемлекет: ұғымы, мәні, сипаты.

1-тапсырма . Кестені толтыр

Зайырлылық және зайырлы мемлекет

↓

Зайырлылық ұстанымы-

Зайырлы мемлекет-

2-тапсырма. Мағынасына түсінік беріңіз

Зайырлылық

↓

3-тапсырма Кестені толтыр

Зайырлылық-барлық діндерге бейтарап қарайды

4-тапсырма.Терминдермен жұмыс жасаңыз.

Теократиялық мемлекеттік жүйе----------------------------------------------------

3 тақырып. Зайырлылық мемлекет және дін. Зайырлы этика негіздері

1-тапсырма . Кестені толтыр

Зайырлы мемлекет және дін

↓

2-тапсырма Мағынасын түсіндір

Дін

↓

3-тапсырма . Кестені толтыр

Зайырлы мемлекет және оның белгілері

4-тапсырма . Мағынасын түсіндір

Зайырлылық

-------------------------------------- --------------------------- ----------------------------------

5-тапсырма . Кестені толтыр

Зайырлы этика

6-тапсырма . Терминдермен жұмыс

Конфессия------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4- тақырып. Білім жүйесіндегі зайырлылық қағидаттары

1-тапсырма . Кестені толтыр

Білім жүйесіндегі зайырлылық

↓

Заңға сәйкес білім беру ұйымдарында төмендегідей іс-әрекеттерге тыйым салынған

↓

2-тапсырма . Мағынасын ажырат

Діни білім алу тетігі қоғамдық негізде ұсынылады

------------------------------------------ ---------------------------- -----------------------------------

3-тапсырма . Кестені толтыр

Зайырлылық –Қазақстан қоғамының рухани даму кепілі

5- тақырып. Діннің мәні,анықтамасы,әлеуметтік маңызы,шығу тегі,жіктелуі мен түрлері.Діннің құрылымы мен функциялары.

1 -тапсырма . Мағынасын түсіндір

Дін

↓

2-тапсырма . Кестені толтыр

Діннің анықтамасы

Діннің жіктелуі

монотеистік

политеистік

3-тапсырма. Венн диаграммасын толтыр

4-тапсырма.Тарихи диктант

Дін-арды, адамның болмысын қалыптастыратын институт

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6- тақырып. Дінтану ғылымының қалыптасуы мен дамуы. Негізгі діни ұғымдар

1-тапсырма Ғалымдардың тұжырымдарын талда

Діннің пайда болуы жайлы ғалымдар тұжырымдамасы

Э.Б.Тайлор

У.Р.Смитт

Э.Дюргкейм

2-тапсырма Терминологиялық жұмыс

«Дін» ---------------------------------------------------------------------------------------------------------

«Религия» ---------------------------------------------------------------------------------------------------

3-тапсырма. Венн диаграммасы бойынша салыстыр

7- тақырып. Діннің бастаулары мен тарихи түрлері.Көне наным-сенім нысандары және ұлттық діндер.Ежелгі Египеттегі,Грекиядағы,Римдегі діндер.

1-тапсырма Сурет бойынша мағынасын ажырат

2-тапсырма Оқулықпен жұмыс. Кестені толтыр.

көне діни сенімдер

Фетишизм (португал сөзі «ерекше қасиеті бар зат»).

Тотемизм (солт.Америка үндістерінің сөзі «оның тегі»).

Анимизм (лат. animus-жан, рух).

Магия (сиқыр, аяр, жады).

3- тапсырма.Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, мәтінді толықтыр.

Ежелгі Египет діні

Египетте дін бүкіл ---------------- біртұтас негізі болды және сәулет, бейнелеу өнерлерінің және әдебиеттің қайталанбас туындыларын жасады. Бізге бұл үлгілер тұтас күйінде жеткен жоқ. Түпнұсқалардан қолда бары б.з.д. 2600-2300 жылдардағы көне патшалық дәуірінің «----------------------» мен б.з.д. ---------------. шамасындағы орта патшалық дәуірі «Өлілер кітабы», «О дүниеде не бары туралы кітап» деген, тағы басқа бірқатар діни шығыармалардан көрініс табады. ---------------- діні бойынша фараон жердегі құдай саналды, мемлекеттік және дін басқару соның қолына топтастырылды, -------------------- мұрагері және оның жер бетіндегі бейнесінің өзі болып құрметтелді. Бертініректе фараон әкім ретінде---------------------------- шендестіріліп, жерді қастерлеу рәсімдерін тегіс басқарушы, жер қазынасының бас сақшысы дәрежесінде орнықты.

Ежелгі Грекия діні

Көне Грециядағы дін ---------------- саясатымен, мемлекетті басқару мәселелерімен тығыз байланыста болды. Абыздар мемлекет қызметінде саналды.Гректер таң сайын міндетті түрде Күн құдайы --------------- арнап дұға оқитын еді. Көп ----------- қатынасқан тойлар мен халық жиналыстарында ерекше дұғалар оқылды. Дін ----------------- тағы бір маңызды қызметі– құстың іш -------------- немесе ұшуына, аспан денелерінің қозғалысына, найзағайға қарап болашақты болжау болатын.

4-тапсырма.Кестені толтыр

Дін мен магияның айырмашылықтары

Дін

Магия

8- тақырып. Үнді және Қытай діндері. Индуизм.Конфуцийлік.Даосизм.Синтоизм

1-тапсырма.Мағынасын түсіндіріп бер

Тарихта 4 Веда сақталған

Ведалар 4 бөлімнен тұрады

Мазмұны

2-тапсырма. Жауабын тап

Индуизм б.з.д. І мыңж. пайда болды. Ол адамды құтқарудың үш жолын ұсынды.

--------------------------------------------- --------------------------------- --------------------------------

3-тапсырма.Кестені толтыр

*КАСТАЛАР*

4-тапсырма.Қысқаша сипаттама бер

Конфуций ілімі

Даосизм дінінің пайда болуы.

Синтоизм дінінің пайда болуы.

5-тапсырма.Терминологиялық жұмыс

Аскеттік (дегдарлық) өмір салты---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Йога ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6-тапсырма.Кестені толтыр

Ежелгі Азия діндері	Ерекшеліктері

9- тақырып. Тәңірлік.Ежелгі түркі дүниетанымындағы тәңірліктің орны.Иудаизм.Тора және Талмуд

1-тапсырма.Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, мәтінді толықтыр.

Тәңірлік

Түркілер тәңірлік дінге сенген.----------------- сияқты көне түркі жазба деректеріненежелгі түрік таайпаларының бір құдайға сенгенін білеміз.Құдайларын «Тәңір»немесе «Көк тәңірі»деп атаған.--------------- от пен суда кие бар деп ұққан.От отыннан,отын судан бастау алады. Сондықтан су-береке,---------------,тазалықтың нышаны,ал от тазалықтың белгісі деп білген. Тәңір деген ұғым «--------------------------» жырында бар:

Биікте көк Тәңірі,

Төменде қара жер жаралғанда,

Екеуінің арасында адам баласы жаралған, - дейді. Яғни, Тәңір түркілердің түсінігінде жарылқаушы, бірақ Жартушы емес. Ол–оның барлығы және барша жаратылыстың тағдырын айқындаушы әміршілігі.Бұл жерде ----------------–оның жолындағыларды мақсатқа топтастырушы, қуаттандырушы ұлы күш. Түркілердің дүниетанымына оптимизм тән. Биік көктегі Тәңірі оларға қиял, арманына қанат, жүрегіне қайрат беретін тұңғиық. Биікке бас ию, биіктікті аңсау адамды өршіл философияға талпындырады. Биіктікке ұмтылу–ерлік, батырлық философиясы.----------- үшін өздерінің күш-қайратын жұмсайтын нәрсе тіптен де абстрактілі емес, олар дүниетанымын «ел» деген ұғым арқылы білдірген. Түркілер «ел» ұғымына қасиетті ------------------ және Тәңірді сидырған.

Иудаизм.

Көне еврейлердің діні көп жағынан өзге діндерге қарағанда ерекше. Бұл дін әрі еврей халқының тарихы. Ал ----------------------- тарихы, бейнелеп айтқанда, адамдар мен құдайдың қарым-қатынасының тарихы. Сондықтан да ол жай ғана тарих емес, Қасиетті ---------- деп аталады.Бұл діннің ерекшелігі сол, оны жасаушы еврей халқының өздерін құдайдың ықыласы ауған ерекше халықпыз деп санауында.Еврей халқының өмірінен, оның рухани дүниесі мен мұраларынан Інжілдің (----------------------) ең көнедегі үлгісі–Көне өсиеттер көптеген қызғылықты мәліметтер береді.Көне өсиеттерді христиандар өздерінің діни кітабы санайды. Сонымен бірге ол еврейлердің қазіргі діні–иудаизм діні Қасиетті жазуларының да негізі болып табылады. ------------------ өзі де еврей халқының ортасынан шыққан пайғамбар, христиан діні мен иуда дінінің арғы тамыры бір жерден барып қосылады.«Еврей» деген сөз, ғалымдардың пайымдауынша, «өзеннің арғы бетінен келгендер» немесе «----------------» дегеннен шыққан.

Тора және Талмуд

Біздің дәуіріміздің ІІІ ғасыры шамасында ------------- аталған жаңа қасиетті кітаптар пайда болды. Ол жүздеген жылдар бойы орныққан діни, заң, тұрмыстық, тағы басқа ережелерден тұрады. Бұл кітаптың иудаизм үшін маңыздылығы сондайлық, ол пайда болған уақытты Талмуд --------------деп бөліп айтады. Талмуд пен Тора пайда болған уақыты жағынан да, мазмұны мен құрылымы жағынан да бір-біріне ұқсамайды. Талмудтың тұнғыш үлгісі Палестинада, екіншісі Вавилонда жасалды. Осыдан, олар ---------- және ------- деп бөлінеді.2. Еврейлер құлшылықты өз үйлерінде де, синагогаға жиналып та жасай береді. Құлшылық жасайтын үйдің -------------- қараған қабырғасына Көне Өсиеттерде айтылатын кеме бейнесі орнатылып, оған иленген былғарыға қауырсынмен жазылған Тора -------------- қойылады.

2-тапсырма . Деңгейлік тапсырмаларды орында

1-денгей

1.Тәңірлік дінді сипаттаңдар

Тәңірлік діннің негізі қандай деректерде кездеседі

3.Шамандық деген не

2-денгей

1.Тәңірлік діннің өз кезеңі үшін қандай маңызы болды

Күлтегін жайлы деректерді талдаңыз

3.Неліктен Шумер мәдениетін түркі мәдениетіне ұқсатады

3-денгей

1.Қосымша ақпарат көздерінен еліміздің аумағында тәңірлік және заратушра діндерінің болғанын дәлелдейтін тың архитектуралық айғақтар туралы мәліметтер ізденіздер

Қазақстанның болашақ азаматы ретінде бүгінгі тақырып туралы өз көзқарасынды білдір

3-тапсырма Венн диаграммасын орында

10- тақырып. Әлемдік діндер.Буддизм:діни ілімнің негіздері,тарихы,тәжірибесі және таралу аймақтары.Буддизмнің негізгі тармақтары

1-тапсырма. Қысқаша түсінік бер

Буддизм

2-тапсырма Кестені толтыр

Хинаяна

Махаяна

Махаяна 2 бөлінеді:

Ламизм

Дзен-буддизм

11- тақырып. Христиан діні:діни ілімнің негіздері,тарихы,тәжірибесі және таралу өңірлері.

1-тапсырма Суретке қарап сипаттама бер.

Христиандардың діни мейрамдары

Шоқындыру Пасха Некелесу

2-тапсырма. Терминдермен жұмыс

Христиан сөзінің төркіні-көне грек тілінен аударғанда «құтқарушы» деген мағына білдіреді.

3-тапсырма Сұрақтарға жауап бер

Христиан діні қай ғасырда пайда болды ?
Христиан ілімі арасындағы қарама-қайшылықтар қандай сипатта орын алды ?
Христиандық жөніндегі аңыз-әңгімелер туралы айтып бер ?

12- тақырып. Иисус Христос және Інжіл

1-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, мәтінді толықтыр.

Иисус Христос

Христос: «Құдайды тану арқылы әрбір адам бостандыққа жете алады» деп жариялады.Ол------------------------- алдында барлық адамның құқығы тең деп,адам төзгісіз қоғамдық қатынастарға қарсы шығып,адамгершілік құндылықтарды насихаттады.--------- құрбандық шалу,қан төгу сияқты адамгершілікке жат құлшылыққа тыйым салды.----------- маңына сенушілер тобы жиналып,христиан діні тез арада үлкен идеялық күшке айналды

Діндарлар да, дінді жоққа шығарушылар да ---------------------- өмірі туралы мәліметтерді ол өлген соң ондаған жылдардан кейін жазылған Евангелиелерден алады. Бұл кітаптардың мақсаты–христиан дінінің негізін салушының өмірбаянын жазу емес, жер бетінде Құтқарушының, құдайдың сүйікті ұлының келуін, оның қызметін, өлімі мен қайта тірілуін жария ету («-------------» грек тілінде «шапағатты хабар»). Ғайса қайда бармасын, барлық жерде оған оның шәкірті–12 елшісі (-----------) еріп жүреді.Ғайсаның ғайыптан тірілуімен оның қасиеттілігін, сонымен бірге христиан дінінің қасиет жолымен келуін куәландыратын пайғамбардың жер бетіндегі кереметтері туралы оқиғалар тамамдалады. Ғайса күнә жайлаған жер бетінен көкке көтеріліп, мұнда өзінің ілімін тарату үшін шәкірттерін қалдырады, христиан діні дүниеге осылай келді, дейді «-----------------» кітабы.

2-тапсырма Кестені толтыр

1.Христиандық діни түсінікте Иисус кім? Құран ілімі бойынша Иса пайғамбар кім?

Иисус	Иса пайғамдар

13- тақырып. Христиан дінінің негізгі бағыттары.

1-тапсырма.Тарихи диктант

Христиан дінінің негізгі бағыттары

2-тапсырма.Кестені толтыр

867 ж. Рим папасы Николай І мен Константинополь патриархы Фотий бір-бірінен біржола қол үзді, 2 бағыт пайда болды:

Батыс

Шығыс

3-тапсырма

1.Православие және католик ұғымдарында Венн диаграммасын қолдана отырып,талдау жасаңдар

4-тапсырма

2.Төмендегі сызбаны дәптерлеріне түсіріп толықтырып сызып шығындар. Үш ағымның негізгі ерекшеліктерін жазып,христиандыққа жан-жақты сипаттама беріңдер.

ХРИСТИАНДЫҚ

14- тақырып. Қазіргі заманғы христиан діні.

1-тапсырма. Тақырыптардың мағынасын қысқаша түсіндір

Қазіргі заманғы христиан діні

Протестантизм.

Римдік католиктік шіркеуі.

2-тапсырма. Сұрақтарға жауап бер

Қазіргі кездегі христиан шіркеулерінде бұрыннан қалған қандай ғұрыптар сақталған ?
Христиан аңыздарын еске түсір?
Христиан діні көп тараған аймақтарды ата ?

15- тақырып. Ислам: діни ілімінің негіздері, тарихы, тәжірбиесі және таралу өңірлері

1-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, мәтінді толықтыр

Ислам діні қалай пайда болды?

Ислам дінінің қалыптасуы. Ислам діні -------- діндерге жатады. Ол Араб түбегіндегі VII ғасырда пайда болды. Ислам дінінің негізін салған – Мұхаммед ибн Абдулла ибн Әбді Мүтәліб ибн Хашим (571-632) -------- қаласында сәуір айының жиырмасыншы жұлдызында дүниеге келген.

Мұхаммед пайғамбар ислам дініне әуелі жақын ағайындарын, жолдас-жоралары мен достарын жасырын түрде шақырды. Мұсылмандықты қабылдаған алғашқылардың бірі, оның жақын досы ---------- болды. Ол қауымына абыройлы, дәулетті адам еді. Әбу Бәкірдің ықпалымен кейін көптеген адамдар ислам дінін қабылдады. Арада бірнеше жыл өткеннен кейін Мұхаммед ---------- барлық араб тайпаларына ислам дінін қабылдауды жария түрде насихаттады.

Ислам.

Ислам әлемдік---------- соңғысы болып есептеледі. Милади жыл санауы бойынша 610 жылы Аллаһтың елшісі және пайғамбарымыз Мұхаммедке (с.а.с.) Аллаһ тағала қасиетті Құран кітабын түсірген -------------- жарты аралында (Джазирату-л-араб), Хиджаз аймағындағы жақын шығыс жерінің бозғылт тартқан құмды жерінен бастау алған. Қазіргі кезде жер шарындағы барлық тұрғындардың -------------- Ислам дінін ұстанады. Қасиетті кітабы–Құран. Бүгінгі күні Европа, Азия, Африка, Солтүстік Америка, Оңтүстік Америка, Австралия құрлықтарында кеңінен тараған ақиқат діні–Ислам.

2-тапсырма Терминдермен жұмыс

Дінтану әліппесінен

Ансарлар (көмекшілер) – ----------------------------------------------------------------

Мүшріктер – ------------------------------------------------------------------------------

3-тапсырма Сұрақтарға жауап бер

Қазіргі кездегі ислам дінінде бұрыннан қалған қандай ғұрыптар сақталған ?
Ислам дініндегі аңыздарды еске түсір?
Ислам діні көп тараған аймақтарды ата ?

16- тақырып. Мұхаммед пайғамбар. Қасиетті кітап - Құран

1-тапсырма.Тақырыптың мазмұнын түсіндір

Мұхаммед пайғамбар

Мұхаммед пайғамбардың ислам дініндегі маңызы қандай?

Мұхаммед пайғамбар және ислам. Мұхаммед пайғамбар 570/571 жылы Мекке қаласында дүниеге келген. Дүниеге келуінен екі ай бұрын сапарда жүрген әкесі Абдолла өмірден өткен. Мұхаммед пайғамбар үш жасына дейін сүт анасы Халиманың тәрбиесінде болған. 6 жасында өз анасы Әмина бинт Әбдіманап (қызы) қайтыс болады. Жастай жетім қалған Мұхаммедті атасы Әбдімүтәліб өз тәрбиесіне алады. Алайда, көп ұзамай атасы да дүние салып, Мұхаммед пайғамбар немере ағасы Әбу Тәліптің қолында ер жетеді. Құрайыш тайпасы саудамен шұғылданғандықтан, ағасы Мұхаммед пайғамбарды сауда ісіне араластырады

Құран Кәрім неліктен қасиетті саналады?

Құран Кәрім. Құран – «оқу», «жатқа оқу», «терең ойлау» мағынасындағы араб сөзі. Күллі мұсылман қауымының шариғапт заңдылықтарында, діни ғұрыптарды, тіпті, күнделікті тіршілігінде басшылыққа алатын, аса киелі, қасиетті кітабын Құран деп атады. Ол – мұсылмандар ұғымында тура жол көрсетуші, адамзатты ақиқатқа қауыштырушы қасиетті кітап. Сондай-ақ, Мұхаммедтің ең үлкен пайғамбарлық кереметін исламда муғжиза деп дейді. Құранда 114 сүре бар. Ең қысқа сүре 3 аяттан тұратын Кәусар сүресі. Ал ең ұзағы 286 аяттан тұратын Бақара сүресі.

Ислам ілімі. Ислам дінінде Құдайды үшке не екіге бөлуге немесе оған серік қосуға болмайды. Алладан басқа табиғат құбылыстарына, қолдан жасалған мүсіндерге, пұттарға, т.б табынуға тыйым салынады. Исламда сенімдер мен ілімдер адам ұғымына түсінікті, ақыл мен қисынға қонымды, анық, қабылдауға жеңіл, ал қағидалары адамның жаратылысына,

мүмкіндігіне сай етіп белгіленуі шарт. Дінде рухтың көшуі (реинкарнация), тумысынан күнакар болу, нақты бір тап өкілі болып туу деген сияқты өмірді қиын етіп көрсететін адам ұғымына ауыр сенімдерге жол берілмейді. Ислам дінінде адамның табиғатына жат, өміріне қиыншылық туғызатын қағидаларға тыйым салынады. Діннің басты негізі және мұсылмандықтың кілті – «Лә иләhә илла Аллаh, Мухаммадрасул Аллаh» мағынасы «Алладан басқа тәңір жоқ, Мұхаммед – оның елшіс»і деген сөйлемде жинақталған.

2-тапсырма Кестені толтыр

Зекет – ислам дініндегі бес парыздың бірі. Зекет беретін мал мен ақша қарыз не кепілдікте болмауы керек. Зекет беруші зекетке берілетін мал мен ақшаға толық иелік етуі тиіс.

Зекет түрлері	Нисап мөлшерлері	Зекет мөлшері

Зекет – мұсылманның күнделікті тіршілігінен, өз отбасынан артылған малынан, ақшасынан берілетін садақа.

3-тапсырма Сұрақтарға жауап бер

Зекет дегеніміз не ?
Құран Кәрім неліктен қасиетті саналады?
Мұхаммед пайғамбардың ислам дініндегі маңызы қандай?

17- тақырып. Ислам дініндегі бағыттар. Шариғат. Мұсылман құқығының негізгі мектептері мен жолдары

1-тапсырма.Тақырыптың мазмұнын түсіндір

Ислам

Орта Азия және Қазақстан территориясына Ислам VII ғ. ІІ жартысында Омеядтық халифа Муави Ибн Суфиянның тұсында енді. Дін таратушылардың қолбасшысы Құтайба Мүслім ұлы еді. Ол жаулауды Бұхара, Самарқанд, Насаф, Мерв, Хорезм, Баласағұн сияқты үлкен қалалар орналасқан Маверанахрдың төңірегінен бастаған еді. Ал қазіргі Қазақстан төңірегінде Исламның орнығуы Әбу Мүсілім бастаған мұсылман әскерінің 751 жылы шілде айында Талас маңындағы Ахлет (Атлах) деген жерде болған соғыстың жеңіске жетуі үлкен әсерін тигізді.Осы уақыттарда еліміз аумағы Қарахан хандығына қарасты болатын. Алтын Орданың мұсылмандықты қабылдауымен нығая түсті. Бұл процесс Берке (1255-1266ж.ж.) ханның тұсында басталған еді. Ислам XIV ғ. әмір Темірдің кезінде де ерекше беделді болды.

Ислам дінінің қандай бағыттары бар?

Исламның негізгі бағыттары. Сунниттік бағыт. Мұсылмандар Мұхаммед пайғамбар жолын ұстануды сүннет (суна) деп атайды. Әр істе пайғамбар сүнетін басшылыққа алатын мұсылмандарды сунниттер дейді. Сунниттер ұстанатын құқықтық мектептеріне қарай төрт мектепке (мазхабқа) бөлінеді. Ол мектептер – ханафи, шафиғи, малики және ханабали. Әлем мұсылмандарының 90% -ынан астамы сунниттік бағытты ұстанады.

Шиттер. Шиттердің сунниттерден басты ерекшелігі – олардың Әли ибн Әбу Тәліптен басқа исламдағы халифаларды мойындамайтындығы. Тіпті, араларында Әбу Тәліпті пайғамбар ретінде дәріптейтіндер де кездеседі. Әли әулетінен өрбіген он екі иманды дінбасарлары ретінде ерекше құрметтейді. Әли халифалық құрған тұста саяси алауыздық себебінен пайда болған шиттік топ уақыт өте келе өз алдына доктринасы бар бағытқа айналды. Шиттер бүгінде көптеген топтарға бөліненді. Шиттер бүгінде көптеген топтарға бөлінеді. Олар Иран, Ирак, Иордания, Сирия, Ливан, Пәкістан, Әзірбайжан елдерінде кездеседі.

2-тапсырма. Кестені толтыр

Ағзам бастаған Ханифит мазхабының сунниттік бағыты

Исламдағы 4 мазхаб (мектеп):

3-тапсырма.Сұраққа жауап бер

Ислам дінінің қандай бағыттары бар?
Суннит бағыты деген не?
Шииттер туралы айтып бер?

18- тақырып. Ислам, ғылым және мәдениет

1-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, мәтінді толықтыр

Ислам діні ғылымға қандай баға береді?

Исламның ғылым мен өркениет тарихындағы орны. Ислам білім ғылымды жоғары орынға қояды. --------------- табиғатты зерттеуге, ойлауға, өзінің ақыл-ойын, қиялын ұштауға шақырады. -------------------- өсиеттер де ғылым, біліммен айналысу адам өмірінің басты мақсаты екенін негіздейді. Сондықтан тарихта мұсылмандардың ғылымның математика, астрономия, география, химия, медицина, физика сияқты салаларына қосқан үлестері мол болды. Сонымен қатар ислам шариғатты құқықтық мәдениетінің жоғарғы сатысына көтерді. Сакралды және зайырлы, --------------- заң шығару мәселелерінде аймақтық және ұлттық ерекшеліктерді, жергілікті салт-дәстүрді есепке ала білді. Ортақ мәселелрді нақты жағдайлармен үйлестіре отырып шешімін табуға икемді етті. Ислам өзіндік өркениет қалыптастырған, жалпы адамзатқа еркін ойлауды ---------- табиғи еркі екендігін танытты. Ислам діні ---------және мәдени тұғыр, ---------- болмыстық негізі ретінде де қазақ елі үшін маңызға ие. Қазақстан тарих ---------- қалыптасқан өзінің салт-дәстүрін, әдет-ғұрыпын сақтай отырып, мұсылман әлемінің ажырамас бір бөлшегі болды. Оның мұсылмандық ерекшелігінде діни кеңпейілділік пен рухани келісім, идеологиялық тұтастық анық байқалады.

Ислам дінінің адамзат тарихындағы орны қандай

Исламның Батыс мәдениетінің дамуына ықпалы. Ислам Батыс мәдениетінің дамуына үлкен әсерін тигізді. Көптеген зертеушілер --------- антикалық өркениеттің жетістіктерінің сақталуына мұсылман ойшылдарының еңбектері айтарлықтай әсер еткендігін айтады. Әсіресе ---------- жылдары ислам ғалымдары әлемде жетекше орынға ие болып, математика, физика, --------------------------- медицина сияқты нақты ғылымдармен бірге, гуманитарлық және қоғамдық ғылымдардың дамуына үлес қосқанын атап көрсетеді.

2-тапсырма.

Ислам діні және әлем тақырыбында пікір алмасу ұйымдастырыңдар
Ислам дінінің маңызын сызбаны толтыру арқылы әңгімелесіңдер

19- тақырып. Қазақстандағы діндер. Қазақстандағы ислам діні. Исламның қазақ жеріне таралуы.

1-тапсырма.Тақырыптың мазмұнын түсіндір

Исламның қазақ жеріне таралуы.

Өткен тақырыптарда ислам дінінң таралуы Әбу Бәкір (632-634), Омар (634-644), Осман(644-656) халифалардың билік құрған жылдарында қарқынды жүрді дегенбіз. Соның нәтижесінде Арабия түбегі, Византия мемлекетіне қарасты Сирия, Палестина, Мысыр елдері және сол кезеңдегі қуатты парсы мемлекетінің ыдырауы түркілердің исламмен танысуына кең жол ашты.

Ислам діні қазақ даласында VIII ғасырда келіп, ұзақ ғасырлар бойы бейбіт түрде тарағаны мәлім. Аббаси халифаты билігіне қарасты Тұлын (856-905), Саж (890-929), Ихшидилер (935-969) сияқты жартылай тәуелсіз түркі саяси биліктері мен Еділ-Бұлғар хандығы (922ж. Ислам дініне кірген), Қарахан(840-1212), Ғазнауи (963-1186), Селжұқ (1038-1194) және Хорезмшах (1092-1221) сынды түркі мемлекеттері ислам дінін ресіми қабылдады. Осылайша түркі әлемінің исламммен біте қайнасуы нәтижесінде жаңа түркі-ислам мәдениеті мен өркениеті қалыптасты.

Қазақ мұсылмандығындағы дін ұстаздарының тарихи орны қандай?

Ислам дінін таратушылар. Өңірге ислам дінін жая келген қожа, сейт, бабтармен қатар сопы өкілдерінің де рөлі исламды таратуда ерекше болды. Мансұр Халладж (856ж.ө), Баязид Бистами (875ж.ө), Жүнейд Бағдади (910ж.ө) аз уақытта түркілердің исламды тануына көп ықпал еткен. Көнеден жеткен діни әдебиеттерге үңілсек, Мансұр Халадж Бухара, Самарқанд, Ош, Ферғана, Қашқар, Тұрфан, Түркістан аймақтарында болған кезеңдерінде көшпелі түркілердің арасында өз ілімін сіңіре білген. Түркі-ислам мәдениетін мен өркениетті XI-XII ғасырлардағы Қарахан мемлекеті кезіндегі түркі тілінде жазылған еңбектер арқылы бар

болмысын нақтылады. Қараханидттер тұсындағы түркілердің діни ұстанымы мен

дүниетанымы Жүсіп Баласағұнидің діни-мораль саласында жазған «Құтадғу білік», Ахмет Игүнекидің «Һибатул Хақаиқ», Махмұд Қашқаридің «Диуани лұғат ат-түрік», шығармаларында анық көрінген. Исламда терең ұғымдары және жекелеген араб сөздерінің (мысалы, Алла – Тәңір, сәжде – жүгіну, ғибадат – құлшылық, қиямет – ақырзаман, шайтан – жексұрын, тәубе – өкіну, жаннат – ұжмақ т.б) баламасының түркі тілінде берілуімұсылмандық ұғымдардың халық дүниетанымы мен нанымына, тіліне сіңсіп кеткен.

2-тапсырма Кестені толтыр

Қазақ мұсылмандығындағы ерекшелікті көрсетіңдер.
Кестені толтырыңдар.

Сөздер	Антоним	Синоним	Өз түсінігің
Қасиет			Қасиет деген.....
Кие
Құрмет

20- тақырып. Қазақ мемлекетінің қалыптасуындағы исламның рөлі

1-тапсырма.Схеманы толтыр

Қазақ мемлекетін нығайтуға кімдер үлес қосты?

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2-тапсырма.Терминологиялық жұмыс

Қасым ханның қасқа жолы- қазақ –

Есім ханның –

«Жеті жарғы» -

Тәуке хан -

21- тақырып. ХХ ғасырдағы және қазіргі кезеңдегі ислам

1-тапсырма Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, мәтінді толықтыр

Орталық кезеңдегі мұсылмандардың жағдайы қандай еді?

Патша үкіметінің тұсындағы діни ахуал. Қазақстанның діни істері Ресей патшалығы билік құрған тұста ------------ жарлығымен (1788 жылы 22 қыркүйекте) Уфа қаласында ашылған орталық діни басқармаға қараған болатын. Патша үкіметі муфтилік құру арқылы империя мұсылмандарына ---------- сияқты елдер мен Орта Азия хандықтарының ықпал етуін және олардың Ресей отаршылдық саясатына қарсылығын тежеуді мақсат етті. Елдегі діни істерді басқаратын қазылар мен молдаларды Орынбор мүфтилігі арқылы тағайындап отырғызуды көздеді. Мәселен ---------- Орал өңіріндегі Кіші жүз қазақтарына қазы болып қазандық татар Мұхамеджан Қазиев, 1802 жылы Бөкей Ордасына Жүсіп Махмутов бекітілді. Кейіннен --------------- жылдары патша өкіметі саяси әкімшілік реформалар жүргізіп, Түркістан өлкесіндегі мұсылман халықтарының діни істері жергілікті билік органдарының қолына көшті. «Далалық Ереженің» 97 және 98-баптарында молдаларды әр болыстың жергілікті өз арасынан сайлаған соң, оны әскери губернатор бекітетін болды.

2-тапсырма Тақырыпқа түсінік бер

Дінді шектеу

3-тапсырма. Кестенің ішіне төмендегі мәтінді пайдалана отырып эссе жаз

ҚАЗІРГІ КЕЗЕҢДЕГІ ИСЛАМ

---------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------

Қазіргі кезеңдегі ислам

2000 жылы Қазақстан мұсылманд арының кезекті ІІІ құрылтайында ҚМДБ төрағасы, Бас мүфти болып Әбсаттар қажы дербісәлі сайланды. Әбсаттар қажы Дербісәлі – шығыстанушы және диломат, белгілі ғалым. Оның әдебиет саласындағы ғылыми-зерттеу еңбектері елімізбен қатар, жақын және алыс шетелдерге де кеңінен танымал. Әбсаттарқажы ҚМДБ – ға қомақты үлес қосты. 2000 жылдың екінші жартысында Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының құрылымдық жүйесін бүгінгі өркениет талабына орай қайта жасақтады: шариғат және пәтуа істер, халықаралық байланыс және хаттама, діни оқу-ағарту, діни уағыз-насихат, мешіт істері, қажылық, діни сараптама, баспасөз қызметі секілді бірнеше бөлімдер мен іс басқармасын ашты. Әр бөлім өз жұмысын ҚМДБ-ның жарғысын басшылыққа ала отырып, діни басқарманың жалпы жұмыс жоспарына сай ұйымдастырып отырды.

2001 жылы ҚМДБ-нің бастамасымен және Елбасы Н:Назарбаевтың қолдауымен Алматы қаласында Нұр-Мүбарак Египет ислам университеті ашылды. Бұл имандарды, исламтанушыларды және араб тілі мұғалімдерін дайындайтын алғашқы исламдық университет болатын. Ал қазір елімізде 10-нан астам медресе жұмыс істейді. Тәуелсіздікке дейін бүкіл Қазақстанда небәрі 68 мешіт болса, қазір 2500-ге жуықтады.

22- тақырып. Қазақстандағы христиан дінінің таралуы.

1- тапсырма.

Өздік жұмысқа арналған тапсырмалар

Қазақстан жеріндегі христиандық жөніндегі деректер туралы қандай мәлімет бере аласыз?

...............................................................................................................................................

Православия мен католицизм туралы жазбаша баяндаңыз

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

23- тақырып. Қазақстандағы православие шіркеуі

Қазақстандағы православие шіркеуінің бүгінгі ахуалы қандай?

1-тапсырма. Кестені толтыр

қашан

қайда

қандай оқиға болды

2-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, мәтінді толықтыр

Православия

Патшалық Ресей ------------ аумағын отарлау саясатын --------- оңтүстікке қарай қос қанатпен шекара бойына әскери бекіністер салудан бастады. Ресей патшалығы қазақ жеріндегі әскери бекіністер мен ------------- көптеп қоныстанған елді мекендерге ------- салып, православие дінін -------- кірісті. Сонымен қатар арнайы құрылған ------- ұйымдар арқылы жергілікті халықтарды христиан дініне біртіндеп тарату ісін қолға алды.

24- тақырып. Қазақстандағы ислам мәдениеті

Өздік жұмысқа арналған тапсырмалар

Ислам дінінің қазақ мәдениетіндегі орны қандай?

...............................................................................................................................................

Орта ғасырлардағы ғылым-білімнің дамуы туралы мәліметтерді атаңыз

Ислам сәулет өнерінің үлгісі болған қандай ғимараттарды білесіңдер?

25- тақырып. Әл-Фараби, Қ.А.Иасауи, Ж.Баласағұни, М.Қашқари, А.Игүнеки, Х.Сығнақидің діни-философиялық және моральдік көзқарастары

1-тапсырма

Төмендегі мәтінде берілген ұлы ойшылдар туралы мәліметке сүйене отырып, өз ойларыңды тұжырымдап, кестені толтырыңдар.

Дін ғұламалары

Өмір сүрген уақыты

Ұстанымдары

Оқушы ойы

Әл-Фараби Мұхаммед пайғамбар туралы қандай ой түйген?

Әбу Насыр Мұхаммед ибн Тархан ибнҰзлағ әл-Фараби ат-Түріки 870 жылы Фараб(Отырар) қаласына жақын Весиж атты елді мекенде дүниеге келген. Әл-Фараби 20 жасқа дейін Фарабта білім алып, кейіннен Аббасилер халифатындағы көптеген елдерді аралап, ғылым-білім жолына түскен. Ол ең алғашқы рет сол кездегі мемлекет орталығы Бағдатқа барып, Әбу Бәкір әс-Сараждан (928ж.ө) араб тілін, Әбу Бишр Матта ибн Юнустан логиканы үйренген.

Иасауидің хикмет ілімінің сабақтастығы қалай сақталды?

Қожа Ахмет Иасауидің діни философиясы (хикмет ілімі). Иасауи ілімі, өткен тақырыптарда айтылғандай, халқымыздың дәстүрлі дүниетанымы мен діни ұстанымы болатын. Жалпы ХІХ ғасырға дейінгі қазақ даласындағы медреселерде «Әліби», «Иман шарт», «Шарайт әл-Ислам», «Ғылымхал», «Әптиек» және т.б пайдаланылған діни кітабтар Әбу Ханифа мектебі мен Иасауи ілімі негізінде қалыптасқан еңбектер болатын.

Ж.Баласағұнидың «Құтадғу білік» шығармасы қандай еңбек?

Ж.Баласағұни шамамен 1015/1017 жылдары дүниеге келген деп есептеледі. Оның қайтыс болған уақыты мен қанша жыл өмір сүргені туралы ешқандай мәлімет жоқ. Ұлық Хажиб Жүсіп Баласағұни Шығыс Түркістан өлкесінің мәдени орталықтарының бірі, мұсылман әлемінің Шығыстағы қақпасы болған Баласағұн қаласында туып, өмір сүрге. Оның ең құнды еңбегі «Құтадғу білік» («Құт дарыған білім») шығармасы 1069- 1070 жылдары жазылған

М.Қашқари ғылымның қай салаларына үлес қосты?

М.Қашқари (ХІғ.) – түркі тілдерін ең алғаш зерттеген ғұлама ғалым. Әкесі Хұсайын ибн Мұхаммед сол кездегі Орта Азияны билеген хан әулетінен шыққан. М.Қашқаридың өмірі мен қызметі жайында деректерді оның әлемге белгілі «Диуани лұғат ат-түрік» еңбегінен алуға болады. Өз еңбегінің қалай жазылғандығы туралы ғұлама: Мен түріктер, түркімендер, оғыздар, яғмалар, қырғыздардың қалаларын, қыстаулары мен жайлауларын ұзақ жылдар

бойы аралап шықтым, сөз жинадым, әр алуан тіл ерекшеліктерін үйреніп, оларды анықтап отырдым. Мен бұл істерді тіл білмегендігімнен емес, сол тілдердегі әрбір жеке айырым белгілерді бақылау үшін істедім. Әйтпесе, мен тілдерді өте жақсы, жетік білетін мамандардың санатынанмын деген.

26- тақырып. ХІХ-ХХ ғасырлардағы дін ғұламалары. Абай мен Шәкәрімнің діни мұралары

Ы.Алтынсариннің діни оқулығы қалай аталады?

Оқулықта қандай мәселелер қамтылды?

Ыбырай Алтынсарин (1841-1889) – қазақ халқының аса көрнекті қоғам қайраткері, ұлағатты ұстаз. 1841 жылы қазіргі Қостанай облысының Қостанай ауданында туып өскен. Жас кезінде әкесі қайтыс болып, атасы Балғожа бидің тәрбиесін алады.

1850 жылы атасы Балғожа Ыбырайды Орынбор қаласындағы қазақ балалары үшін арнайы ашылған жеті жылдық мектепке оқуға береді. 1857 жылы мектепті бітірген Ыбырай 2 жыл атасы Балғожа бидің хатшысы болып қызмет атқарады. Кейін Орынборға ауысқан Ыбырай 1860 жылы Орынбор бекінісінде (Торғай) қазақ балалары үшін мектеп ашу бұйрығын алып, сол мектепте орыс тілінің мұғалімі болып жұмыс істейді.

Хакім Абай ғылымға қандай баға береді?

Абай Құнанбайұлы (1845-1904) – қазақ халқының ұлы ойшылы, ақын. Абай шығармасы – мұсылман дінінің көкейкесті, зәру мәселелеріне арналған құнды туынды. Оның ислам дінінің негіздері, оларды түсіндіруі, насихаттау жөніндегі жиған тергендері өзара тығыз байланысқан сан-салалы тақырыптарды қамтиды. Абайдан қалған мол рухани мұраны өлеңдері мен аоэмалары, аудармалары және ақынның өзіне ғана тән өзгеше жанрда жазылған қарасөздері құрайды.

Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931) – ақын, жазушы, дін білгірі, тарихшы, философ. Оның қазақ халқының рухани азығына айналған шығармаларының көбі ХХ ғасырдың басында жарық көрді. 1911 жылы Орынборда Шәкәрімнің «Мұсылмандық шарты» еңбегі басылып шықты. Шәкәрім бұл еңбегінде ислам дінінің басты қағидаларын, иман ғибадаттарын қазақ тілінде қарапайым халыққа түсінікті қылып жазып шығуды мақсат етеді. Онда ол ең әуелі иман шарттарына тоқтаған. Алла тағаланың барлығына, бірлігіне ақылмен

ойлап иман келтіруге ерекше мән береді. Құраннан, ғұламалардың пікірлерінен мысал келтіре отырып, адам кәлиманы айтқанымен, мағынасын түсінбесе, иманға есеп емес екенін ескертеді.

1-тапсырма Жоғарыдағы мәтінді пайдалана отырып кестені толтырыңдар.

Ақын, жазушы аттары

Бұрынғы білетінім

Жаңа қыры

27- тақырып. Жаңа діни қозғалыстар туралы түсінік, сипаты және ерекшеліктері . Жаңа діни қозғалыстар мен дәстүрлі діндер: танымдық, психологиялық және болмыстық қайшылықтар

1-тапсырма. Қазақстанда қандай жаңа діни ағымдар бар.Кестені толтыр.

Діни ағымдар

Пайда болған уақыты

2-тапсырма Терминдермен жұмыс

Діни бірлестік- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

28- тақырып. Теріс пиғылды діни ағымдар,олардың белгілері мен зардабы

1-тапсырма. Схеманы толтырыңыз

Теріс пиғылды діни ағымдардың мақсаты

Батыста оларды жаңа діндер деп атайды.Ондай діни ұйымдар елдің тыныштығын бұзуға әрекет етеді.Олардың әрекеті сол мемлекеттің адамдары мен қоғам өміріне аса қауіпті деп саналады.Олар адамның мінез-құлқын зерттеп,әсер ету жолдарын жүргізеді.

ЕРЕКШЕ БЕЛГІЛЕРІ

2-тапсырма Мәтінді оқып ұғып ал.

Теріс пиғылды діни ғұрыптардың ықпалына түскен адамды қалай айыруға болады

-араласып жүрген адамдары,кәсібі,отбасы,достарына қарым-қатынасы өзгереді

-діни тақырыптарға әсіре әуестенушілік

-отаншылдық,өз елінің мәдениеті,салт-дәстүріата-бабасына мысқылдап қарау,үлкенге құрмет,кішіге ізет көрсетуден қалу

-ата-анасына бағынбау,,істерін теріс көру

-бөтен пікірлер айту,оғаш қылықтар көрсету

-еш себепсіз үйден кетіп қалу

-кітапханадағы әдебиеттердің мазмұнының өзгеруі

-тамақтану тәртібінің бұзылуы

-өзінен-өзі тұйықталу

29- тақырып. Тыйым салынған діни ұйымдар. Терроризм-дінге жат ұғым.Діни экстремизм мен терроризмнің ұлттық қауіпсіздікке қатері

1-тапсырма Мәтінді оқулықты пайдалана отырып орында

2013-2017 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама

Мақсаты: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2-тапсырма Таблицаны толтыр

Экстремизм

лаңкестік

-------------------------------------------------

------------------------------------------------

Терроризм несімен қауіпті

----------------------------------------------------

---------------------------------------------------------

3-тапсырма

Қазақстанда қызметіне тыйм салынған экстремистік және террористік ұйымдар

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2004 жылғы 15 қазандағы шешімі негізінде тыйым салынған ұйымдар:

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2005 жылғы 15 наурыздағы шешімі негізінде тыйым салынған ұйымдар:

Қазақстан Республикасы Астана қаласының 2005 жылғы 28 наурыздағы шешімі негізінде тыйым салынған ұйымдар:

Қазақстан Республикасы Астана қаласының 2006 жылғы 17 қарашадағы шешімі негізінде тыйым салынған ұйымдар:

30- тақырып Қазақстан-дінаралық келісім аумағы. Қазақстанның дін туралы Заңнамасы.

1-тапсырма.Мәтінді толықтыр

Зайырлылық-мемлекеттік жүйенің және ұлттық қауіпсіздіктің тұғыры

2-тапсырма.Мәтінді толықтыр

Қазіргі таңда адамдардың діни сенімдеріне қатысты Қазақстан Республикасы Конституциясының 22-бабында былай делінген: «---------------------». Адамның қандай діни сенімде екені, оның жеке басының ісі.

3-тапсырма. Көп нүктенің орнына сөздерді қойып мәтінді толықтыр

Егер, 1989 жылдың 1 қаңтарына карай 30 діни бірлестікке енетін 700 діни бірлестік болса, ----------------- қаңтарына қарай республикада 62 діни бірлестікке енетін 5000 қауым бар. Олардың 75 % мұсылман қауымы құраса,------------- қауымды басқа діни бірлестіктер құрайды. Олардың ішінде Евангельдік христиан-баптистердің ------------- қауымы болса, 222-сі орыс православиялық шіркеуінің қауымдары. Республикада барлық халықтың 70 % жуығы , православиялықтар–28 %, католиктер–1 %, протестантар–0, 5 %, басқалары–0,01 %.--------------------------------- үлкен қоғамдық өзгерістер дін еркіндігіне жол ашты. КСРО тұсындағы ------------------ кейін 70 жыл бойы қысылған халыққа қалаған дінін ұстануға рұқсат берілді. Қазақстан қоғамы полиэтникалық және полидінді болып келеді. Тәуелсіздік

алғалы бері, -------------------------- көптеген діни бірлестіктер құрылып, көпшілігі жойылып кетті. Өзгерген жағыдайда, ------------------- адамдардың бір-бірінің діни сенімін сыйлауға діни жанжалға жол бермеуге үйренуге тура келді. -------------------------------- діни келіспеушіліктердің болмауына барынша тырысып, осы бағытта дұрыс саясат ұстанып отыр. Қазақстан өкіметі ----------------------- бейбіт қарым-қатынас принциптерін енгізіп, діни бостандықты қамтамасыз етуге кепіл болып отыр. Қазіргі дүниеде --------------- салдарынан күн сайын мыңдаған адам зардап шегуде.

Дін біріктірудің, ---------------------------- күшті факторы бола алады. Ол үшін діндерден қайшылықтарды емес, керісінше, ортақ белгілер мен қағидаттарды, ортақ негіздер мен ортақ құндылықтарды, біріктіруші бастауды іздеуге міндеттіміз.

Айта кету керек, ----------------------------- толеранттылық пен конфессияаралық келісім ісінде игі дәстүрлерге ие. Қазақстан көне заманнан бері саналуан мәдениеттер мен діндердің тоғысу мекені болған. -------------------- аумағында бірнеше ғасырлар бойы тәңіршілдік, зороастризм, манихейлік, буддизм, ------------------------ (оның әсіресе нестериондық және яковиттік тармақтары) және ислам сияқты әртүрлі нанымдары бейбіт қатар өмір сүрген, яғни толеранттылық пен -------------------------- келісімнің үлгісі болған. Сондықтан Елбасы Н.Назарбаев атап айтқанындай: “...бізге төзімсіздік немесе діни фанатизм жат. Бұл рухани дәстүр, бұл қандай шеңберде болмасын --------------------- деген ашықтық. Бұл–Қазақстандағы конфессияаралық келісімнің ең маңызды негіздерінің бірі. Біз әлемге өзіміздің толеранттығымызбен, ұлтаралық, конфессияаралық келісім мен диалогты сақтауымызбен танылдық. Біздің еліміздің өскелең ------------------ бұдан әрі қарай да сақталуға, дамуға тиіс”.

31- тақырып Діни сенім бостандығы туралы түсінік

1-тапсырма.Сандық мәліметтермен жұмыс.Кестені толтыр

Діни сенім бостандығы

саны	мәліметі
130
40
1992
2003
3036
1990
671
46
62
42
168
27
171
2001
2002
20
1669
246
81
3
23
18

2-тапсырма.Мәтінді талдаңыз,өз ойыңызды білдіріңіз.

Діни сенім бостандығы-адамның табиғи құқықтарының

құрамдас бөлігі

Біздің еліміздегі мемлекет пен діни бірлестіктердің өзара қарым-қатынас моделінің негізгі:

-адам құқықтары мен бостандығын құрметтеу;

-қоғамдық және діни мүдделердің тепе-теңдік ұстанымын қамтамасыз ету

-сындарлы қатынас және әріптестік ұстаным орнату

-өзара түсінушілікке және өзара әрекеттесуге қолдау білдіру

32- тақырып Қазіргі Қазақстандағы дінаралық татулық пен келісім тұғырнамасы

1-тапсырма Кестені толықтыр

Дінаралық сұхбат-қоғамдағы түсіністіктің бастауы

2-тапсырма.Терминмен жұмыс

Фанатизм----------------------------------------------------------------------------------------------

33- тақырып Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан Республикасында және халықаралық қауымдастықта бейбітшілік пен дінаралық келісім орнату саласындағы саясаты

1-тапсырма. Көп нүктенің орнына сөздерді қойып мәтінді толықтыр

Қазақстан Республикасының Президенті ------------------------ этносаралық және дінаралық ---------------------- пен -------------------- қолдамаған жағдайда,келісім сақталмайтынына,мемлекеттегі --------------- тұрақтылығын сақтау міндеттеріне әрдайым көңіл аударып отырады.

1995 жылғы 1 наурызда ------------------------------------------ жарлығымен Қазақстан ------------------------------------------------------------------------------- құрылды

Бүгін әлемдегі------------------------------------- түйінін шешуде дін қайраткерлеріне үлкен үміт артылуда.Ол үшін барлық дін басшылары,----------------------,озық ойлы зиялы қауым өз халқының рухани да мәдени деңгейін көтеруге зор ықпал етуі керек.

Қазақстан басшысы ------------------------- бейбіт қатар өмір сүрудің әлемдік оң тәжірибесін жинақтап халқымыздың сан ғасырлық рухани бай мұрасы арқылы оны жаңа идеялармен байыта алды.

тақырыбы	уақыты
І съезд-
ІІ съезд
ІІІ съезд
ІҮ съезд

2-тапсырма

1.Қазақстанда қанша конфессия бар

2.Дінаралық келісім мен сұхбаттың негізгі қағидаттарынан слайд құрастырыңдар

3.Дінаралық алауыздықтың орын алу себебі неде

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Қарап көріңіз 👇

---

26.08.2024

Автор: zharar2022
0

Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру

Соңғы жаңалықтар:
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?
» Қазақстандағы білім беру деңгейі 10 жыл ішінде қалай өзгерді?